Μπορεί να βλέπει κάθε μέρα το φως της δημοσιότητας και μια νέα διαρροή για ένα σχέδιο Β αντιμετώπισης της κρίσης της Ευρωζώνης, το οποίο περιλαμβάνει κούρεμα του ελληνικού χρέους κατά 50%, στήριξη των ευρωπαϊκών τραπεζών και μόχλευση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, αλλά, επί του παρόντος τουλάχιστον, οι ηγέτες της Ευρωζώνης διαψεύδουν τα πάντα εν χορώ… Τα κομμάτια του σχεδίου Β με τα αντίστοιχα σενάρια άρχισαν να συγκεκριμενοποιούνται και να εμφανίζονται με επίμονο τρόπο από την περασμένη βδομάδα, λίγες μέρες μετά τη σύνοδο του Eurogroup στην Πολωνία, με τη συμμετοχή του Αμερικανού Υπουργού Οικονομικών Τίμοθι Γκάιτνερ για πρώτη φορά σε ρόλο … guest, ο οποίος πίεσε για αποφασιστικά μέτρα στην κρίση χρέους της Ευρωζώνης και ζήτησε τη μόχλευση του ευρωπαϊκού μηχανισμού. Και βεβαίως κυριάρχησαν το Σαββατοκύριακο, κατά τις εργασίες της εξαμηνιαίας συνόδου του ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον, όπου οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι βρέθηκαν υπό την συντονισμένη πίεση των ομολόγων τους από τις ΗΠΑ και τις άλλες μεγάλες οικονομίες να κάνουν επιτέλους κάτι για να σταματήσει η ελληνική κρίση χρέους και να αποτραπεί η περαιτέρω διάχυσή της στην Ευρωζώνη κατά τρόπο που θα πλήξει την παγκόσμια ανάκαμψη.
Χτες βράδυ ήταν η σειρά του αμερικάνικου δικτύου CNBC να αναφέρει ότι σύμφωνα με πληροφορίες Ευρωπαίων αξιωματούχων, υπάρχει λεπτομερές σχέδιο για τη μόχλευση κεφαλαίων στα προγράμματα διάσωσης της Ευρωζώνης που βρίσκεται ήδη σε προχωρημένο στάδιο ανάπτυξης. Παρά ταύτα, Ευρωπαίοι ηγέτες και αξιωματούχοι από όλες τις χώρες δεν έπαψαν να διακηρύσσουν σε όλους τους τόνους ότι οι πληροφορίες των μέσων μαζικής ενημέρωσης είναι απλές φημολογίες – ή εναλλακτικά πολύ πρόωρες.
«Δεν υπάρχει καμιά αλλαγή στο πλαίσιο επί του οποίου εργαζόμαστε», τόνιζε χτες αξιωματούχος της Ευρωζώνης που μετέχει στη λήψη αποφάσεων των ευρωπαϊκών πακέτων προς την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία. «Όλες αυτές οι συζητήσεις για την έκτακτη περικοπή του ελληνικού χρέους ή τη διεύρυνση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας είναι απλές φημολογίες».
Παρομοίως και η Γερμανίδα καγκελάριος Αγγέλα Μέρκελ, που θα πρέπει να πείσει τον δύστροπο κεντροδεξιό κυβερνητικό συνασπισμό της να στηρίξει τη μεγέθυνση των πόρων του ευρωπαϊκού μηχανισμού διάσωσης σε μια καθ’ όλα κρίσιμη ψηφοφορία η οποία θα διεξαχθεί την Πέμπτη, δήλωσε ότι η Ελλάδα δεν θα αφεθεί να χρεοκοπήσει. Η Ελλάδα δεν μπορεί να χρεοκοπήσει γιατί θα καταρρεύσει η επενδυτική εμπιστοσύνη στην Ευρωζώνη, είπε χαρακτηριστικά. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές όμως η Μέρκελ μπορεί κάλλιστα να αποφεύγει παρόμοιες συζητήσεις τώρα, επειδή η ελληνική χρεοκοπία θα αυξήσει το κόστος για τους Γερμανούς φορολογούμενους και, άρα, θα δυσκολέψει την έγκριση της μεγέθυνσης του μηχανισμού από το γερμανικό κοινοβούλιο.
Σε ανάλογες δηλώσεις προχώρησε και ο Έλληνας Υπουργός Οικονομικών Β. Βενιζέλος, αρνούμενος ότι είχε οποιαδήποτε συζήτηση περί υποχρεωτικού κουρέματος του ελληνικού χρέους κατά 50% στις συναντήσεις του με τη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ και τον πρόεδρο της ΕΚΤ Ζαν Κλοντ Τρισέ στον Ουάσιγκτον. «Είναι πολύ λυπηρό το γεγονός ότι αναγκάζομαι να διαψεύδω κάθε ημέρα δημοσιεύματα και σχόλια ελληνικών μέσων ενημέρωσης που αναφέρονται με εντυπωσιακή ευκολία σε σενάρια συντεταγμένης χρεοκοπίας της χώρας», είπε. «Αυτά τα δημοσιεύματα χρησιμοποιούνται στη συνέχεια ως υλικό για να ανακυκλωθεί η συζήτηση στα διεθνή μέσα ενημέρωσης και τροφοδοτούν σχόλια πολιτικών, δημοσιογραφικών και ακαδημαϊκών κύκλων που δεν εκφράζουν ούτε την Ευρωζώνη, ούτε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ούτε την ΕΚΤ, ούτε το ΔΝΤ».
