Η κατάρρευση του ευρώ είναι επί θύραις, εκτός κι αν οι Ευρωπαίοι ηγέτες καταφέρουν να συμφωνήσουν σε μια επί της ουσίας πολιτική κίνηση για την επίλυση της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης στην σύνοδο κορυφής της 9ης Δεκεμβρίου και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποφασίσει επιτέλους να παρέμβει δραστικά προκειμένου να στηρίξει τα κρατικά ομόλογα και τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Η φυγή των ξένων επενδυτών από τις αγορές ομολόγων της Ευρωζώνης έχει ξεκινήσει, οι ευρωπαϊκές τράπεζες παλεύουν ανεπιτυχώς να πουλήσουν περιουσιακά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων των κρατικών ομολόγων, στον ευρωπαϊκό Νότο η απόσυρση καταθέσεων από τις εμπορικές τράπεζες επιταχύνεται, η διατραπεζική αγορά έχει στεγνώσει και οι ευρωπαϊκές τράπεζες υποχρεώνονται να αναζητούν χρηματοδότηση από την ΕΚΤ.
Την ίδια στιγμή μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες όπως η BNP Paribas και η ING ανακοινώνουν ότι ξεφορτώνονται μαζικά κρατικά ομόλογα του ευρώ – κυρίως της περιφέρειας αλλά και του πυρήνα. Για παράδειγμα η γαλλική BNP Paribas ανακοίνωσε ότι το τελευταίο τετράμηνο ξεφόρτωσε ιταλικά, ισπανικά, γαλλικά και γερμανικά ομόλογα ύψους 12,6 δις ευρώ, ενώ η ολλανδική ING ξεφόρτωσε ελληνικά, ιταλικά, ιρλανδικά, πορτογαλικά και ισπανικά ομόλογα ύψους 5,4 δις ευρώ.
Κι όλα αυτά ενώ η Ιταλία, που αποτελεί την τρίτη σε μέγεθος και πιο ευάλωτη ευρωπαϊκή οικονομία και που θα κληθεί με την έναρξη του νέου έτους να αναχρηματοδοτήσει ομόλογα ύψους αρκετών δις ευρώ, είδε χτες την απόδοση του 2ετούς ομολόγου της να ξεπερνά το οριακό επίπεδο του 8%.
Τουτέστιν τα πράγματα είναι πολύ άσχημα… Και προφανώς όλα τα μάτια είναι καρφωμένα στη Γερμανία, τη χώρα - κλειδί, που σε πρώτο επίπεδο εμφανίζεται ακόμη να εξακολουθεί να απορρίπτει τις εκκλήσεις για επείγουσα ανάληψη δράσης και να εφαρμόζει μια μονοδιάστατη στρατηγική αλλαγής των ευρωπαϊκών συνθηκών με σκοπό την ενίσχυση της δημοσιονομικής πειθαρχίας, πλην όμως φαίνεται ότι είναι έτοιμη να πραγματοποιήσει με έναν εύσχημο τρόπο την κρίσιμη αλλαγή πλεύσης υπό τον όρο ότι θα έχει εξασφαλίσει πρώτα την υποταγή ολόκληρης της Ευρώπης – και της Γαλλίας – στις βουλήσεις της.
