Οι βασανιστικοί πόνοι στη μέση

[Agrafos]

Ελαφρύ σκύψιμο μπροστά, τα χέρια πίσω στη μέση και μορφασμός πόνου στο πρόσωπο. Σας θυμίζει κάτι; Κάποια στιγμή οι περισσότεροι ενήλικοι αισθάνονται την επώδυνη «προδοσία» της μέσης τους. Στο 95% των περιπτώσεων, ο πόνος εξαφανίζεται μέσα σε 6 εβδομάδες χωρίς ιδιαίτερη θεραπεία. Ωστόσο, καλό είναι να γνωρίζετε 10 βασικά πράγματα που θα σας ανακουφίσουν.

Προλάβετε ή αντιμετωπίστε πρώτα τον σπασμό

Το άγχος αυξάνει το ενδεχόμενο του μυϊκού σπασμού, που είναι από μόνος του αιτία για να πονέσει η μέση σας, ενώ ταυτόχρονα επιδεινώνει άλλες πιθανές πηγές πόνου. Εκτός από το στρες, αρνητικά μπορούν να λειτουργήσουν παράγοντες όπως η αφυδάτωση, η έλλειψη ύπνου και το χαμηλό νάτριο, που ενισχύουν την ένταση του σπασμού. Όταν λυγίζετε από τη μία πλευρά και δεν μπορείτε να επανέλθετε στην όρθια στάση, τότε αυτός είναι ένας τυπικός μυϊκός σπασμός. Η «άκαμπτη» μέση που πονάει περισσότερο από το συνηθισμένο, μπορεί επίσης να είναι αποτέλεσμα σπασμού. Η πρώτη σας φροντίδα είναι να ξεκουραστείτε και να θερμάνετε την περιοχή.

Ακούστε το σώμα σας

Αν ξέρετε ότι πρόκειται να πονέσετε προσπαθώντας να κουβαλήσετε ένα βαρύ αντικείμενο, μην το κάνετε! Ο πόνος δεν θα μειωθεί γρηγορότερα αν τον αγνοήσετε και αποφασίσετε να κάνετε… του κεφαλιού σας. Αν πιέσετε το σώμα σας να λυγίσει, να στρίψει ή να σηκώσει βάρος, θα επιδεινώσετε την κατάσταση. Όταν πονάει η μέση σας, χαλαρώστε. Καθίστε ή κοιμηθείτε στην πιο βολική στάση που μπορείτε να βρείτε. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτό σημαίνει να ξαπλώσετε ανάσκελα με τρία ή παραπάνω μαξιλάρια κάτω από τα πόδια έτσι ώστε οι γοφοί και τα γόνατα να έχουν κλίση 80-90 μοιρών. Στην αρχή, ακόμη και το περπάτημα μπορεί να σας φαίνεται ανυπόφορο. Καθώς ο πόνος υποχωρεί και εσείς μπορείτε όλο και περισσότερο να «ισιώσετε», ένας περίπατος -χωρίς να κρατάτε τίποτα και με το σώμα σας ευθυτενές- είναι συνήθως ευεργετικός.

Ακούστε τα σήματα κινδύνου που στέλνει το σώμα σας. Πόνοι που ξεκινούν από τα πόδια, μούδιασμα ή αδυναμία στα κάτω άκρα και ακράτεια «λένε» ότι έφτασε η ώρα να ζητήσετε τη βοήθεια γιατρού.

Ξεκινήστε με τα βασικά

Λίγες μέρες ξεκούρασης σε συνδυασμό με αντιφλεγμονώδη φάρμακα όπως ιβουπροφαίνη, ναπροξένη ή ακεταμινοφαίνη επαρκούν σε αρκετές περιπτώσεις. Σε ορισμένους ασθενείς, αποτελεσματική είναι και η εφαρμογή ζέστης ή κρύου στην περιοχή. Δεν υπάρχει ιατρική απάντηση για το αν είναι καλύτερο το ζεστό από το κρύο, αφού εξαρτάται από τον ασθενή. Οι διατάσεις και ασκήσεις που ανακουφίζουν από τον πόνο μπορούν να αποδειχθούν σωτήριες ή καταστροφικές, αναλόγως με την άσκηση και την αιτία που προκαλεί τον πόνο. Αν επιλέξετε να το κάνετε μόνοι σας, παίζετε με τις πιθανότητες. Για ασφάλεια και αποτελεσματικότητα, συνιστώνται οι δύο κινήσεις που ακολουθούν.

