Αν η στάση πληρωμών ήταν μια εύκολη διαδικασία χωρίς συνέπειες, κανένας ιδιώτης, επιχείρηση ή κράτος στον κόσμο δεν είναι τόσο «κορόιδο» ώστε να πλήρωνε τα χρέη του.Αν η στάση πληρωμών ή η μονομερής αναδιάρθρωση ήταν μια συνηθισμένη διαδικασία, κανένας ιδιώτης μεγαλοκεφαλαιούχος, μικροαποταμιευτής, ή ασφαλισμένος μέσω του ασφαλιστικού ταμείου δεν θα ρίσκαρε να δανείσει τα κεφάλαιά του σε οποιονδήποτε ιδιώτη, επιχείρηση ή κράτος μέσω του τραπεζικού συστήματος ή εκτός αυτού με την αγορά ομολόγων...
Όλοι οι παραπάνω θα προτιμούσαν να κρατούν το αποταμίευμα ή το κεφάλαιό τους κάτω από το μαξιλάρι ή θαμμένο βαθιά στον κήπο.
Αν ο καθένας κρατούσε το αποταμίευμα κάτω από το μαξιλάρι ή θαμμένο στον κήπο, δεν θα υπήρχαν τράπεζες να παίρνουν το χρήμα από αυτούς που δεν έχουν τι να το κάνουν και να το δίνουν σε αυτούς που μηχανεύονται ιδέες για καινούργιες μηχανές ή χρειάζονται δάνεια να χτίσουν καινούργια εργοστάσια, να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας, να δημιουργήσουν ζήτηση προϊόντων, οικονομική ανάπτυξη και μέσω των μισθών και των ασφαλιστικών εισφορών να δημιουργήσουν νέο αποταμίευμα που μέσω των τραπεζών θα χρηματοδοτήσει νέες θέσεις εργασίας και πάει λέγοντας.
Πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος...
Οι τράπεζες επειδή διοικούνται και λειτουργούνται από ανθρώπους όχι διαφορετικούς από τους άλλους που βρίσκονται εκτός τραπεζών, ακολουθούν τις γνωστές παλινδρομήσεις του ανθρώπινου είδους μεταξύ απληστίας και πανικού, μεταξύ αλαζονείας και φόβου...
Όσοι δεν ψάχνουν άλλοθι ή δεν ψαρεύουν στα θολά, γνωρίζουν πως η ρίζα των οικονομικών κρίσεων βρίσκεται στην ανθρώπινη συμπεριφορά...
Λίγη ιστορία...
Ο ανθρωπολόγοι και οι κοινωνιολόγοι που μελετούν τα ήθη των κοινωνιών, σε πολλές περιπτώσεις χαρακτηρίζουν πως αυτό που έκανε το δυτικό χριστιανικό πολιτισμό να ξεχωρίσει από άλλους ισχυρούς κατά περιόδους παλαιότερους, όπως ο αραβικός ισλαμικός πριν μερικούς αιώνες και ο κινέζικος παλιότερα, ήταν η ανοχή της εκκλησίας στον εκχρηματισμό της οικονομίας και ιδίως στον τόκο που μέχρι κάποια περίοδο θεωρούνταν αμαρτία και τιμωρούνταν.
Ο ισλαμικός πολιτισμός, που απαγορεύει τον τόκο μέχρι σήμερα με βάση το νόμο του Κορανίου της Σαρία, κατά τη διάρκεια του μεσαίωνα και της αναγέννησης έχασε έδαφος, καθώς παρέμεινε πιστός στη Σαρία και έμεινε ένας πολιτισμός ουσιαστικά βεδουίνων. Αν στερέψουν οι πετρελαιοπηγές, το πιο πιθανό είναι να επιστρέψει σε μια εβδομάδα στην προ εκατονταετιών βεδουίνικη κατάσταση.
Υποστηρίζουμε πολλές φορές πως η Δύση ξεπέρασε το μεσαίωνα όταν ανακάλυψε πάλι τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό που πυροδότησε τον διαφωτισμό, την αναγέννηση, τις αστικές και βιομηχανικές επαναστάσεις. Τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό κατά τη διάρκεια του μεσαίωνα τον είχαν ανακαλύψει και οι Άραβες, αλλά παρά τις επιδόσεις στα μαθηματικά και άλλες επιστήμες, δεν κατάφεραν να πυροδοτήσουν τη μεγαλύτερη επανάσταση όλων των εποχών...
