«Καίνε» ΑΤΕ και Τ.Τ. τα νέα τεστ αντοχής;

Στα τέλη Μαρτίου, μαζί με τις αποφάσεις των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το συνολικό πακέτο μέτρων για την έξοδο από την κρίση χρέους, αναμένεται να οριστικοποιηθούν και οι αποφάσεις για το περιεχόμενο των επόμενων τεστ αντοχής στις ευρωπαϊκές τράπεζες. Αν επικυρωθεί η κατ’ αρχήν συμφωνία των υπουργών Οικονομικών για μέτρηση αντοχής των τραπεζών και σε αναδιαρθρώσεις χρεών κρατών της ευρωζώνης, η ATEbank και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο θα είναι οι δύο ελληνικές τράπεζες που θα βρεθούν στη δυσκολότερη θέση.

Οι δύο μεγαλύτερες κρατικές τράπεζες βρίσκονται αυτή την περίοδο σε εντελώς διαφορετικές πορείες: η μεν ATEbank περνά από έλεγχο ορκωτών ελεγκτών στο χαρτοφυλάκιο δανείων της, ώστε να προσδιορισθεί το ύψος της αύξησης κεφαλαίου που θα χρειασθεί, ενώ η διοίκηση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, που αισθάνεται σίγουρη για την κεφαλαιακή επάρκεια του ιδρύματος, έχει προγραμματίσει έκτακτη γενική συνέλευση των μετόχων στις 28 Ιανουαρίου, για να εγκριθεί η επιστροφή στο Δημόσιο της μικρής κεφαλαιακής ενίσχυσης που έχει λάβει από το «πακέτο» των 28 δις. ευρώ.

Όμως, αναλυτές τονίζουν ότι οι δύο τράπεζες έχουν τη μεγαλύτερη έκθεση σε ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου από όλες τις άλλες μεγάλες ελληνικές τράπεζες που θα ελεγχθούν στα ευρωπαϊκά τεστ, σε σχέση με τα ίδια κεφάλαιά τους. Αν περιληφθεί στους ελέγχους ένα σενάριο «κουρέματος» της ονομαστικής αξίας των ελληνικών ομολόγων, για παράδειγμα με βάση τις τρέχουσες τιμές τους στην αγορά, που υπολείπονται περίπου 30% της ονομαστικής αξίας, η ATEbank και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο θα δυσκολευθούν πολύ να περάσουν τον «πήχη» του 6% για το βασικό δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας.

Σύμφωνα με στοιχεία που είχαν δημοσιεύσει αναλυτές του ΟΟΣΑ, μετά τα πρώτα ευρωπαϊκά τεστ αντοχής το περασμένο καλοκαίρι, τα οποία είχαν αντληθεί από τις οικονομικές καταστάσεις α’ εξαμήνου των ελληνικών τραπεζών, στην ΑΤΕ η αξία των κρατικών ομολόγων ξεπερνούσε τα 10 δις. ευρώ και αντιστοιχούσε στο 807% των ιδίων κεφαλαίων (tier 1), ενώ το Τ.Τ. είχε τη δεύτερη μεγαλύτερη έκθεση, με χαρτοφυλάκιο σχεδόν 5,4 δις. ευρώ, η αξία του οποίου αντιστοιχούσε σε ποσοστό 418% των ιδίων κεφαλαίων.

Με αυτά τα δεδομένα, σε ένα σενάριο «κουρέματος» της ονομαστικής αξίας των ομολόγων κατά 30%, οι απώλειες κεφαλαίων για την ATEbank θα ξεπερνούσαν τα 3 δις. ευρώ και για το Τ.Τ. το 1,5 δις. ευρώ.

