«Αν το γαλλικό σχέδιο μετακύλισης των ελληνικών ομολόγων σου φάνηκε πολύπλοκο, περίμενε μέχρι να δεις αυτό», ακούστηκε να λέει ένας τραπεζίτης που συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις της περασμένης βδομάδας για τη διάσωση της Ελλάδας με τη συμμετοχή των ιδιωτών πιστωτών. Το σχέδιο αυτό περιλαμβάνει έναν κατάλογο με τέσσερις επιλογές και αποτελεί το καταστάλαγμα των διαπραγματεύσεων της περασμένης εβδομάδας συμπυκνώνοντας αυτό που αποκλήθηκε ‘συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα’, δηλαδή επιβάλλοντας ζημιές στους ομολογιούχους του ελληνικού δημοσίου. Τον κατάλογο των τεσσάρων επιλογών συνοδεύουν ουκ ολίγοι μπερδεμένοι αριθμοί. Η συμμετοχή των ομολογιούχων στη δεύτερη ελληνική διάσωση θα εξασφαλίσει 54 δις ευρώ για την Ελλάδα ως το 2014 και 135 δις ευρώ ως το 2020, καταλήγοντας σε ζημιές για τους ιδιώτες πιστωτές της τάξης του 21% επί της καθαρής παρούσας αξίας των τοποθετήσεών τους σε ελληνικά ομόλογα. Παρά ταύτα η κίνηση αυτή θα περιορίσει το βάρος του ελληνικού χρέους μόνο κατά 13,5 δις ευρώ, σύμφωνα με τα νούμερα του Ινστιτούτου Διεθνούς Χρηματοοικονομικής (IIF), του ομίλου των παγκόσμιων τραπεζών που ανέλαβε το συντονισμό των ομολογιούχων.
Η σύγχυση σχετικά με το σχέδιο συμμετοχής των πιστωτών στην ελληνική διάσωση αναζωπυρώθηκε την Δευτέρα εξαιτίας της αβεβαιότητας σχετικά με το ποια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα το έχουν προσυπογράψει.
Ο αρχικός κατάλογος που κυκλοφόρησε το IIF, περιλάμβανε 30 τράπεζες και ασφαλιστικές με έκθεση στα ελληνικά ομόλογα της τάξης των 70 δισεκατομμυρίων ευρώ. Αυτή η λίστα όμως σύντομα αντικαταστάθηκε από μια λίστα που περιλάμβανε μόλις 25 ιδρύματα.
Οι ελληνικές τράπεζες Eurobank και Πειραιώς που έχουν συνολική έκθεση σε ελληνικά ομόλογα της τάξης των 17 δις ευρώ δεν συμπεριλαμβάνονταν στη δεύτερη λίστα των ιδρυμάτων που στηρίζουν την πρόταση. Οι μόνες ελληνικές τράπεζες που παρέμεναν δημόσια δεσμευμένες στο πρόγραμμα ήταν η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος και η Alpha Bank, αν και προηγουμένως η Eurobank και η Πειραιώς είχαν δηλώσει ότι θα συμμετέχουν σε κάθε μετακύλιση ή ανταλλαγή χρέους.
Από τον δεύτερο κατάλογο είχαν επίσης αφαιρεθεί η γερμανική τράπεζα BayernLB, η ισπανική BBVA και η περουβιανή Banco de Credito de Peru. Το απόγευμα της Δευτέρας τέσσερις από τις πέντε ξένες τράπεζες που είχαν βγει από τον κατάλογο – όχι όμως η τράπεζα του Περού – προστέθηκαν εκ νέου. Το Ινστιτούτο Διεθνούς Χρηματοοικονομικής δήλωσε μετά ότι ο μικρότερος κατάλογος είχε κυκλοφορήσει κατά λάθος.
Άλλα μεγάλα ιδρύματα εξετάζουν ακόμα τις λεπτομέρειες του ελληνικού σχεδίου. Μεταξύ αυτών είναι η αγγλική τράπεζα Royal Bank of Scotland και η γερμανική DZ Bank. Η κρατική τράπεζα της Ελλάδας ATEbank ανακοίνωσε ότι δεν θα συμμετέχει στο σχέδιο επειδή βρίσκεται σε διαδικασία αναδιάρθρωσης ενόψει της ιδιωτικοποίησής της.
Παρομοίως δεν θα συμμετέχει στη μετακύλιση των ελληνικών ομολόγων το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο που έχει έκθεση σε ελληνικά ομόλογα της τάξης των 5,5 δις ευρώ και πρόκειται να ιδιωτικοποιηθεί. Η Marfin Popular Bank που διακρατεί ελληνικά ομόλογα ύψους 2,8 δις ευρώ ανακοίνωσε ότι θα περιμένει να δει τις τελικές λεπτομέρειες της πρότασης πριν πάρει τις αποφάσεις της.
Η ολοκλήρωση του σχεδίου κατά πάσα πιθανότητα θα πρέπει να περιμένει ως το Σεπτέμβριο επειδή χρειάζεται να γίνει αποδεκτό σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. «Θα πρόκειται για ένα μακρύ και δύσκολο καλοκαίρι όπου στο μεσοδιάστημα όλα θα εξαρτώνται από τις κινήσεις των αγορών», δήλωσαν τραπεζικές πηγές.