Διατάσεις: «90-90» και «Κρέμασμα της Κοιλιάς»

Η θέση «90-90» είναι η καλύτερη για τους πιο συνηθισμένους πόνους μέσης: Ξαπλώνετε στο πάτωμα με τις γάμπες να εφάπτονται σε μία καρέκλα ή κάποια άλλη οριζόντια επιφάνεια, του γοφούς σε ορθή γωνία με το υπόλοιπο σώμα και τα γόνατα χαλαρά έτσι ώστε να μην καταβάλλετε καμία μυϊκή προσπάθεια. Στόχος είναι να ξεκουράσετε τελείως τους μυς της σπονδυλικής στήλης και τα ισχία. Με την πλάτη να ακουμπά στο πάτωμα, τους γοφούς σχεδόν κάθετα και τις γάμπες οριζόντια, οι μυς της πλάτης που πιέζονταν όλη τη μέρα για να αποτρέψουν τις επώδυνες κινήσεις, μπορούν να χαλαρώσουν. Φροντίστε ώστε η επίπεδη επιφάνεια που ακουμπούν οι γάμπες σας να είναι στο σωστό ύψος. Ανάλογα με το ύψος σας, «ψηλώστε», αν χρειάζεται, την καρέκλα με μερικά επίπεδα μαξιλάρια. Μόλις βολευτείτε και χαλαρώσετε, μείνετε σε αυτή τη θέση για 15 λεπτά. Αν σας ανακουφίσει την πρώτη φορά που θα το δοκιμάστε, συνεχίστε να το κάνετε 3 φορές την ημέρα.

Η άλλη αξιόπιστη στάση είναι το «κρέμασμα της κοιλιάς». Πέστε στα τέσσερα, ισιώστε τους αγκώνες και φροντίστε οι ώμοι σας να βρίσκονται στην ίδια ευθεία με τους καρπούς σας. «Ρίξτε» το κεφάλι σας προς τα κάτω και απλώς αφήστε την κοιλιά σας να κρέμεται χαλαρά. Μείνετε έτσι για πέντε λεπτά. Η συγκεκριμένη στάση είναι καλή για να σταματήσει τις επώδυνες συστολές και τους σπασμούς στους μυς της σπονδυλικής στήλης.

Πότε να ζητήσετε ιατρική βοήθεια

Αν ο πόνος είναι ανυπόφορος, πρέπει να δείτε γιατρό, ο οποίος θα σας συνταγογραφήσει την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή. Ωστόσο, είναι πολλοί οι λόγοι για τους οποίους δεν συνίσταται η λήψη φαρμάκων τους πόνους της μέσης. Ο σημαντικότερος είναι ότι τα φάρμακα συνήθως οδηγούν σε επιδείνωση αν συνεχίζετε να τα παίρνετε για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από μερικές εβδομάδες. Αν, παρ’ όλα αυτά, χρειάζεστε φάρμακα, ο γιατρός σας πρέπει να βρει τον τρόπο που θα σας απαλλάξει από τη χορήγηση αναλγητικών το συντομότερο δυνατόν.

Είναι ακόμη γεγονός ότι ορισμένες φορές ο πόνος στη μέση μπορεί να είναι σύμπτωμα κάποιας σοβαρής ασθένειας: ανεύρυσμα, καρκίνος, φλεγμονή της σπονδυλικής στήλης, ακόμη και προβλήματα των νεφρών μπορούν να εκδηλωθούν με πόνο στη μέση. Ο γιατρός θα κρίνει και θα ελέγξει αυτά τα ενδεχόμενα.

Ποιος είναι ο κατάλληλος γιατρός

Οι ιατρικές ειδικότητες που ασχολούνται με τον πόνο της μέσης είναι αρκετές. Οι ορθοπεδικοί χειρουργοί αντιμετωπίζουν πολλά περιστατικά και συνήθως δίνουν τις κατάλληλες συμβουλές για το τι πρέπει να κάνει ο ασθενής. Ωστόσο, οι περισσότεροι εξ αυτών ειδικεύονται περισσότερο στις χειρουργικές επεμβάσεις αρθρώσεων. Περίπου 1 στους 50 ασθενείς χρειάζεται χειρουργική επέμβαση αλλά δεν πρέπει να το σκέφτεστε παρά μόνο αν τουλάχιστον ένας ή (καλύτερα) δύο ειδικευμένοι γιατροί σας το έχουν προτείνει.

Οι νευρολόγοι συνήθως θεραπεύουν την «κακή μέση» με στεροειδή. Αν και αποτελεσματικά, μπορούν να έχουν κάποιες αρκετά σοβαρές παρενέργειες. Αν ο πόνος είναι μεγαλύτερος στα πόδια απ’ ό,τι στη μέση, ή αν αισθάνεστε αδυναμία στα κάτω άκρα, ο νευρολόγος είναι μάλλον η καταλληλότερη ειδικότητα.

