Ποτέ δεν κέρδισε την εκτίμηση, ούτε πολύ περισσότερο τον σεβασμό των ομολόγων του από το εξωτερικό ο έλληνας πρωθυπουργός. Οι σύνοδοι κορυφής της ΕΕ και της Ευρωζώνης τον τελευταίο ειδικά χρόνο, με τον Γιώργο Παπανδρέου να περιμένει απλώς να ακούσει την «ποινή» χωρίς καν διαπραγματευτική γραμμή ή διάθεση, δείχνουν με τον ανάγλυφο τρόπο το «στάτους» που κέρδισε στις δραματικές πολλές φορές συνεδριάσεις, χωρίς τις ωραιοποιήσεις που προσφέρονταν για εσωτερική κατανάλωση. Παρόλα αυτά αποτελούσε μια «θετική μονάδα» στον βαθμό που με τα έργα του εντός της χώρας διευκόλυνε την ψήφιση και την εφαρμογή ακόμη και των πιο δύσκολων οικονομικών μέτρων, όπως για παράδειγμα οι ιδιωτικοποιήσεις ή οι δραματικές περικοπές κοινωνικών δαπανών. Γι’ αυτό το λόγο η Τρόικα ούτε μια στιγμή δεν σκέφτηκε να αποδεχτεί το αίτημα των εκλογών. ΠΑΣΟΚ και Παπανδρέου αποτελούσαν αδιαμφισβήτητες επιλογές τους.Όλα αυτά μέχρι την Δευτέρα το απόγευμα. Έκτοτε οι σχέσεις του έλληνα πρωθυπουργού με το εξωτερικό τέθηκαν σε εντελώς άλλη βάση. Οι αναφορές του Τύπου για την Ελλάδα τόσο στην Ευρώπη όσο και στην άλλη μεριά του Ατλαντικού ξεχειλίζουν από οργή και ειρωνεία. Ο χαρακτηρισμός που διατρέχει όλα τα ρεπορτάζ για το δημοψήφισμα περί στοιχήματος είναι βαθιά απαξιωτικός για οποιονδήποτε πολιτικό ηγέτη. Το ίδιο και οι δηλώσεις ευρωπαίων αξιωματούχων. Ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ για παράδειγμα ήταν σαφής: «Πριν από μια εβδομάδα, 17 από μας λάβαμε αποφάσεις από κοινού. Δε θα δεχθούμε υπαναχωρήσεις κάποιου από τις συγκεκριμένες αποφάσεις», δήλωσε σε δημοσιογράφους από τις Κάννες όπου μετέβη για την σύνοδο των 20 πλουσιοτέρων χωρών του κόσμου. Η αιτία της οργής των Ευρωπαίων ηγετών περιγράφηκε από τον ευρωπαίο επίτροπο Ενέργειας, Γκίντερ Έντιγκερ, που είπε ότι η Ελλάδα «θέτει περισσότερο από πριν σε κίνδυνο το ευρώ. Εάν οι Έλληνες πουν “όχι” οι συνέπειες θα είναι ανυπολόγιστες». Και έχει δίκιο.
Μέρκελ, Σαρκοζύ και άλλοι ευρωπαίοι ηγέτες από τις χώρες του κέντρου προχώρησαν σε μια συμφωνία, δεχόμενοι σοβαρή κριτική από το εσωτερικό τους, με το βλέμμα στραμμένο κυρίως στο ευρώ. Επιδιώκοντας δηλαδή να αποτρέψουν ένα φαινόμενο ντόμινο που θα μετέδιδε την κρίση και σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης, όπως για παράδειγμα την Ισπανία και την Ιταλία, που είναι στο χείλος του γκρεμού. Γι’ αυτό το λόγο στήριξαν και συνεχίζουν να στηρίζουν την Ελλάδα: στέλνοντας ένα μήνυμα στις αγορές ότι δεν θυσιάζουμε την ευρωζώνη, ανεξαρτήτως μάλιστα κόστους. Προϋπόθεση ωστόσο αποτελούσε η συνεργασία της ίδιας της ελληνικής κυβέρνησης. Κι αυτό είχε επιτευχθεί μέχρι την Δευτέρα, όταν με την ανακοίνωση του ο έλληνας πρωθυπουργός έδειξε να θέτει πάνω από τα συμφωνηθέντα την δική του πολιτική επιβίωση. Γιατί το ζητούμενο δεν ήταν να πει τη γνώμη του ο ελληνικός λαός. Αν είχε τέτοια ευαισθησία η κυβέρνηση είχε πολλές φορές μέχρι τώρα την ευκαιρία να την ζητήσει: Για την πρώτη δανειακή σύμβαση (που δεν έχει ψηφιστεί καν από την Βουλή), για το Μεσοπρόθεσμο, τον Εφαρμοστικό, το Πολυνομοσχέδιο κοκ. Το άγχος για τη δημοκρατική νομιμοποίηση όμως την έπιασε τώρα, που το αίτημα των εκλογών ή της κυβέρνησης συνεργασίας ενώνει τα περισσότερα κόμματα της αντιπολίτευσης και η αποδοχή της κυβέρνησης, σύμφωνα με δημοσιευμένες και μυστικές δημοσκοπήσεις, μόλις που σχηματίζει διψήφια ποσοστά. Το δημοψήφισμα λοιπόν, όλα δείχνουν πως έρχεται να λύσει εσωτερικά προβλήματα, δίνοντας λευκή επιταγή στην κυβέρνηση και προσωπικά στον Γ. Παπανδρέου, που αμφισβητείται από παντού. Ταυτόχρονα όμως δημιουργεί τετελεσμένα στην ηγεσία της ΕΕ, αλλάζει εκ των υστέρων τους κανόνες του παιχνιδιού και ανατρέπει πολύ λεπτές ισορροπίες. Κινήσεις ανεπίτρεπτες για τέτοιου επιπέδου διακυβεύματα…
Αυτό ακριβώς είναι που δεν συγχωρούν στον Γ. Παπανδρέου οι ηγέτες της ΕΕ. Το δε μήνυμα που θα παραδώσει ο Σαρκοζύ στον Παπανδρέου στις Κάννες, σύμφωνα με την Λε Μοντ, και θα πρόκειται για τελεσίγραφο (ούτε ένα ευρώ στην Ελλάδα αν δεν γίνει πρώτα δεκτό το σχέδιο αναδιάρθρωσης) είναι ενδεικτικό του νέου κλίματος που διαμορφώνεται. Οπότε αν δούμε να πυκνώνουν οι τάξεις αυτών που ζητούν εκλογές ας μην παραξενευτούμε…