Οι «αγανακτισμένοι» στο Σύνταγμα, ύστερα από αρκετές ημέρες «χαλαρής» διαμαρτυρίας, χθες βράδυ πολιόρκησαν τη Βουλή και «φιλοδώρησαν» με αυγά αρκετά πολυτελή οχήματα εξερχόμενων βουλευτών, που φυγαδεύτηκαν υπό την προστασία αστυνομικής δύναμης. Αν γνώριζαν τους όρους της συμφωνίας για την εκταμίευση της πέμπτης δόσης του δανείου των 110 δισ. ευρώ και την έγκριση νέου δανείου για την αποφυγή χρεοκοπίας το 2012-’13, ίσως να μην εκτόξευαν μόνο αυγά... Το ακριβές περιεχόμενο της νέας συμφωνίας δεν έχει δημοσιοποιηθεί, όλες οι πληροφορίες όμως συγκλίνουν στο ίδιο συμπέρασμα: πρόκειται για μια «πύρρειο νίκη» της κυβέρνησης, με την οποία κερδίζει μεν χρόνο για μια τελευταία προσπάθεια δημοσιονομικής εξυγίανσης και οικονομικής ανάταξης, αλλά με τέτοιες εκχωρήσεις εθνικής κυριαρχίας, που η έννοια του «ελληνικού κράτους» αρχίζει να χάνει το νόημά της.
Ουδείς μπορεί να δηλώνει ενθουσιασμένος από τη λειτουργία του ελληνικού κράτους, αλλά το «νέο κράτος» που αναδύεται μέσα από τη νέα συμφωνία με την τρόικα είναι φανερό ότι θα πάψει να λειτουργεί, έστω και υποτυπωδώς, ως «ελληνικό»: σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση έχει αποδεχθεί να λειτουργήσει ως αρχή ανεξάρτητη (και ανεξέλεγκτη...) το νέο Ταμείο Δημόσιας Περιουσίας, που θα αναλάβει μια αποστολή πρωτοφανή τουλάχιστον στη μεταπολεμική ιστορία της Ευρώπης: να μεταβιβάσει σε ιδιώτες ένα μεγάλο μέρος της δημόσιας περιουσίας ερήμην της βούλησης των πολιτών του κράτους και των εκπροσώπων τους.
Στο νέο Ταμείο, στο οποίο το Ελληνικό Δημόσιο θα εισφέρει το σύνολο της κινητής και ακίνητης περιουσίας του με εμπορική αξία, οι επίσημοι πιστωτές της χώρας, εκπροσωπούμενοι από το μηχανισμό της τρόικας, θα έχουν κάτι περισσότερο από ένα απλό ρόλο τεχνικού συμβούλου, ή έστω επιτηρητή των διαδικασιών ιδιωτικοποίησης. Θα «οπλισθούν», σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, με δικαιώματα βέτο σε κάθε απόφαση για τις μελλοντικές ιδιωτικοποιήσεις, αναλαμβάνοντας ουσιαστικά το ρόλο του εκκαθαριστή χρεοκοπημένης επιχείρησης, που εκπροσωπεί τους πιστωτές και έχει τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο σε κάθε απόφαση για την περιουσία της.
Κάθε κράτος που δεν μπορεί να ασκήσει φορολογική πολιτική και να διαχειρισθεί την περιουσία του σύμφωνα με τη βούληση των υπηκόων του παύει, ως γνωστόν, να θεωρείται κυρίαρχο κράτος. Με το δεύτερο μνημόνιο, οι επίσημοι πιστωτές της χώρας κάνουν ένα αποφασιστικό βήμα προς την αφαίρεση και των τελευταίων στοιχείων εθνικής κυριαρχίας: ουσιαστικά, μόνο η εθνική ασφάλεια και άμυνα παραμένουν στη σφαίρα των λειτουργιών του «νέου» νεοελληνικού κράτους που αναδύεται μέσα από τις συμφωνίες με τους πιστωτές -και μάλιστα, ακόμη και αυτές οι λειτουργίες, τελούν υπό δημοσιονομικούς περιορισμούς που θέτει η τρόικα.
Αναπάντητο παραμένει το ερώτημα αν και με ποιο τρόπο θα ενισχυθεί η εξουσία των πιστωτών και στο άλλο κρίσιμο πεδίο άσκησης της κρατικής εξουσίας, στη φοροεισπρακτική πολιτική. Το δημοσίευμα των “Financial Times”, που προκάλεσε προχθές αίσθηση διεθνώς, αναφερόταν σε πιέσεις των πιστωτών για άσκηση μεγαλύτερου και αμεσότερου ελέγχου στον (κραυγαλέα αναποτελεσματικό) ελληνικό φοροεισπρακτικό μηχανισμό. Μένει να δούμε αν το τελικό κείμενο της συμφωνίας με την τρόικα θα περιλαμβάνει την εγκατάσταση μόνιμου εκπροσώπου της τρόικας στο υπουργείο Οικονομικών, με κάποιου είδους δικαίωμα βέτο στις καθημερινές αποφάσεις, ώστε η φορολογική πολιτική να ασκείται πλέον στο σύνολό της από την τρόικα, που ως τώρα απλώς διαπραγματευόταν με την κυβέρνηση μέτρα, τα οποία αναλάμβανε να εφαρμόσει η κυβέρνηση με τους μηχανισμούς της -με τη γνωστή σε όλους απογοητευτική κατάληξη...
Το πολιτικό ερώτημα που θα πρέπει να απαντηθεί τις επόμενες ημέρες είναι πώς θα νομιμοποιηθεί το νέο καθεστώς μειωμένης κυριαρχίας της Ελλάδας. Θυμίζουμε ότι το μνημόνιο του 2010 εγκρίθηκε και εφαρμόζεται με τις ψήφους των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ, αλλά η δανειακή σύμβαση που είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη μαζί του δεν έχει συζητηθεί καν στη Βουλή, ενώ έγκριτοι συνταγματολόγοι λένε ότι θα έπρεπε να έχει εγκριθεί με τουλάχιστον 180 ψήφους, όπως κάθε διεθνής σύμβαση με την οποία εκχωρείται εθνική κυριαρχία.
Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα δεν είναι ούτε απλή, ούτε αυτονόητη. Και δεν είναι καθόλου τυχαία η πίεση που έχει ασκηθεί στην αξιωματική αντιπολίτευση από τους πιστωτές της χώρας για την έγκριση του νέου μνημονίου με ευρεία πολιτική συναίνεση και αυξημένη κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Οι πολιτικές διαδικασίες που θα ακολουθήσουν μετά την κατάθεση του νέου μνημονίου στη Βουλή θα κρίνουν αν αυτή την φορά οι εταίροι και πιστωτές μας θα καταφέρουν να «δέσουν χειροπόδαρα» το ελληνικό κράτος με αυτή τη νέα, εθνικά ταπεινωτική σύμβαση...