Ο ευρωπαϊκός Νότος έχει καταρρακωθεί χρηματοπιστωτικά περνώντας το σημείο χωρίς επιστροφή αλλά όπως κάθε τι άλλο εξαιρετικά αρνητικό κανείς δε θέλει να το παραδεχτεί. Όμως η τεχνική ανάλυση των επιτοκίων των ομολόγων της Ελλάδας, της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας, της Ισπανίας και της Ιταλίας δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφισβήτησης ότι η Ευρωζώνη έχει χωριστεί στα δύο με της χώρες του Νότου να έχουν υποβιβαστεί στη Β', τη Γ' και τη Δ' Εθνική κατηγορία. Το κλείσιμο της εβδομάδας βρήκε το επιτόκιο του 10ετούς ομολόγου της Ισπανίας πάνω από το 6% και αυτό της Ιταλίας στο 5.76%, βάζοντας αυτές τις χώρες στη Β' Εθνική χρηματοπιστωτική κατηγορία. Η Ιρλανδία και η Πορτογαλία βλέπουν τα επιτόκια των 10ετών τους ομολόγων στο 14% και 12,6% αντίστοιχα, κάτι που τις τοποθετεί στην Γ' κατηγορία ενώ η Ελλάδα είναι μία κατηγορία από μόνη της, με το επιτόκιο του 10ετούς της ομολόγου να έχει ξεπεράσει το 17,5% και αυτό των 2ετών ομολόγων να βρίσκεται, πλέον, αισθητά πάνω από το 30%.
Η Ευρώπη έχει αλλάξει ήδη και η πρώτη αντίδραση μετά το σοκ της αλλαγής είναι η άρνηση ότι αυτή έχει επέλθει και το κυριότερο ότι θα είναι μόνιμη. Όπως όταν χαθεί ένα αγαπημένο πρόσωπο και η απώλεια είναι τόσο τραγική που μπορεί να κάνει κάποιους να επιλέγουν να ζουν σαν το πρόσωπο αυτό να είναι παρόν. Μπορεί κατά βάθος να γνωρίζουν ότι δεν θα το ξαναδούν ποτέ αλλά είναι πολύ δύσκολο να αποδεχτούν την πραγματικότητα γιατί τότε θα πρέπει να μάθουν να ζουν με αυτήν σε καθημερινή βάση.
Κανείς δε θέλει την αλλαγή όταν είναι προς το χειρότερο. Όμως η χρηματοπιστωτική ιστορία δείχνει πως τουλάχιστον για τρεις χώρες που βρίσκονται στη Γ και τη Δ χρηματοπιστωτική κατηγορία το παιχνίδι έχει, κατά πάσα πιθανότητα, χαθεί οριστικά. Ήταν λίγο πριν το καλοκαίρι του 2010 όταν σε μία συνέντευξη σε ιδιωτικό τηλεοπτικό κανάλι είχα παραθέσει στοιχεία που έδειχναν πως ίσως ακόμη και μετά από 30 χρόνια η Ελλάδα δε θα μπορούσε να λάβει την αξιολόγηση που είχε από τους τρεις βασικούς οίκους πριν από την κρίση. Τότε είχε φανεί αδιανόητη αυτή η σκέψη.
Όμως οι αγορές έχουν ήδη απαντήσει στο ερώτημα του πότε οι χώρες του Νότου θα επιστρέψουν στην χρηματοπιστωτική κατάσταση τους του παρελθόντος και η απάντηση είναι, μάλλον, ποτέ. Το κόστος κρατικού δανεισμού είναι πιθανό να έχει τροποποιηθεί προς τα πάνω για πάντα και αυτό έχει ήδη προκαλέσει και θα συνεχίσει να προκαλεί μία σειρά από αλυσιδωτές αντιδράσεις.
Η Ευρωζώνη έχει, πια, μόνο μία λύση και αυτή είναι η μεγαλύτερη πολιτική ενοποίηση με οδηγό στο τιμόνι τη Γερμανία. Αλλά αν και οι χώρες σε κρίση μπορεί ακόμη και να αποδεχτούν κάτι τέτοιο, αυτές που βρίσκονται σε καλή οικονομική και χρηματοπιστωτική κατάσταση είναι μάλλον απίθανο να συναινέσουν.
Έτσι προς το παρόν η Ευρωζώνη μοιάζει, όντως, να ταξιδεύει στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα και πανιά την άρνηση μίας πραγματικότητας που εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια της.
Όχι, δε θα καταστραφεί ο κόσμος ούτε θα έλθει απαραίτητα το τέλος της Ευρώπης. Αυτό που θα συμβεί είναι ότι η Ευρώπη δε θα είναι πια αυτή που γνωρίζαμε μέχρι χτες και μέχρι στιγμής δε γνωρίζουμε ακριβώς ποια θα είναι η νέα μορφή της. Και αυτή η απότομη και σε σημαντικό βαθμό αρνητική αλλαγή σε συνδυασμό με το άγνωστο της έκβασης της προκαλεί τρόμο στις αγορές, στους πολιτικούς και στους πολίτες με τους τελευταίους να είναι σίγουρο ότι θα υποστούν τις μεγαλύτερες απώλειες και ότι θα υποχρεωθούν στις μεγαλύτερες αλλαγές και θυσίες.