Οι αναλυτές προσπαθούν τώρα να βρουν την άκρη μέσα στην πολυπλοκότητα του ελληνικού σχεδίου και παράλληλα αναρωτιούνται αν θα αποδώσει. Θα ανακουφίσει αρκετά την Ελλάδα; Θα συμμετέχει επαρκής αριθμός πιστωτών;
Η απόφαση για την προσφορά τεσσάρων επιλογών αναδιάρθρωσης προέκυψε εξαιτίας των διαφορών μεταξύ των τραπεζών και ασφαλιστικών εταιρειών που συμμετέχουν και κυρίως από τις ανάγκες των διαφορετικών λογιστικών και εποπτικών τους καθεστώτων.
Οι δύο πρώτες επιλογές προβλέπουν ότι οι επενδυτές θα ανταλλάξουν τα παλαιά ομόλογά τους με νέα 30ετή ομόλογα στην πλήρη αξία τους και θα πάρουν μέσο κουπόνι ή επιτόκιο της τάξης του 4.5%. Η πρώτη εξ αυτών των δύο επιλογών επιτρέπει στους επενδυτές να ανταλλάξουν τα ομόλογα τους άμεσα ενώ η δεύτερη προβλέπει να τα ανταλλάξουν στη λήξη τους στο πλαίσιο μιας μετακύλισης των τίτλων τους. Η τρίτη και η τέταρτη επιλογή προβλέπουν ότι οι επενδυτές θα πάρουν ομόλογα με έκπτωση επί του κεφαλαίου τους, τίτλους που θα αντιστοιχούν δηλαδή στο 80% της ονομαστικής αξίας των χαρτιών που κατέχουν σήμερα αλλά θα έχουν υψηλότερα επιτόκια. Τα ομόλογα αυτά μπορεί να είναι πιο ελκυστικά για όσους επενδυτές έχουν ήδη προβεί σε διαγραφές επί της αξίας των τίτλων τους, συχνά κατά 20% ως 30%.
Οι τρεις πρώτες επιλογές περιλαμβάνουν επίσης εγγυήσεις για το αρχικό κεφάλαιο από την ελληνική κυβέρνηση μέσω της αγοράς 30ετών ομολόγων με μηδενικό κουπόνι. Η Αθήνα θα πάρει τα χρήματα για να το κάνει αυτό από τα ευρωπαϊκά ταμεία διάσωσης, συγκεκριμένα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Η τέταρτη επιλογή προβλέπει 15ετές ομόλογο με έκπτωση επί της ονομαστικής αξίας του, όπου όμως μόνο μέρος του κεφαλαίου θα είναι εξασφαλισμένο με εγγυήσεις που θα παρέχονται από έναν ειδικό λογαριασμό με ρόλο τριτεγγυητή που θα διαχειρίζεται ένα τρίτο ανεξάρτητο μέρος. Η πρόταση του Ινστιτούτου Διεθνούς Χρηματοοικονομικής προβλέπει ότι σε κάθε επιλογή θα συμμετάσχει το ένα τέταρτο περίπου των επενδυτών.
«Δύο βδομάδες πριν συζητούσαμε 20 εναλλακτικές λύσεις. Ο κατάλογος των επιλογών είναι εξαιρετικά πολύπλοκος. Υπάρχουν περισσότερες επιλογές από ό,τι θα ήταν το βέλτιστο», δήλωσαν τραπεζικές πηγές που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις, ενώ άλλες πηγές υποστήριζαν ότι αναμένουν ισχυρή συμμετοχή εκ μέρους των ομολογιούχων της Ελλάδας, κυρίως επειδή η εναλλακτική λύση θα μπορούσε να ήταν χειρότερη.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις του IIF στο σχέδιο ελληνικής διάσωσης αναμένεται να συμμετέχει το 90% των ιδιωτών πιστωτών, εν τούτοις υπάρχουν διαφωνίες μεταξύ των αναλυτών ως προς την αισιοδοξία αυτών των εκτιμήσεων. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι θα υπάρχει δυσκολία να πειστούν να συμμετάσχουν οι πιστωτές που κατέχουν ελληνικά ομόλογα μικρότερης διάρκειας επειδή πρόκειται σύντομα να λάβουν το 100% των χρημάτων τους ό,τι κι αν γίνει, ενώ άλλοι υποδεικνύουν τα παραδείγματα παλαιότερων αναδιαρθρώσεων εθνικού χρέους όπου υπήρξε πολύ υψηλή συμμετοχή.
Αντίθετα, οι πιστωτές που κατέχουν ομόλογα μακρύτερης διάρκειας σίγουρα θα συμμετέχουν. Καθώς η σταθμισμένη μέση τιμή των ελληνικών τίτλων που λήγουν το 2020 είναι μόλις λίγο πάνω από τα 60 σεντς το ευρώ, είναι εύλογο ότι οι επενδυτές φοβούνται μεγαλύτερες ζημιές από το 21% που το σχέδιο του Ινστιτούτου Διεθνούς Χρηματοοικονομικής τους επιβάλλει.