Τη βιομηχανική, που οδήγησε στην πλειάδα των σύγχρονων μεταβιομηχανικών επαναστάσεων. Συμφωνώ με αυτούς που διατείνονται πως μια από τις βασικές ποιοτικές διαφορές που οδήγησε στο σημερινό κόσμο είναι η ανοχή στην αρχή, η νομιμοποίηση στη συνέχεια του τόκου, αλλά και η ανάπτυξη όλων αυτών των περίπλοκων χρηματοοικονομικών προϊόντων που έχουν αποκτήσει σήμερα μεγαλύτερη έκταση απ’ ό,τι η πραγματική οικονομία.
Τα χρηματοοικονομικά προϊόντα στο σύγχρονο κόσμο, σε σχέση με τον όγκο της πραγματικής οικονομίας, μοιάζουν όπως το μπαλόνι του αερόστατου με το καλάθι. Στο καλάθι βρίσκεται η ουσία, αλλά το μπαλόνι είναι εκείνο που εξασφαλίζει την ανύψωση.
Επειδή ό,τι ανεβαίνει, στο σύμπαν της παγκόσμιας έλξης, έρχεται και η ώρα που κατεβαίνει, άλλοτε ομαλά και άλλοτε ανώμαλα, όταν ξεσπάει καταιγίδα το μπαλόνι ταρακουνάει το καλάθι και το σέρνει στο έδαφος...
Αν οι οικονομικές κρίσεις είναι τόσο επώδυνες, τότε γιατί ο κόσμος δεν προτιμάει ένα οικονομικό μοντέλο χωρίς μπαλόνι αεροστάτου και άρα χωρίς κρίσεις που κατά τακτικά διαστήματα κάνουν τους ανθρώπους να χάνουν τα χρήματά τους και τις δουλειές τους...
Γιατί προτιμάει τη στασιμότητα των ισλαμικών κοινωνιών ή την σχεδιαζόμενη πρόοδο των σοβιετιών;
Είναι απλό: Γιατί παρά τις αφαιμάξεις των κρίσεων ο πλούτος που παράγει και διανέμει το μοντέλο των ανοιχτών αγορών είναι περισσότερος από αυτό που είναι σε θέση να παράγει και να διανείμει οποιοδήποτε άλλο πολιτικό και οικονομικό σύστημα από αυτά που έχουν γίνει γνωστά μέχρι σήμερα.
Η αριστερά και ειδικά η μαρξιστική κατηγορεί το ανοιχτό σύστημα της δημοκρατίας των αγορών, όχι σαν ανίκανο να παράγει πλούτο, αλλά σαν ένα σύστημα που δεν διανέμει δίκαια τον πλούτο.
Έτσι είναι. Η παρατήρηση αυτή είναι σωστή, ο καπιταλισμός δεν είναι ένα δίκαιο σύστημα διανομής, γιατί υπάρχουν κάποιοι που κερδίζουν πολύ περισσότερα από άλλους.
Επειδή ο καπιταλισμός είναι σε θέση να παράγει πολύ περισσότερο πλούτο από τις κεντρικά σχεδιαζόμενες οικονομίες, καταφέρνει αυτοί που βρίσκονται στη βάση της πυραμίδας της διανομής πλούτου να προσπορίζουν πολύ περισσότερα από αυτούς που βρίσκονται στη μέση ή στην κορυφή της πυραμίδας του σοσιαλιστικού ή όποιου άλλου κεντρικά σχεδιαζόμενης οικονομίας καθεστώτος... Αυτός είναι ο λόγος που κερδίζει κατά κράτος τα ανταγωνιστικά συστήματα...
Έχει ξαναδιατυπωθεί από αυτή τη στήλη η άποψη πως η θεμελιώδης διαφορά μεταξύ σοσιαλισμού και καπιταλισμού είναι πως ο πρώτος δεν είναι σε θέση να παράγει όσα χρειάζονται οι άνθρωποι για να ζουν αξιοπρεπώς και ο δεύτερος παράγει πολύ περισσότερα απ’ όσα χρειάζονται με αποτέλεσμα να βάζει τους περισσότερους σε ένα ατελέσφορο κυνήγι πλούτου και αντικειμένων με αποτέλεσμα οι πιο «χλωμές» προσωπικότητες να χάνουν το νόημα της ζωής.
