Για πρώτη φορά παγκοσμίως ερευνητές του Εργαστηρίου του Ιδρύματος για τα Βλαστικά Κύτταρα της Νέας Υόρκης (NYSFC) παρήγαγαν ανθρώπινα εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα «κομμένα και ραμμένα» στα μέτρα του κάθε ασθενούς χρησιμοποιώντας τη διαδικασία της κλωνοποίησης. Οι επιστήμονες εισήγαγαν, όπως αναφέρουν με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Nature» , τους πυρήνες ενήλικων δερματικών κυττάρων που ανήκαν σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 1 σε ωάρια που ανήκαν σε δότριες. Σύμφωνα με τους ειδικούς το νέο επίτευγμα είναι σημαντικό καθώς αυτού του είδους τα κύτταρα που θα ανήκουν στον κάθε ασθενή θα μπορούν μελλοντικά να μεταμοσχεύονται στον οργανισμό του και να αντικαθιστούν ιστούς που εμφανίζουν βλάβη εξαιτίας διαβήτη ή άλλων ασθενειών όπως η νόσος του Πάρκινσον και η νόσος Αλτσχάιμερ. Και όλα αυτά χωρίς να ελλοχεύει ο κίνδυνος απόρριψης του μοσχεύματος από το ανοσοποιητικό σύστημα.
Τροποποιημένη κλωνοποίηση
Προκειμένου να επιτύχουν την παραγωγή των βλαστικών κυττάρων οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια τροποποιημένη μέθοδο κλωνοποίησης. Με βάση την παραδοσιακή μέθοδο σωματικής πυρηνικής μεταφοράς (όπως αυτή που χρησιμοποιήθηκε για τη γέννηση του πρώτου κλωνοποιημένου θηλαστικού, της προβατίνας Ντόλι στο Ινστιτούτο Ρόσλιν της Σκωτίας) το ενήλικο σωματικό κύτταρο εισάγεται σε ένα απύρηνο ωάριο.
Oι αμερικανοί ερευνητές εισήγαγαν όμως το ενήλικο δερματικό κύτταρο στο ωάριο χωρίς να αφαιρέσουν προηγουμένως τον πυρήνα του. Η μέθοδος φάνηκε να αποδίδει: επετεύχθη ο επαναπρογραμματισμός του ενηλίκου κυττάρου το οποίο επέστρεψε σε ένα πρώιμο, πολυδύναμο στάδιο. Στη συνέχεια δημιουργήθηκαν σειρές εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων που προέρχονταν από το ωάριο που περιείχε το γενετικό υλικό του ασθενούς.
Για ποιον λόγο οι επιστήμονες από τη Νέα Υόρκη επέλεξαν αυτήν την «πειραγμένη» μέθοδο κλωνοποίησης; Πολύ απλά, επειδή η συμβατική φάνηκε να αποτυγχάνει. Όταν αρχικώς αφαίρεσαν το γενετικό υλικό του ωαρίου και το αντικατέστησαν με τα χρωμοσώματα του ενηλίκου δερματικού κυττάρου, το ωάριο διαιρέθηκε, όμως δεν ξεπέρασε το στάδιο των 6-12 κυττάρων.
Ωστόσο, όταν η διαδικασία ακολουθήθηκε χωρίς να αφαιρεθεί ο πυρήνας του ωαρίου, υπήρξε μεγαλύτερη ανάπτυξη του ωαρίου, το οποίο έφθασε στο στάδιο της βλαστοκύστης (στο στάδιο δηλαδή των περίπου 100 κυττάρων που αποτελεί πηγή για λήψη εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων).
Σοβαρά προβλήματα
Βέβαια η τακτική αυτή συνδέεται με σοβαρά προβλήματα. Τόσο το ωάριο όσο και το σπέρμα διαθέτουν από ένα σετ χρωμοσωμάτων, τα οποία μετά τη γονιμοποίηση συνδυάζονται. Ετσι ο άνθρωπος διαθέτει δύο αντίγραφα του κάθε χρωμοσώματος. Με τη νέα τεχνική όμως προστίθεται σε αυτό το «μείγμα» και το γενετικό υλικό του ωαρίου που χρησιμοποιείται για την κλωνοποίηση – άρα ένα επιπλέον αντίγραφο. Τις περισσότερες φορές τα έμβρυα που δεν διαθέτουν τον σωστό αριθμό χρωμοσωμάτων δεν αναπτύσσονται καθόλου.
Οι ερευνητές χρειάζεται να καταφέρουν να παραγάγουν εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα τα οποία θα περιέχουν μόνο το DNA του δότη, κάτι που δεν έχει επιτευχθεί μέχρι τώρα.
Όπως ανέφερε ο επικεφαλής της μελέτης δρ Ντίτερ Εγκλι «τα κύτταρα που δημιουργήσαμε δεν μπορούν να έχουν αυτή τη στιγμή θεραπευτική χρήση. Τα αποτελέσματα είναι πρώιμα ωστόσο τα θεωρούμε ως ένα βήμα στον μεγάλο δρόμο της δημιουργίας εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων που θα ανήκουν στους ίδιους τους ασθενείς. Γνωρίζουμε πλέον μέσω αυτής της μελέτης ότι ένα ανθρώπινο ωάριο μπορεί να μετατρέπει ένα εξειδικευμένο ενήλικο κύτταρο, όπως το δερματικό, σε βλαστικό κύτταρο. Ελπίδα μας είναι ότι θα καταφέρουμε τελικώς να υπερπηδήσουμε τα υπάρχοντα εμπόδια και να χρησιμοποιήσουμε βλαστικά κύτταρα που θα ανήκουν στον κάθε ασθενή για τη θεραπεία νόσων όπως ο διαβήτης».
Σημειώνεται ότι το 2004 ο νοτιοκορεάτης επιστήμονας Γου-Σουκ Χουάνγκ ήταν ο πρώτος που ισχυρίστηκε ότι δημιούργησε βλαστικά κύτταρα από ανθρώπινα κλωνοποιημένα έμβρυα που περιείχαν κύτταρα των ίδιων των ασθενών. Οι ισχυρισμοί του όμως καταρρίφθηκαν καθώς αποδείχθηκε ότι είχε παραποιήσει τα στοιχεία που παρουσίασε στην επιστημονική κοινότητα.