«Το λογικότερο είναι τώρα να συμφωνηθεί μια μείωση του χρέους. Όποιος δάνεισε λεφτά στην Ελλάδα, πρέπει να χάσει ένα μεγάλο μέρος τους. Αυτό θα ήταν καταστροφικό για τις τράπεζες, γι' αυτό θα πρέπει να τις βοηθήσουν οι κυβερνήσεις. Μπορεί αυτή η λύση να είναι ακριβή για τη Γερμανία, αλλά έτσι κι αλλιώς θα πρέπει να πληρώσουμε. Κι έτσι θα είχε και η Ελλάδα μια ευκαιρία για μια νέα αρχή». Είναι η λύση που προτείνει για την ευρωπαϊκή κρίση χρέους ένας ιστορικός της Οικονομίας, ο καθηγητής του London School of Economics Αλμπρεχτ Ριτσλ. Σε συνέντευξή του στο περιοδικό Spiegel ο γερμανός καθηγητής δεν θεωρεί, άλλωστε, πρωτότυπη τη ιδέα του. «Οι χρεοκοπίες της Γερμανίας τα περασμένα χρόνια δείχνουν τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει σήμερα η Ευρώπη για την Ελλάδα», σημειώνει.
Είναι όντως ρηξικέλευθες οι απόψεις του Ριτσλ. Υποστηρίζει, φερ' ειπείν, ότι η χώρα του δεν πτώχευσε μόνο δύο φορές κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, αλλά «τουλάχιστον τρεις». Η τρίτη ήταν το... 1990! «Ο τότε καγκελάριος Χέλμουτ Κολ αρνήθηκε να εφαρμόσει τη Συμφωνία του Λονδίνου του 1953. Η συμφωνία έλεγε ότι οι γερμανικές πολεμικές αποζημιώσεις στην περίπτωση της επανένωσης των Γερμανίων θα πρέπει να τεθούν υπό επαναδιαπραγμάτευση. Η Γερμανία, όμως, δεν μετά το 1990 (εκτός πολύ λίγων) ούτε τα αναγκαστικά δανεια, ούτε αποζημιώσεις κατοχής. Κήρυξε μιαν οιονεί στάση πληρωμών. Η Ελλάδα είναι ένα από τα κράτη, που δεν πήραν δεκάρα», παρατηρεί ο γερμανός ιστορικός.
Ο Ριτσλ εξηγεί: «Η Γερμανία έζησε τις μεγαλύτερες χρεοκοπίες της νεότερης ιστορίας. Την σημερινή οικονομική ανεξαρτησία της και τη θέση της ως "Διδασκάλου της Ευρώπης" την χρωστάει στις ΗΠΑ, οι οποίες μετά τον Α' αλλά και κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο παραιτήθηκαν από το δικαίωμα τους να ζητήσουν τεράστιες πολεμικές αποζημιώσεις. Αυτό δεν το θυμάται όμως κανείς σήμερα...» Ειδικότερα, μετά τη γερμανική συνθηκολόγηση του 1945 «οι ΗΠΑ φρόντισαν να μην θέσει κανείς από τους συμμάχους αξιώσεις για αποζημίωση. Εκτός από μερικές εξαιρέσεις, ματαιώθηκαν όλες οι αξιώσεις μέχρι μια μελλοντική επανένωση των Γερμανιών. Αυτό ήταν πολύ ζωτικό για την Γερμανία, ήταν στην ουσία η οικονομική βάση του γερμανικού μεταπολεμικού θαύματος. Αλλά παράλληλα, τα θύματα της γερμανικής κατοχής ήταν αναγκασμένα να αποποιηθούν τα δικαιώματα τους για αποζημίωση, μεταξύ αυτών και οι Έλληνες...».
Ο καθηγητής Ριτσλ λαμβάνοντας ως βάση την οικονομικη επιφάνεια των ΗΠΑ την εποχή του Μεσοπολέμου, υπολογίζει ότι τα γερμανικά χρέη της δεκαετίας του 1930 ισοδυναμούν με το κόστος της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008. «Συγκριτικά, λοιπόν, τα χρέη της Ελλάδας είναι μηδαμινά», σημειώνει, για να διαπιστώσει ότι η χώρα του «είναι ο μεγαλύτερος αμαρτωλός του 20ου αιώνα και πιθανόν της νεότερης οικονομικής ιστορίας».
Η Ελλάδα, κατά τον Ριτσλ, διαδραματίζει δευτερεύοντα ρόλο. Ομως, μπορεί να γίνει η αφορμή για να μεταδοθεί η κρίση στην υπόλοιπη Ευρώπη, κάτι που θεωρεί πως θα ήταν καταστροφικό. «Οποιος δεν μπορεί να πληρώσει τα χρέη του είναι εξ ορισμού χρεοκοπημένος. Τώρα εκείνο που θα έπρεπε να καθοριστεί, ποια χρηματικά ποσά είναι έτοιμοι οι πιστωτές να θυσιάσουν. Δηλαδή θα πρέπει να βρούμε ποιός θα πληρώσει το μάρμαρο», δηλώνει στο Spiegel ο καθηγητής του LSE. Και θεωρεί αυτονόητο ότι αυτός που θα πληρώσει τα περισσότερα πρέπει να είναι η Γερμανία.
«Στο παρελθόν ήμασταν πολύ ανέμελοι. Η βιομηχανική μας παραγωγή κέρδισε πολλά από τις υπέρογκες εξαγωγές. Οι ανθελληνικές θέσεις που προβάλλονται από τα γερμανικά ΜΜΕ είναι πολύ επικίνδυνες. Μην ξεχνάτε ότι ζούμε μέσα σε ένα γυάλινο σπίτι: Το οικονομικό μας θαύμα κατέστη δυνατό αποκλειστικά και μόνο επειδή δεν αναγκαστήκαμε να πληρώσουμε αποζημιώσεις», σημειώνει ο Ριτσλ. Και στην παρατήρηση του Spiegel μήπως η Γερμανία θα έπρεπε να είναι πιο συγκρατημένη στις απαιτήσεις της προς την Ελλάδα, ο καθηγητής ήταν αφοπλιστικός:
«Η Γερμανία στον 20ο αιώνα ξεκίνησε δυο πολέμους. Τον δεύτερο τον διεξήγαγε ως πόλεμο αφανισμού και εξολόθρευσης. Στη συνέχεια οι αντίπαλοί της αποποιήθηκαν το δικαίωμά τους για αποζημιώσεις. Το ότι η Γερμανία πραγματοποίησε το θαύμα της πάνω στις πλάτες άλλων ευρωπαίων δεν το έχουν ξεχάσει οι Έλληνες που παρακολουθούν τα εχθρικά γι' αυτούς άρθρα και γνώμες στα γερμανικά ΜΜΕ. Αν αναβιώσουν τις παλιές διεκδικήσεις, μπορεί να ακολουθήσουν κι άλλοι... Θα έπρεπε να εξυγιάνουμε με προθυμία την Ελλάδα με τα λεφτά μας... Αν παίξουμε το παιχνίδι των ΜΜΕ, κάποτε κάποιοι θα μας στείλουν τους παλιούς λογαριασμούς».