Όπως έγινε γνωστό από τις ανακοινώσεις της γαλλογερμανικής συνάντησης κορυφής της περασμένης εβδομάδας αλλά και από τις αντιφατικές διαρροές στον γερμανικό Τύπο που ακολούθησαν, το σχέδιο που προωθεί η Γερμανίδα καγκελάριος Αγγέλα Μέρκελ ‘βλέπει’ μια λύση της κρίσης στη δημιουργία μιας δημοσιονομικής ένωσης. Μόνον που η γερμανική αντίληψη περί δημοσιονομικής ένωσης φαίνεται να επικεντρώνεται ματαίως στην αναζήτηση λύσεων χωρίς καμιά πρακτική αξία στο παρόν και στη βάση μόνο της αρχής ότι «οι χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας δεν θα ζουν πέρα από τα μέσα τους σε βάρος των Γερμανών φορολογουμένων». Μέχρις εδώ τα πάντα είναι γνωστά και το έργο πολυπαιγμένο. Όλοι έχουμε διαπιστώσει ότι Μέρκελ και Γερμανοί χρησιμοποιούν την αναταραχή στις αγορές προκειμένου να πιέσουν τα κράτη-μέλη του ευρώ να δεχτούν την επίσημη θέσμιση της ευρωπαϊκής εποπτείας επί των εθνικών τους προϋπολογισμών και ότι προωθούν ένα σχέδιο σύμφωνα με το οποίο οι ευρωπαϊκές αρχές θα αναλάβουν τον ύστατο έλεγχο πάνω στο χρέος και τα ελλείμματα των κρατών μελών και θα έχουν το δικαίωμα αναθεώρησης των προϋπολογισμών που παραβιάζουν τους ευρωπαϊκούς κανόνες.
Όμως φαίνεται ότι υπάρχει κι ένα νέο στοιχείο που προωθείται σιωπηρά και κινείται στη γραμμή του μηνύματος που εξέπεμψε ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Μόντι στην συνάντηση του Στρασβούργου δηλώνοντας ότι η έκδοση του ευρωομολόγου αποτελεί έναν μακροπρόθεσμο στόχο για τη δημοσιονομική ένωση. Ανώτατοι αξιωματούχοι της ΕΕ και της ΕΚΤ που μίλησαν χτες στο πρακτορείο Ρόιτερ υπό την προϋπόθεση της ανωνυμίας, δήλωσαν λοιπόν ότι φαίνεται πως υπάρχει μια ‘κατανόηση’ από όλες τις πλευρές – συμπεριλαμβανομένης και της γερμανικής – ότι αν οι Ευρωπαίοι πολιτικοί ηγέτες πραγματοποιήσουν επιτέλους το μεγάλο άλμα προς τη δημοσιονομική ένωση στις 9 Δεκεμβρίου, θα αποκτήσει και η ΕΚΤ κάθε λόγο να παρέμβει πιο αποφασιστικά. Οι ίδιες πηγές εκτιμούν ότι η συμφωνία Μέρκελ-Σαρκοζί της περασμένης εβδομάδας να μην διατυπώνεται κανένα αρνητικό ή θετικό αίτημα προς την ΕΚΤ είναι μια προσπάθεια να ξεκαθαρίσει ο δρόμος γι’ αυτό αίροντας τις πολιτικές πιέσεις.
Το θέμα βεβαίως είναι ότι ακόμη κι αν Γερμανοί και Γάλλοι συμφωνήσουν καταρχήν σε ένα άλμα προς τη δημοσιονομική ένωση και φέρουν τη σχετική πρόταση στο συμβούλιο της 9ης Δεκεμβρίου, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι η κίνηση θα προχωρήσει, αφού αφενός δεν είναι σαφές με τι διαδικασίες θα δρομολογηθεί η προώθησή της και αφετέρου ενδέχεται να προσκρούσει στην αυξημένη δυσαρέσκεια πολλών κρατών μελών του ευρώ – ακόμη και του πυρήνα που πιστεύουν στη λιτότητα όπως η Ολλανδία – για την αυξημένη γερμανική ηγεμονία που παγιώνεται μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι πιο πιθανή όμως η στήριξή της από τα ευρωπαϊκά κράτη, αφού φαίνεται ότι θα προβληθεί ως το κρίσιμο εκείνο πρόσχημα το οποίο θα δώσει στην ΕΚΤ τη δυνατότητα να αρχίσει τις πραγματικά μαζικές αγορές ομολόγων της Ευρωζώνης που χρειάζονται εδώ και τώρα προκειμένου να σωθεί η Ευρωζώνη. Και μετά βλέπουμε…