Τα τεστ αντοχής, που προγραμματίζεται να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2011, έχουν ανοίξει μια μεγάλη συζήτηση στην ευρωζώνη, σχετικά με το πόσο βαθιά θα πρέπει να φθάσει το… μαχαίρι. Αρκετοί αναλυτές έχουν τονίσει, ότι στην πραγματικότητα η κρίση χρέους που αντιμετωπίζει σήμερα η ευρωζώνη είναι στη βάση της μια τραπεζική κρίση: οι ευρωπαϊκές τράπεζες πληρώνουν το τίμημα της αλόγιστης έκθεσής τους σε κινδύνους και, αν δεν εντοπισθούν όλες οι «τρύπες» και δεν καλυφθούν με νέα κεφάλαια, η έξοδος της ευρωζώνης από τη σημερινή κρίση θα αργήσει πολύ.

Δεν είναι ασφαλώς τυχαίο, ότι χθες η υπουργός Οικονομικών της Ισπανίας οργάνωσε έκτακτη συνέντευξη Τύπου, για να ανακοινώσει τελεσίγραφο στις διοικήσεις των περιφερειακών τραπεζών της χώρας, των λεγόμενων cajas, οι οποίες καλούνται άμεσα να ενισχυθούν με νέα κεφάλαια της τάξεως των 20 δις. ευρώ, αλλιώς θα αναλάβει το Δημόσιο να τις ενισχύσει, προχωρώντας σε κρατικοποιήσεις.

Η Γαλλίδα υπουργός Οικονομικών, Κριστίν Λαγκάρντ, μιλώντας χθες στο αμερικανικό δίκτυο CNBC εμφανίσθηκε ως υποστηρικτής μιας αυστηρής εκδοχής ελέγχων αντοχής. «Αν χρειασθεί κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών, θα πρέπει να δούμε πώς θα την προσφέρουμε», τόνισε. Στον αντίποδα, η διοίκηση της Bundesbank φαίνεται να έχει θορυβηθεί από το ενδεχόμενο να ανακοινωθούν δημόσια τα αποτελέσματα των ελέγχων, ιδιαίτερα όσον αφορά τους ελέγχους ρευστότητας, που θα διεξαχθούν για πρώτη φορά, πιθανότατα επειδή αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα αρκετές γερμανικές τράπεζες. Ο αντιπρόεδρος της Bundesbank, Φραντς Κρίστοφ Τσάιτλερ δήλωσε στην Handelsblatt, ότι η δημοσιοποίηση στοιχείων κατά τράπεζα για τα αποτελέσματα των ελέγχων ρευστότητας μπορεί να έχει δυσμενείς συνέπειες στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και πρότεινε αυτοί οι έλεγχοι να διενεργηθούν ξεχωριστά.

Πάντως, μετά την τελευταία συνάντηση του Ecofin, ο αρμόδιος επίτροπος Μπαρνιέ είχε τονίσει ότι «χρειαζόμαστε πιο αυστηρούς και πιο αξιόπιστους ελέγχους. Υπήρξε γενική συμφωνία, ότι οι έλεγχοι θα πρέπει να χαρακτηρίζονται από πλήρη διαφάνεια και ότι θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ο κίνδυνος των κρατικών χρεών». Εκπρόσωπος της ουγγρικής προεδρίας της Ε.Ε. ανέφερε, ότι «οι ιδέες που βρίσκονται στο τραπέζι, για να γίνουν οι έλεγχοι πιο αυστηροί, περιλαμβάνουν ελέγχους στη ρευστότητα, καθώς και στα τραπεζικά χαρτοφυλάκια και όχι μόνο στα χαρτοφυλάκια συναλλαγών, λαμβανομένου υπόψη του κινδύνου των κρατικών χρεών». «Είμαι σίγουρος ότι οι ελληνικές τράπεζες, με βάση και τις κινήσεις που έχουν κάνει, κινήσεις εξωστρέφειας, αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, που τους έχουν ανοίξει και νέες γραμμές χρηματοδότησης, θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν με επιτυχία και σε αυτό το δεύτερο τεστ», είχε τονίσει από την πλευρά του ο υπουργός Οικονομικών, Γ. Παπακωνσταντίνου.