Ένα σκληρό γερμανικό εκβιασμό για πλήρη «συμμόρφωση» της Ελλάδας με την πολιτική σκληρής λιτότητας και σαρωτικών ιδιωτικοποιήσεων που θέλει να επιβάλλει το Βερολίνο θα πρέπει να περιμένει τις επόμενες, δύσκολες εβδομάδες η ελληνική κυβέρνηση: εργαλείο αυτού του πολιτικού εκβιασμού θα είναι, όπως όλα δείχνουν, η περιβόητη ρήτρα του μνημονίου, που επιτρέπει στους επίσημους πιστωτές της χώρας ακόμη και να κατασχέσουν περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου!
Προς την κατεύθυνση αυτή δείχνει η αινιγματική χθεσινή δήλωση της Άνγκελα Μέρκελ: την ώρα που η αισιοδοξία για μια νέα διάσωση της Ελλάδας, με ένα πρόσθετο δάνειο 60 δισ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Ένωση, επικρατούσε στις αγορές, η γερμανίδα καγκελάριος αρκέσθηκε να επαναλάβει αυτό που είχε πει αρκετές εβδομάδες νωρίτερα ο υπουργός Οικονομικών Βόλφγανγκ Σόιμπλε. Ότι, δηλαδή, οι αποφάσεις για την Ελλάδα θα ληφθούν αφού πρώτα εκδοθεί η ετυμηγορία της τρόικας για την πορεία εφαρμογής του μνημονίου.
«Χρειάζεται να αναλύσω πρώτα τα πορίσματα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, της Κομισιόν και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Δεν μπορώ να σχολιάσω πριν από αυτό», ανέφερε η Μέρκελ στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο Βερολίνο, όταν ρωτήθηκε για την πιθανότητα χαλάρωσης των όρων του μνημονίου, ή οποιαδήποτε άλλη διευθέτηση στην κρίση χρέους της Ελλάδας.
Οι περισσότεροι αναλυτές δεν έχουν πλέον αμφιβολία ότι η γερμανική ηγεσία θα συναινέσει σε μια νέα διάσωση της Ελλάδας, όχι από διάθεση επίδειξης κοινοτικής αλληλεγγύης, αλλά γιατί γνωρίζει καλά τα προβλήματα που θα δημιουργήσει και στην ίδια την Γερμανία μια αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους και ένα νέο «ντόμινο» αμφισβήτησης του ευρώ από τις αγορές, που θα μπορούσε να φθάσει μέχρι την «απαγορευμένη περιοχή» της Ισπανίας.
Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει μπροστά της μια εύκολη διαπραγμάτευση. Πίσω από τις δηλώσεις Μέρκελ και Σόιμπλε, που υπογραμμίζουν τη σημασία της νέας έκθεσης της τρόικας για το ελληνικό πρόγραμμα σταθεροποίησης και τη βιωσιμότητα του χρέους μας, διαφαίνεται με καθαρότητα ότι το Βερολίνο δεν έχει ξεχάσει τις επαχθέστατες ρήτρες που περιλήφθηκαν στο ελληνικό μνημόνιο και έχει την πρόθεση να τις αξιοποιήσει κατάλληλα μέχρι το τέλος της διαπραγμάτευσης, προκειμένου να αποσπάσει όλες τις δεσμεύσεις που θέλει από την Αθήνα, πριν εγκρίνει ένα νέο δάνειο:
- Το «μυστικό» της σύμβασης δανειοδότησης, που σκοπεύει να εκμεταλλευθεί η Γερμανία, ασχέτως αν για πολιτικούς λόγους δεν το θέτει σε δημόσια συζήτηση, κρύβεται στο άρθρο 14 της σύμβασης, όπου ορίζεται ότι: «Με την παρούσα ο Δανειολήπτης αμετάκλητα και άνευ όρων παραιτείται από κάθε ασυλία που έχει ή πρόκειται να αποκτήσει, όσον αφορά τον ίδιο ή τα περιουσιακά του στοιχεία, από νομικές διαδικασίες σε σχέση με την παρούσα Σύμβαση, περιλαμβανομένων, χωρίς περιορισμούς, της ασυλίας όσον αφορά την άσκηση αγωγής, δικαστική απόφαση ή άλλη διαταγή, κατάσχεση, αναστολή εκτέλεσης δικαστικής απόφασης ή προσωρινή διαταγή, και όσον αφορά την εκτέλεση και επιβολή κατά των περιουσιακών στοιχείων του στο βαθμό που δεν το απαγορεύει αναγκαστικός νόμος.
- Ουσιαστικά, δηλαδή, αν το Δημόσιο αθετήσει υποχρεώσεις του έναντι των πιστωτών, αυτοί μπορούν να εκδώσουν, με βάση το αγγλικό δίκαιο, μια διεθνή «διαταγή πληρωμής», προσφεύγοντας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Στη συνέχεια, με την απόφαση αυτή θα μπορούν να επιβάλλουν στα ελληνικά δικαστήρια την κατάσχεση στοιχείων της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου, από δημόσια ακίνητη περιουσία, μέχρι μετοχές σε εταιρείες ή άλλα δικαιώματα (π.χ.: σε ορυκτό πλούτο…)! Το Δημόσιο, με τη σύμβαση δανειοδότησης έχει αμετάκλητα παραιτηθεί όλων των δικαιωμάτων του να εμποδίσει αυτές τις διαδικασίες, αξιοποιώντας το δικαίωμα ασυλίας της εθνικής κυριαρχίας.
