Τρεις ξεχωριστές εξελίξεις δημιουργούν για πρώτη φορά την ελπίδα ότι η λύση στην κρίση είναι κοντά, τουλάχιστον σε ό,τι σχετίζεται με τις αποφάσεις των ηγετών της ΕΕ. Με άλλα λόγια, πώς οι χειρισμοί που έχουν συμφωνηθεί στο πιο υψηλό μάλιστα επίπεδο θα πάψουν να αποτελούν σχέδια επί χάρτου και θα αρχίσει άμεσα η εφαρμογή τους. Κατά πόσο φυσικά η υλοποίηση αυτών των σχεδίων θα σημάνει και το τέλος του εφιάλτη που ζούμε είναι ένα θέμα εντελώς ξεχωριστό. Η πρώτη εξέλιξη σχετίζεται με την διαφαινόμενη έγκριση από τη βουλή της Σλοβακίας του νόμου για την επέκταση του μηχανισμού διάσωσης, μετά την πρώτη απορριπτική ψήφο το βράδυ της Τρίτης 11 Οκτώβρη. Η συμφωνία που επιτεύχθηκε με το κόμμα της αντιπολίτευσης και οι ισχυρές έξωθεν πιέσεις που ασκήθηκαν (καθώς η ομόφωνη έγκριση αποτελεί προϋπόθεση για να ενεργοποιηθεί η σχετική απόφαση) δημιουργούν βάσιμες ελπίδες ότι η μικρή αυτή χώρα των 5,4 εκ. κατοίκων θα πάψει να αποτελεί εμπόδιο στην λειτουργία του νέου, ενισχυμένου Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ψηφίζοντας μέχρι την Παρασκευή το νόμο.
Η δεύτερη ελπιδοφόρα εξέλιξη σχετίζεται με τις δηλώσεις που έκανε ο πρόεδρος της ΕΕ, Μανουέλ Μπαρόζο, την Τετάρτη 12 Οκτώβρη μετά την σχετική συζήτηση στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Μεταξύ άλλων ο ισχυρός άνδρας της ΕΕ ανακοίνωσε την επίσπευση της ενεργοποίησης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) που ενώ αρχικά, με βάση τις αποφάσεις της συνόδου κορυφής της ΕΕ, θα έκανε «έναρξη δραστηριοτήτων» τον Ιούλη του 2013, πλέον επισπεύδεται η ενεργοποίησή του που θα γίνει στα μέσα του 2012. Επίσης, οι ανακοινώσεις του αφορούσαν την ανάγκη ενίσχυσης της κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών ώστε να αντέξουν ένα σοκ από την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, δηλαδή τη μείωσή του ακόμη και κατά 50% ή 60%.
Η είδηση δεν άφησε ανεπηρέαστα τα χρηματιστήρια που στο σύνολό τους έκλεισαν με κέρδη. Από την Γαλλία (2,4%), την Γερμανία (2,2%) μέχρι τις ΗΠΑ (Dow Jones: 1,1%) και το ευρώ που ενισχύθηκε κατά 1,2% διαπραγματευόμενο πλέον έναντι 1,3785 δολαρίων, οι αγορές κεφαλαίου έδειξαν να επικροτούν τις ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η τρίτη θετική εξέλιξη που άνοιξε τον δρόμο και για την σχετική απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετίζεται με τις ανακοινώσεις που έγιναν από το Παρίσι την Τρίτη 11 Οκτώβρη και αφορούσαν το γαλλικό σχέδιο αναπλήρωσης κεφαλαίου των δικών τους τραπεζών. Ειδικότερα απευθυνόμενος ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Αλέν Ζιπέ, στην Εθνική Συνέλευση ανακοίνωσε ότι οι τράπεζες BNP Paribas, Credit Agricole και Societe Generale που είναι σημαντικά εκτεθειμένες στο δημόσιο χρέος της Ελλάδας και άλλων χωρών του ευρωπαϊκού Νότου σύντομα θα προβούν στην ενίσχυση των κεφαλαίων τους, είτε χρησιμοποιώντας δικούς τους πόρους είτε απευθυνόμενες στις αγορές, ενώ η κυβέρνηση θα κληθεί να συμβάλει μόνο σε έσχατη ανάγκη.
Παρότι έμεινε ασαφές κατά πόσο τα κεφάλαια που θα κληθεί να βάλει το Παρίσι θα προέρχονται από τον γαλλικό κρατικό προϋπολογισμό (με άμεσο κίνδυνο η Γαλλία να χάσει την ανώτατη βαθμολογία, ΑΑΑ, που απολαμβάνει από τους οίκους αξιολόγησης) ή από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό διάσωσης, η σχετική ανακοίνωση υποδηλώνει πως το παραπάνω ερώτημα που δίχασε Γαλλία και Γερμανία λύθηκε στη συνάντηση των δύο ηγετών το Σαββατοκύριακο.
Η ένταση με την οποία τίθεται το θέμα της πηγής από την οποία θα βρεθούν τα κεφάλαια για τη στήριξη των γαλλικών τραπεζών έγινε εμφανής σε δημοσίευμα της υπερ-συντηρητικής Frankfurter Allgemeine Zeitung που έγραφε την Τρίτη στις 11 Οκτώβρη: «Κανείς δεν πρέπει να εγκαταλείψει την αρχή ότι κάθε κράτος – μέλος του ευρώ είναι υπεύθυνο για τις δικές του τράπεζες. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να διατηρηθεί το κίνητρο να περιοριστεί η βοήθεια στο χαμηλότερο δυνατό ποσό. Η γερμανίδα καγκελάριος έχει δίκιο όταν αποτρέπει τον γάλλο πρόεδρο, Νικολά Σαρκοζύ, από την προσπάθειά του να λεηλατήσει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας με σκοπό να προστατεύσει τις γαλλικές τράπεζες και να εξοικονομήσει χρήματα από τον δικό του προϋπολογισμό».
Οι τρεις αυτές εξελίξεις – ψήφιση από τη Σλοβακία, επιτάχυνση της εφαρμογής του ESM και απάντηση στο ερώτημα ποιός πληρώνει για τις τράπεζες – απομακρύνουν και τα τελευταία εμπόδια εν όψει της συνόδου κορυφής στις 23 Οκτώβρη, οπότε θα ληφθούν κατά πάσα πιθανότητα και οι οριστικές αποφάσεις για την ελληνική χρεοκοπία.
Μπορούμε να είμαστε ήσυχοι επομένως...