Να ζουν για να καταναλώνουν και όχι να καταναλώνουν για να ζουν όπως λένε οι επίγονοι της σχολής της Φρανκφούρτης...
Το ελληνικό πρόβλημα...
Εκεί που θέλω να καταλήξω σε ό,τι αφορά την υπόθεση της ελληνικής χρεοκοπίας σε σχέση με τα παραπάνω, είναι πως δεν χρειάζεται να αναζητούμε τα τρωτά σημεία και τις αδυναμίες του καπιταλισμού, για να δικαιολογήσουμε τα προβλήματα της Ελλάδας.
Αυτά υπάρχουν και μάλλον θα συνεχίσουν να υπάρχουν για πολύ καιρό ακόμη και άλλοτε θα επιδεινώνουν καταστάσεις και άλλοτε θα τις βελτιώνουν...
Το ελληνικό πρόβλημα είναι πιο απλό.
Αυτό που είναι χρήσιμο για μας είναι να επιδιορθώσουμε τις αδυναμίες και στρεβλώσεις του δικού μας μοντέλου που τα τελευταία τριάντα χρόνια έγινε παρασιτικό και ζει με δανεικά, με αποτέλεσμα να φτάσουμε στη χρεοκοπία.
Όπως έχουμε αναφέρει και θα συνεχίσουμε να αναφέρουμε, όσο και αν το παρακράτος εκτοξεύει απειλές και ύβρεις γιατί φοβάται πως η αλήθεια απειλεί τα αδίκως κεκτημένα, είναι πως οι εξισώσεις του ελληνικού προβλήματος συνίστανται στα εξής δυο ελλείμματα.
α) Κρατικός προϋπολογισμός με έσοδα 50 δισ. και έξοδα 75 δισ. ευρω από τα οποία τα 10 συνιστούν πρωτογενές έλλειμμα. Πρωτογενές έλλειμμα στην προκειμένη περίπτωση σημαίνει πως τα δάνεια της τρόικα δεν καλύπτουν απλά ομόλογα που λήγουν αλλά και μισθούς και συντάξεις...
β) Εμπορικό ισοζύγιο: Εξαγωγές περί τα 16 δισ. ευρώ και εισαγωγές 44 δισ. ευρώ.
Αν δεν ισοσκελίσουμε αυτές τις δυο συναρτήσεις δεν υπάρχει ρεαλιστική και βιώσιμη λύση για το ελληνικό πρόβλημα. Όποιοι υποστηρίζουν πως υπάρχει, είτε δεν ξέρουν τι τους γίνεται, είτε απλά δημαγωγούν και ψαρεύουν αφελείς χειροκροτητές ανάμεσα στο αγανακτισμένο πλήθος...
Υπάρχουν δυο τρόποι για να ισοσκελίσει κάποιος τον κρατικό προϋπολογισμό. Ο ένας είναι να αυξήσει τα έσοδα από 50 σε πάνω από 75 και ο άλλος είναι να μειώσει τα έξοδα κάτω από τα 50 δισ. ευρώ.
Με απλά λόγια: είτε να μειώσει δαπάνες με απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων που δεν προσφέρουν έργο, είτε να αυξάνει τους φόρους στα ήδη συνήθη υποζύγια καθώς ο διεφθαρμένος κρατικός μηχανισμός αδυνατεί να πιάσει την φοροδιαφυγή.
Με ακόμη απλούστερα λόγια οι δυο επιλογές είναι: Μείωση του κράτους ή φόροι...
Προς το παρόν η κυβέρνηση βάζει μόνο φόρους καθώς αρνείται να πλήξει την πελατεία της κομματοκρατίας που αργομισθεί στο δημόσιο. Επειδή όμως όσο αυξάνει τους φόρους, τόσο θα μειώνονται τα έσοδα, το σύστημα λίγο πριν ή λίγο μετά την κατάρρευση θα αναγκαστεί να τα βάλει και να διαλύσει τον δημόσιο Φράνκενσταϊν που έχει δημιουργήσει.