- Για να ενεργοποιηθεί η ρήτρα που επιτρέπει στους πιστωτές να προχωρήσουν σε κατάσχεση δημόσιας περιουσίας αρκεί να εισηγηθεί η τρόικα τη διακοπή εκταμιεύσεων του δανείου των 110 δισ. ευρώ, επειδή η Ελλάδα δεν είναι συνεπής στις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει. Σε αυτή την περίπτωση, η χώρα θα οδηγηθεί σε χρεοκοπία και οι πιστωτές θα μπορούν να επιδιώξουν την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου.
Με αυτά τα δεδομένα γίνεται αντιληπτό πλέον πώς οι επαχθέστατοι όροι της αρχικής δανειακής σύμβασης της Ελλάδας «γέρνουν την πλάστιγγα» της νέας διαπραγμάτευσης για δάνειο διάσωσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση εις βάρος της χώρας μας: αν στο προσεχές διάστημα η κυβέρνηση δεν αναλάβει όλες τις δεσμεύσεις που απαιτεί η Γερμανία, μπορεί πολύ απλά η τρόικα να εισηγηθεί τη διακοπή εκταμιεύσεων του διεθνούς δανείου, που θα ενεργοποιούσε τη ρήτρα κατάσχεσης δημόσιας περιουσίας. Έτσι, η Ελλάδα, ύστερα από ένα χρόνο σκληρής προσπάθειας και θυσιών για την εφαρμογή του μνημονίου καλείται να διαπραγματευθεί ένα ακόμη μνημόνιο ευρισκόμενη σε χειρότερη θέση ακόμη και τη δεινή θέση που βρέθηκε τον Μάιο του 2010.
Εξάλλου, είναι φανερό πλέον ότι η Ελλάδα είναι στο έλεος της τρόικας, αφού τα δημοσιονομικά στοιχεία του πρώτου τετραμήνου είναι τόσο απογοητευτικά, που θα δικαιολογούσαν και τη χειρότερη έκθεση από τους «επιτηρητές». Αρκεί να αναφερθεί ότι, σύμφωνα με τα ταμειακά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, τα οποία αποτελούν και το βασικότερο σημείο αναφοράς του μνημονίου για την παρακολούθηση του ελλείμματος, το πραγματικό έλλειμμα όχι μόνο δεν μειώθηκε σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, αλλά σημείωσε τεράστια αύξηση!
Τα ταμειακά στοιχεία εκτέλεσης του τακτικού προϋπολογισμού δείχνουν ότι οι δημόσιες δαπάνες του α’ τετραμήνου αυξήθηκαν από 19,651 σε 20,589 δισ. ευρώ (αύξηση σχεδόν 5%, παρά τη σκληρή λιτότητα!), ενώ τα έσοδα μειώθηκαν από 15,069 σε 14,717 δισ. ευρώ (μείωση 2,3%, παρά τις φορολογικές «επιδρομές»). Το αποτέλεσμα ήταν να αυξηθεί το ταμειακό έλλειμμα του τακτικού προϋπολογισμού από τα 4,582 στα 5,872 δισ. ευρώ (αύξηση κατά 1,3 δισ. ευρώ), παρότι υποτίθεται ότι η χώρα εφαρμόζει ένα αυστηρό πρόγραμμα μείωσης των ελλειμμάτων!
Μάλιστα, το έλλειμμα θα εκτινασσόταν στα 6,837 δισ. ευρώ, αν φέτος δεν είχαν εισπραχθεί μέσα στον Απρίλιο τα έσοδα από ΦΠΑ, που πέρυσι είχαν εισπραχθεί τον Μάιο. Χωρίς αυτά τα 964,6 εκατ. ευρώ εισπράξεων από ΦΠΑ, το έλλειμμα του τακτικού προϋπολογισμού θα είχε εκτιναχθεί στα 6,837 δισ. ευρώ, δηλαδή θα εμφάνιζε αύξηση κατά 2,255 δισ. ευρώ το πρώτο τετράμηνο του έτους, σηματοδοτώντας τον πλήρη δημοσιονομικό εκτροχιασμό της χώρας, παρά τη σκληρή λιτότητα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, για να βελτιώσει την τελική εικόνα «στα χαρτιά», η κυβέρνηση «πετσόκοψε» κατά 1 δισ. ευρώ περίπου τις εκταμιεύσεις του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Το έλλειμμα του ΠΔΕ μειώθηκε από 1,955 σε 932 εκατ. ευρώ, εξωραΐζοντας το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, αλλά με τεράστιο κόστος για την πραγματική οικονομία, που σε περίοδο πλήρους επενδυτικής «άπνοιας» στον ιδιωτικό τομέα περιμένει για «ανάσες» τις εκταμιεύσεις από το ΠΔΕ.
Είναι φανερό ότι με αυτό το δημοσιονομικό εκτροχιασμό, που σηματοδοτεί την πλήρη αποτυχία στην εφαρμογή του μνημονίου, μόνο με ένα πολιτικό «παζάρι», στο οποίο η χώρα θα πρέπει να προσφέρει «γη και ύδωρ», θα παραβλέψει τις τεράστιες αστοχίες η Γερμανία και θα δεχθεί να συνεχισθεί η χρηματοδότηση της Ελλάδας. Σε αυτές ακριβώς τις μεγάλες υποχωρήσεις που περιμένει παραπέμπουν με σαφήνεια οι δηλώσεις της Μέρκελ: η Ελλάδα δεν θα αφεθεί να χρεοκοπήσει, ούτε θα εκτεθεί τελικά στις ταπεινωτικές κατασχέσεις από τους πιστωτές, αλλά θα κληθεί «με την πλάτη στον τοίχο» να συνομολογήσει όλους τους όρους που θα επιβληθούν από το Βερολίνο.