Ενώ η συζήτηση για ενδεχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας διεξάγεται πλέον χωρίς ταμπού, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα ακολουθήσει σε περίπτωση που επαληθευτούν τα πλέον δυσοίωνα σενάρια.Και αυτό γιατί δεν υπάρχει προηγούμενο: ποτέ στο παρελθόν δεν βρέθηκε αντιμέτωπη με τον κίνδυνο της χρεοκοπίας χώρα που ήταν μέλος μιας νομισματικής ένωσης. Μιας ένωσης μάλιστα με αρκετά, πέραν του ενός, υπερχρεωμένα μέλη, που αναγκάστηκαν να προσφύγουν σε έναν κοινό μηχανισμό διάσωσης.
Σε άρθρο του στην Die Welt του Βερολίνου που κυκλοφόρησε χθες Δευτέρα, ο Φίλιπ Ρέσλερ (FDP) δεν απέκλεισε μια ελεγχόμενη πτώχευση της Ελλάδας, προκειμένου να σωθεί το ευρώ. «Προκειμένου να σταθεροποιήσουμε το ευρώ δεν επιτρέπεται να υπάρχουν πλέον απαγορευτικές σκέψεις. Και σε αυτές ανήκει εν ανάγκη μια ελεγχόμενη πτώχευση της Ελλάδας εφόσον έχουμε στη διάθεσή μας τα κατάλληλα εργαλεία.
Στο ίδιο μήκος κύματος ο Bαυαρός πρωθυπουργός Χορστ Ζέεχοφερ ήρθε να εκφράσει «τη χαρά του» για το γεγονός ότι οι σκέψεις αυτές μπορούν πλέον να εκφραστούν ελεύθερα.
Η «καταστροφολογία» των γερμανών πολιτικών
Η αντίδραση των αγορών ήταν άμεση. Τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια βρέθηκαν χθες σε ελεύθερη πτώση, με τον DAX της Φρανκφούρτης να υποχωρεί κατά διαστήματα ακόμη και κάτω από τις 5.000 μονάδες ενώ το ευρώ διολίσθησε στο χαμηλότερο επίπεδο από τα μέσα Φεβρουαρίου.
«Με τις δημόσιες παρεμβάσεις τους για ενδεχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας ή την έξοδο της χώρας από την ΟΝΕ, οι γερμανοί πολιτικοί επιδίδονται σε μια πρωτοφανή καταστροφολογία», σημειώνει ο αναλυτής Marc Oswald από το Monument Securities του Λονδίνου και προσθέτει ότι «ως εκ τούτου δεν θα πρέπει κανείς να κατηγορεί τώρα τις αγορές για τον τρόπο που αντιδρούν».
Αλυσιδωτές αντιδράσεις
Το ερώτημα είναι ποιες θα είναι οι συνέπειες για τις χώρες της ευρωζώνης που παρέχουν στην Ελλάδα δάνεια ή εγγυήσεις; «Εάν τα χρήματα αυτά εξαφανιστούν, θα αυξανόταν το χρέος των χωρών αυτών», σημειώνει ο Στέφαν Χόμπουργκ, επικεφαλής του Οικονομικού Ινστιτούτου του Πανεπιστημίου στο Κίελο:
«Εάν έρθει η στιγμή, που νομίζω ότι θα έρθει, και η Ελλάδα πει ότι δεν μπορεί να αποπληρώσει αυτά που έχει λάβει, τότε θα αυξηθεί και το χρέος της Γερμανίας, πάνω από το όριο του χρεόφρενου, και τότε μπορεί να κινδυνεύσει και η πιστοληπτική ικανότητα της Γερμανίας».
Στην περίπτωση αυτή και η Γερμανία θα καλούνταν να καταβάλει μελλοντικά υψηλότερα επιτόκια. Η εξέλιξη αυτή από μόνη της δεν θα ήταν τόσο τραγική όσο οι συνέπειες που θα είχε για τους υπόλοιπους «αδύναμους κρίκους» της ευρωζώνης. Και το ερώτημα είναι ποια θα ήταν η αντίδραση των αγορών; Αφενός, σημειώνουν αναλυτές, οι αδύναμες οικονομικά χώρες θα είχαν ακόμη μεγαλύτερη δυσκολία να βγουν επιτυχώς στις αγορές και να δανειστούν και αφετέρου θα εντεινόταν η σπέκουλα σε βάρος μεμονωμένων χωρών, με το ερώτημα να είναι, ποιος θα είναι ο επόμενος, ποια θα είναι η χώρα που θα ακολουθήσει την Ελλάδα στο δρόμο προς τη χρεοκοπία;
Αναλυτές εκτιμούν ότι ενδεχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας θα συμπαρέσυρε και πολλές ευρωπαϊκές τράπεζες. Μπορεί πολλές να έχουν «ξεφορτωθεί» μεγάλο μέρος των ελληνικών ομολόγων που κατείχαν στην ΕΚΤ, ωστόσο, επενδυτές σημειώνουν ότι παρόλα αυτά αρκετές τράπεζες δεν θα άντεχαν ενδεχόμενο κούρεμα ελληνικών ομολόγων. Στην περίπτωση αυτή θα έπρεπε να γίνουν και πάλι κρατικές παρεμβάσεις και να σωθούν ορισμένες από αυτές με χρήματα των φορολογουμένων.