Σε γενικές γραμμές, ο φυσίατρος είναι ο πλέον αρμόδιος. Οι φυσίατροι κάνουν τα πάντα εκτός από το να χειρουργούν και η ιατρική εκπαίδευσή τους περιλαμβάνει τη διάγνωση και τη θεραπεία μιας κακής μέσης. Προτιμούν τη θεραπεία με ενέσεις, σχεδόν πάντα συνιστούν φυσικοθεραπεία, ενώ συχνά προτείνουν φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνεται από το στόμα.

Οι παθολόγοι επίσης βλέπουν πολλούς ασθενείς με πρόβλημα στη μέση. Μπορούν να «γράψουν» όλες τις κατάλληλες εξετάσεις και φάρμακα, καθώς και φυσικοθεραπεία, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις δεν είναι σε θέση να κατευθύνουν την πορεία της φυσικοθεραπείας εξίσου καλά όσο ένας ορθοπεδικός ή ένας φυσίατρος. Τα καλά νέα είναι ότι οι φυσικοθεραπευτές συνήθως παίρνουν τις ορθές αποφάσεις για το ποια είναι η σωστή αγωγή.

Χειροπράκτης ή Φυσικοθεραπευτής;

Στους χειροπράκτες ισχύει αυτό που ισχύει για όλους τους γιατρούς: κάποιοι είναι τίμιοι και κάποιοι απατεώνες. Η ίδια η χειροπρακτική θεωρία είναι κάπως… θολή. Αλλά είναι γεγονός ότι οι χειροπρακτικές θεραπείες συχνά προσφέρουν ανακούφιση (έστω και προσωρινή). Οι φυσικοθεραπευτές, από την άλλη, πρέπει να συμπληρώσουν τέσσερα χρόνια σπουδών για να πάρουν το πτυχίο τους και να ασκήσουν το επάγγελμα.

Έχουν υπάρξει διάφορες ημι-επιστημονικές έρευνες που συγκρίνουν τη χειροπρακτική θεραπεία με τη φυσικοθεραπεία, χωρίς να δίνουν ουσιαστικό προβάδισμα σε κάποια από τις δύο. Ωστόσο, η ευρεία αποδοχή της φυσικοθεραπείας από ασθενείς και γιατρούς ίσως την κάνουν πιο κατάλληλη.

Τι είναι η έλξη;

Η έλξη είναι μιας ευρέως αναγνωρισμένη, αποτελεσματική και παραδοσιακή μορφή φυσικοθεραπείας. Κυκλοφορούν πολλά και διάφορα μηχανήματα και συστήματα έλξης, παρ’ όλα αυτά μην παρασύρεστε από τα διαφημιστικά φυλλάδια. Η έλξη είναι καλή αλλά όχι θαυματουργή.

Θεραπείες για την κακή στάση του σώματος

Οι περισσότεροι που υποφέρουν από πόνους στη μέση, πιστεύουν ότι το σώμα τους κατά κάποιον τρόπο δεν «στέκεται σωστά». Δεδομένου ότι πολύ συχνά ένα μικρό στρίψιμο ή τράβηγμα μπορεί να κάνει τον πόνο να εξαφανιστεί, οι άνθρωποι συχνά θεωρούν ότι είναι κάποιο πρόβλημα στη στάση που προκάλεσε ευθύς εξαρχής τον πόνο. Είτε αληθεύει είτε όχι, οι θεραπείες που εστιάζουν στη βελτίωση της στάσης του σώματος έχουν 50-60% επιτυχία στους ασθενείς με πόνο στη μέση.

Βελονισμός και Μασάζ

Έρευνα του 2007 έδειξε ότι ο βελονισμός είναι πολύ πιο αποτελεσματικός από τη φυσικοθεραπεία για τον πόνο μέσης. Άλλη έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2009, διαπίστωσε ότι το τσίμπημα με οδοντογλυφίδες στα κλασικά σημεία βελονισμού βοηθούσε τους ασθενείς εξίσου με τη χρήση κανονικών βελόνων, ενώ και οι δύο θεραπείες είχαν μεγαλύτερη επιτυχία από τη συμβατική αντιμετώπιση. Τι σημαίνει αυτό; Ότι η ευεργετική επίδραση του βελονισμού κατά πάσα πιθανότητα οφείλεται -τουλάχιστον εν μέρει- στην αυθυποβολή. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό, απαιτεί όμως να πιστεύετε στα αποτελέσματα του βελονισμού. Φυσικά, δεν έχετε απολύτως τίποτα να χάσετε αν το δοκιμάσετε. Πολλοί ασθενείς ακόμη βρίσκουν ευχάριστο και ανακουφιστικό το μασάζ. Οι ενδορφίνες που απελευθερώνονται πιθανόν λειτουργούν ως φυσικό παυσίπονο. Δυστυχώς όμως, (όπως και με τον βελονισμό), τα ασφαλιστικά ταμεία δεν καλύπτουν τη θεραπεία με μασάζ.