Παρ’ όλες τις επίσημες διαψεύσεις όμως, ανεξάρτητοι οικονομολόγοι και θινκ τανκ των Βρυξελλών επιμένουν στις προβλέψεις τους ότι το ελληνικό χρεοστάσιο θα εκδηλωθεί σύντομα, είτε μέσα στους επόμενους μήνες είτε και πιο νωρίς, ενώ θα συνδυαστεί με ενέσεις κεφαλαίων προς τις ευρωπαϊκές τράπεζες και αύξηση των κονδυλίων του ευρωπαϊκού μηχανισμού προκειμένου να μπορέσει να διαχειριστεί τα προβλήματα της Ιταλίας και της Ισπανίας.
Πηγές αξιωματούχων της Ευρωζώνης, μιλώντας υπό την προϋπόθεση της ανωνυμίας, αναγνώριζαν χτες ότι αυτές οι ιδέες υπάρχουν και ότι συνιστούν κατά τη βάση τους την – πολυπόθητη – μακροπρόθεσμη απάντηση στην κρίση χρέους που ταλαιπωρεί την Ευρωζώνη εδώ και 20 μήνες, επέμεναν όμως παράλληλα ότι ακόμα δεν υπάρχουν συγκεκριμένα επεξεργασμένα ευρωπαϊκά σχέδια για το σχέδιο Β που περιλαμβάνει και το ελληνικό χρεοστάσιο. Σύμφωνα με αυτούς τους κύκλους, η νέα κατάσταση στις χρηματιστηριακές αγορές της Ευρωζώνης, σε συνδυασμό με τις ισχυρές πιέσεις του συνόλου της παγκόσμιας κοινότητας, έχουν επηρεάσει τις διαθέσεις των Ευρωπαίων πολιτικών που φαίνεται πως είναι έτοιμοι να αποδεχτούν μια πολύ μεγαλύτερη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους σε συνδυασμό με την επανακεφαλαιοποίηση των ευρωπαϊκών τραπεζών και ένα ισχυρό ταμείο διάσωσης προκειμένου να βγει η Ευρωζώνη από την κρίση. Το πρόβλημα όμως είναι πως ένα τέτοιο σχέδιο χρειάζεται τη στήριξη και των 17 κρατών-μελών και με βάση τις ευρωπαϊκές διαδικασίες λήψης αποφάσεων θα πάρει πολύ καιρό μέχρι να συμφωνήσουν όλα τα κράτη.
«Όλες οι ιδέες βρίσκονται πλέον στο τραπέζι αλλά δεν είναι τόσο απλό να καθίσουμε και να πάρουμε τις αποφάσεις», δήλωσε οικονομικός αξιωματούχους της Ευρωζώνης που μετέχει στη διαχείριση της κρίσης. «Πολλοί από μας κατ’ ιδίαν αναγνωρίζουν ότι κάθε περικοπή του ελληνικού χρέους μικρότερη του 50% θα έχει απλά διακοσμητικό χαρακτήρα, αλλά το να αποφασιστεί και να εφαρμοστεί κούρεμα άνω του 50% δεν είναι καθόλου εύκολο».
Για όλους αυτούς τους λόγους, φαίνεται ότι παρά τα σενάρια που κυκλοφορούν παντού, ο σχεδιασμός εξακολουθεί σήμερα – και θα εξακολουθήσει για κάποιο χρονικό διάστημα – να γίνεται στη βάση των μέχρι στιγμής συμφωνιών της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ. Οι συμφωνίες αυτές θεωρούν ότι το ελληνικό χρέος – το οποίο κατευθύνεται προς το 160% του ΑΕΠ – είναι βιώσιμο για όσον καιρό η Αθήνα εφαρμόζει πλήρως τα μέτρα λιτότητας που της έχουν ζητηθεί από την τρόικα των δανειστών και που προβλέπουν μόνο μια μικρή μείωσή του κατά 10% ως 21%, μέσω της συμμετοχής των ιδιωτών πιστωτών οι οποίοι θα μετακυλίσουν τους ελληνικούς τίτλους τους στα πλαίσια της συμφωνίας της 21ης Ιουλίου.
Έτσι το επόμενο βήμα παραμένει επί του παρόντος η απόφαση της τρόικας για την εκταμίευση της επόμενης δόσης του δανείου στήριξης προς την Ελλάδα – της 6ης δόσης ύψους 8 δις ευρώ. Ο χρόνος κατά τον οποίο θα δοθεί η δόση εξαρτάται από το πότε η τρόικα θα ολοκληρώσει την έκθεσή της για την πρόοδο της ελληνικής κυβέρνησης στην εφαρμογή μεγαλύτερων δημοσιονομικών περικοπών και αύξησης της φορολογίας. Και πάντως, σύμφωνα με τις δηλώσεις του Ευρωπαίου Επιτρόπου Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων Όλι Ρεν, η ελληνική πλευρά, εφόσον αποδείξει ότι συμμορφώνεται με τους όρους του προγράμματος της, μπορεί να ελπίζει πως η απόφαση για την εκταμίευση της 6ης δόσης θα ληφθεί το νωρίτερο στα μέσα Οκτωβρίου και σε καμία περίπτωση κατά τη συνάντηση των Υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης που θα γίνει την επόμενη βδομάδα.