Επιμήκυνση χρέους, ή… σωτήρια πτώχευση;

[Agrafos]

Το σενάριο της επιμήκυνσης χρέους και προς τους ιδιώτες πιστωτές της χώρας, που πάσχιζε –χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία- να διαψεύσει ο Γ. Παπακωνσταντίνου, επανέφερε χθες στη δημόσια συζήτηση ο Θ. Πάγκαλος. Την ίδια ώρα, αίσθηση έχουν προκαλέσει διεθνώς οι προτάσεις του περιοδικού “Economist” για την ευρωπαϊκή κρίση χρέους για έξοδο της ευρωζώνης από την κρίση χρέους με «βαθύ κούρεμα» των ιδιωτών πιστωτών, που υπολογίζεται από το περιοδικό ότι στην περίπτωση της Ελλάδας θα πρέπει να φθάσει το 50%!

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, μιλώντας χθες βράδυ στην εκπομπή «Νέοι Φάκελοι» του Αλέξη Παπαχελά (ΣΚΑΙ) επανέφερε στο προσκήνιο τις έντονες φήμες που είχαν δει το φως της δημοσιότητας στα τέλη του χρόνου, περί παρασκηνιακών συζητήσεων με τις ελληνικές τράπεζες και την ΕΚΤ, με μεσολαβητή τον Λουκά Παπαδήμο, για επιμήκυνση του χρέους προς τους ιδιώτες πιστωτές της χώρας. Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το αν η Ελλάδα μπορεί να αποφύγει την αναδιάρθρωση του χρέους, ο κ. Πάγκαλος τόνισε ότι οι υποχρεώσεις της Ελλάδας θα εκπληρωθούν στο ακέραιο, αφήνοντας όμως ανοικτό το ενδεχόμενο επιμήκυνσης της διάρκειας των δανείων από ιδιώτες πιστωτές, που αποτελεί μια «ήπια» μορφή αναδιάρθρωσης χρέους.

Σημειώνεται, ότι στις αρχές του μήνα το υπουργείο Οικονομικών είχε διαψεύσει σενάρια που είχαν δει το φως της δημοσιότητας για ανταλλαγή των ομολόγων που κατέχουν οι ιδιώτες πιστωτές της χώρας με νέα, μεγαλύτερης διάρκειας και χαμηλότερου επιτοκίου, ενώ χθες διέψευσε και τις πληροφορίες της εφημερίδας «Ισοτιμία» για σχεδιαζόμενη επιμήκυνση της διάρκειας των ομολόγων που κατέχουν οργανισμοί και ταμεία του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Ο κ. Πάγκαλος με τις χθεσινές του δηλώσεις ουσιαστικά «αδειάζει» αυτές τις διαψεύσεις.

Σε ό,τι αφορά τις συζητήσεις για την επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου των 110 δις. ευρώ, θα πρέπει να σημειωθεί ότι στη χθεσινή συνεδρίαση του Eurogroup η παρελκυστική στάση της Γερμανίας οδήγησε σε προσωρινό «πάγωμα» των διαπραγματεύσεων, ώστε το θέμα να εξετασθεί στη Σύνοδο Κορυφής στα τέλη Μαρτίου, στο πλαίσιο της συνολικής λύσης που εξετάζουν οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης για την έξοδο από την κρίση χρέους. Τότε θα κριθεί και αν θα γίνει δεκτό το αίτημα της Ιρλανδίας, πίσω από την οποία στοιχίζεται και η Ελλάδα, για μια σημαντική μείωση του κόστους δανεισμού των υπερχρεωμένων χωρών από το μηχανισμό στήριξης.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η Γερμανία είναι πολύ πιθανό να αποδεχθεί προτάσεις της Κομισιόν και της ΕΚΤ για μείωση του κόστους χρηματοδότησης της Ιρλανδίας από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Οικονομικής Σταθερότητας (EFSF) κατά 200-250 μονάδες βάσης, που θα συμπαρασύρει και το κόστος δανεισμού της Ελλάδας από τον ειδικό μηχανισμό των κρατών της ευρωζώνης και του ΔΝΤ. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η Γερμανία απαιτεί πριν από τις αποφάσεις για ευνοϊκές ρυθμίσεις της διάρκειας και του κόστους δανεισμού της Ελλάδας να καταθέσει η κυβέρνηση συγκεκριμένο πρόγραμμα με μέτρα για την περίοδο 2012-2014, με τα οποία θα «εγγυηθεί» η Αθήνα τη μείωση του ελλείμματος κατά 5% του ΑΕΠ επιπλέον.

