Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ζήτησε από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να προχωρήσουν στην ταχύτατη αναδιάρθρωση των τραπεζών τους, προκειμένου να αντιμετωπίσουν την κρίση που διαβρώνει τις αναπτυξιακές προοπτικές της Ευρωζώνης. Το Ταμείο ανακοίνωσε μάλιστα ότι είναι έτοιμο να συνδράμει το μηχανισμό διάσωσης της Ευρωζώνης αγοράζοντας κι εκείνο ομόλογα από τις πιεζόμενες ευρωπαϊκές αγορές ομολόγων – μια δήλωση που έκανε ισχυρή αίσθηση αλλά λίγες ώρες αργότερα διαψεύσθηκε. Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Όλι Ρεν επιβεβαίωσε προχθές μιλώντας στην εφημερίδα Financial Times ότι οι Υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης εξετάζουν τρόπους συντονισμού για την αποκατάσταση της κεφαλαιακής βάσης ορισμένων ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, ενώ η Γαλλία και το Βέλγιο έχουν ήδη προσφέρει εγγυήσεις στο γαλλο-βελγικό τραπεζικό γίγαντα Dexia, που σύμφωνα με πληροφορίες δυσκολεύεται ακόμη και για τα μετρητά που του επιτρέπουν να διεκπεραιώνει την καθημερινή λειτουργία του.
Εν τω μεταξύ ο διευθυντής του ΔΝΤ για την Ευρώπη Αντόνιο Μπόρχες προειδοποίησε πως ενδεχόμενη αποτυχία στην προσπάθεια στήριξης της εμπιστοσύνης προς τις ευρωπαϊκές τράπεζες θα οδηγήσει σε πιστωτικό κραχ, και δη σε μια συγκυρία όπου ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης ήδη επιβραδύνεται. «Πρέπει να αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη ταχύτατα. Ο καλύτερος τρόπος για να το κάνουμε είναι να γίνουν αυξήσεις κεφαλαίων αρκετά γρήγορα», δήλωσε ο Μπόρχες.
Ως χαρακτηριστική της αυξανόμενης ανησυχίας του ΔΝΤ για την κατάσταση στην Ευρώπη, προβλήθηκε από το μεσημέρι η κατά δήλωση Μπόρχες προσφορά του ΔΝΤ σύμφωνα με την οποία το Ταμείο είναι διατεθειμένο να βοηθήσει τον προσωρινό μηχανισμό διάσωσης της Ευρωζώνης αγοράζοντας ομόλογα των χωρών που βρίσκονται υπό πίεση. «Προσφερόμαστε για συνεργασία και μπορούμε να εργαστούμε στο πλευρό των Ευρωπαίων», είπε ο Μπόρχες, σημειώνοντας ότι το ΔΝΤ θα πρέπει βεβαίως να δημιουργήσει ένα όχημα ειδικού σκοπού προκειμένου να κάνει κάτι τέτοιο.
Μιλώντας στην ιρλανδική τηλεόραση, ο αξιωματούχος του ΔΝΤ είπε ότι το Ταμείο θα μπορούσε κάλλιστα να χρησιμοποιήσει ιδίους πόρους προκειμένου να αγοράσει ισπανικά και ιταλικά κρατικά ομόλογα. Η Ιταλία και η Ισπανία συνιστούν δύο από τις μεγαλύτερες αγορές ομολόγων της Ευρώπης και τα μεγέθη τους είναι εκτός της δανειοδοτικής ισχύος του διευρυμένου ευρωπαϊκού μηχανισμού.
Λίγες ώρες όμως αργότερα, ίσως υπό την απειλή αντιδράσεων των αναδυόμενων οικονομιών που θεωρούν ότι το ΔΝΤ έχει εκτεθεί πολύ στην ευρωπαϊκή κρίση χρέους και έχει φανεί πολύ γενναιόδωρο προς την Ελλάδα, το στέλεχος του ΔΝΤ εξέδωσε ανακοίνωση διάψευσης της προηγούμενης δήλωσής του σύμφωνα με την οποία το Ταμείο εξέταζε την αγορά ομολόγων σε συνεργασία με τον ευρωπαϊκό μηχανισμό και πρόσθεσε ότι καμιά τέτοια συζήτηση δεν έχει γίνει μεταξύ των μετόχων του ΔΝΤ.
Όπως και να έχουν πάντως τα πράγματα, όλη αυτή η κινητικότητα κι από πλευράς Ευρωπαίων και από πλευράς ΔΝΤ, έδωσε χτες ελπίδες ότι επίκειται ένα πιο ολοκληρωμένο πακέτο που θα σώσει τόσο τις υπερχρεωμένες ευρωπαϊκές τράπεζες όσο και την κατάσταση στις αγορές των περιφερειακών κρατικών ομολόγων, με αποτέλεσμα οι αγορές και οι τράπεζες να αρχίσουν να ανακάμπτουν από τα χαμηλά της Τρίτης. Ο δείκτης FTSE Eurofirst 300 ενισχύθηκε κατά 2,2% ενώ ο δείκτης των τραπεζών ανέκαμψε κατά 2,7%. Ψηλότερα κατά 5% βρέθηκαν οι μετοχές των δύο μεγαλύτερων γαλλικών τραπεζών BNP Paribas και Societe Generale, που είχαν υπερπουληθεί τις προηγούμενες μέρες, ενώ η Dexia ενισχύθηκε κατά 7%.
Οι ανακοινώσεις Μπόρχες ακολούθησαν τις πρόσφατες προβλέψεις του ΔΝΤ που έκαναν λόγο για οξεία επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας στην Ευρώπη από το δεύτερο ήμισυ του έτους. Συγκεκριμένα, το ΔΝΤ εκτιμά ότι η ανάπτυξη στην Ευρώπη θα είναι φέτος στο 2,3% από 2,4% πέρσι και μόλις 1,8% το 2012, αποδίδει δε την επιβράδυνση εν μέρει στην αυξανόμενη νευρικότητα των επενδυτών που προκαλείται από την αβεβαιότητα της κρίσης χρεών στην Ευρωζώνη.
«Πολλοί επενδυτές αποστρέφονται τον κίνδυνο περισσότερα απ’ ό,τι πριν», είπε ο κ. Μπέρχες, προσθέτοντας ότι «η ύφεση είναι κάτι που δεν μπορούμε πια να αποκλείουμε».
Το ΔΝΤ συνιστά χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής στην Ευρώπη και ζητά από τις κυβερνήσεις που έχουν τις δυνατότητες να αυξήσουν τις δαπάνες τους να το κάνουν. Η κίνηση των τραπεζών για μείωση του δανεισμού τους και απομόχλευση είναι κατανοητή, με δεδομένη την περιορισμένη πρόσβαση τους τη χρηματοδότηση, αναγνώρισε ο αξιωματούχος του Ταμείου. Αλλά οι επιπτώσεις από την ταυτόχρονη απομόχλευση τόσων πολλών τραπεζών είναι εξαιρετικά αρνητικές για την ευρύτερη οικονομία.
Τέλος, μιλώντας για τις υπό εξέλιξη διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα σχετικά με την εκταμίευση της δόσης 8 δις ευρώ του δανείου, είπε: «Δεν υπάρχει κάτι το επείγον». Η Αθήνα δεν έχει μπροστά της αποπληρωμές εξωτερικού χρέους ως το Δεκέμβρη και μπορεί να διαχειριστεί τη ρευστότητα της προκειμένου να πληρώσει μισθούς και άλλες εσωτερικές υποχρεώσεις ως τον Νοέμβριο.