Την ώρα που όλες οι συζητήσεις στην ευρωζώνη αποκλείουν εκ των προτέρων ένα «βαθύ κούρεμα» των πιστωτών του ιδιωτικού τομέα σε χώρες της ευρωζώνης, ο Economist ανοικτά προτείνει στην ευρωπαϊκή ηγεσία να ακολουθήσει ένα «σχέδιο Β» για την έξοδο από την κρίση χρέους, το οποίο θα περιλαμβάνει άμεσες και δραστικές αναδιαρθρώσεις χρέους των αφερέγγυων οικονομιών.

Όπως τονίζει το περιοδικό, που απηχεί εδώ και αιώνες τις θέσεις των οικονομικών κύκλων του Σίτι στο Λονδίνο, η στρατηγική της ευρωζώνης για την αναχαίτιση της κρίσης χρέους αποτυγχάνει. Με τις διασώσεις προβληματικών οικονομιών, το μερίδιο των επίσημων πιστωτών στα συνολικά χρέη συνεχώς αυξάνει, επισημαίνει ο Economist. Οι επίσημοι πιστωτές θα προστατευθούν σε περίπτωση αναδιάρθρωσης χρεών και, έτσι, όσο περνά ο καιρός, τόσο αυξάνουν οι πιθανότητες μεγάλων απωλειών για τους ιδιώτες πιστωτές, αφού μόνο αυτοί θα μπορούν να υποβληθούν σε «κούρεμα», ενώ η συνολική τους συμμετοχή στα χρέη θα μειώνεται.

Ο Economist προχωρά σε υπολογισμούς για τη φερεγγυότητα των ασθενέστερων οικονομιών και εκτιμά ότι η Ελλάδα θα έχει το 2015 χρέος ίσο με το 165% του ΑΕΠ και θα είναι η μοναδική χώρα που με βεβαιότητα δεν θα μπορεί να εξυπηρετήσει ομαλά τις υποχρεώσεις της. Αντί να περιμένουν οι πολιτικές ηγεσίες μέχρι τότε, για να προχωρήσουν στην αναγκαία ούτως ή άλλως αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, που θα πρέπει να μειωθεί τουλάχιστον κατά 50% για να είναι βιώσιμη η εξυπηρέτησή του, ο Economist προτείνει να ληφθούν άμεσα αποφάσεις για την αναδιάρθρωση. Όσο περνά ο καιρός, το μερίδιο των ιδιωτών πιστωτών στο συνολικό χρέος της Ελλάδας θα μειώνεται και θα πρέπει όσοι μείνουν να υποβληθούν σε πολύ μεγαλύτερο «κούρεμα», τονίζει το περιοδικό, ενώ αντίθετα αν προχωρήσει γρήγορα η διαδικασία, οι απώλειες του ιδιωτικού τομέα θα είναι μικρότερες.

«Μια ελληνική χρεοκοπία θα ήταν η πρώτη ανεπτυγμένης χώρας από το 1948. Θα ήταν σοκαριστική, αλλά θα μπορούσε να προχωρήσει», εκτιμά ο Economist. «Οι αναδιαρθρώσεις χρέους σε φτωχότερες χώρες, από την Ουρουγουάη μέχρι το Μπελίζ, δίνουν ένα νομικό παράδειγμα για το πώς θα μπορούσε να γίνει. Πρώτον, το μεγαλύτερο μέρος των χρεών των περιφερειακών οικονομιών της ευρωζώνης έχει εκδοθεί με βάση την εθνική νομοθεσία, που ορισμένοι νομικοί λένε ότι θα μπορούσε να αλλάξει αναδρομικά για να προστεθούν ρήτρες δεσμευτικές για όλους τους πιστωτές, σε μια συμφωνία αποδεκτή από τη μεγάλη πλειοψηφία. Δεύτερον, η ΕΚΤ θα μπορούσε να ωθήσει τις εμπορικές τράπεζες να αποδεχθούν μια συμφωνία, απορρίπτοντας τα “παλαιά” ομόλογα ως εγγυήσεις δανεισμού. Οι νομικοί πιστεύουν, ότι η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους θα μπορούσε να ολοκληρωθεί σε έξι μήνες. Στο τέλος αυτό θα πρέπει να γίνε. Καλό θα ήταν να μην καθυστερήσει», τονίζει το βρετανικό περιοδικό.