Αξιωματούχοι της ευρωζώνης συζήτησαν την Πέμπτη το ενδεχόμενο να αποφασιστεί η παράταση του τρέχοντος προγράμματος στήριξης της οικονομίας της Ελλάδας έως και κατά έξι μήνες, ώστε να υπάρξει μεγαλύτερο χρονικό περιθώριο για να διεξαχθούν συνομιλίες με την όποια νέα κυβέρνηση στην Αθήνα όσον αφορά την ολοκλήρωση του προγράμματος και με τι θα αντικατασταθεί αυτό.Το τρέχον πρόγραμμα, το οποίο έχει ήδη παραταθεί κατά δύο μήνες, τυπικά ολοκληρώνεται στα τέλη του Φεβρουαρίου. Η σημερινή κυβέρνηση της Ελλάδας ήλπιζε να αντικατασταθεί με μια γραμμή πιστώσεων με ενισχυμένους όρους (ECCL) από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, που πιθανόν δεν θα χρειαζόταν ποτέ να χρησιμοποιηθεί.
«Θα χρειαστεί να υπάρξει παράταση πέραν του Φεβρουαρίου. Θα είναι αναπόφευκτο», δήλωσε ένας αξιωματούχος της ευρωζώνης ενήμερος για τις συζητήσεις που διαμείβονται. «Μπορεί να πρόκειται για έξι επιπλέον μήνες», πρόσθεσε ο ίδιος.
Την παράταση θα πρέπει να ζητήσει η επόμενη ελληνική κυβέρνηση, η οποία θα προκύψει από τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου. Το Eurogroup, το συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης, συνεδριάζει την 26η Ιανουαρίου.
Όμως με τα κόστη δανεισμού της Ελλάδας να έχουν αυξηθεί ξανά ραγδαία και τις συνεχιζόμενες ανησυχίες για την πολιτική που θα ασκήσει η επόμενη κυβέρνηση, η Αθήνα εκτιμάται πως θα χρειαστεί επιπλέον βοήθεια από την ΕΕ και η ECCL ίσως να μην είναι αρκετή, σημειώνουν στελέχη της ευρωζώνης.
Επιπλέον χωρίς νέο πρόγραμμα, χάρη στο οποίο η Ελλάδα εξασφαλίζει φθηνά δάνεια από την ευρωζώνη και πρόσβαση σε πιστώσεις με αντάλλαγμα την προώθηση μεταρρυθμίσεων, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ίσως δεν θα μπορεί να χορηγεί πλέον ρευστότητα στον ελληνικό τραπεζικό τομέα.
Δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις και το ζήτημα αναμένεται να συζητηθεί στο προσεχές Eurogroup της 26ης Ιανουαρίου.
Παρελθόν η ECCL;
«Η ECCL δίνεται σε μια χώρα η οποία καταρχήν έχει πρόσβαση στις αγορές [δανεισμού], η ECCL προσφέρει εξασφάλιση και καθησυχάζει τις όποιες εναπομείνασες ανησυχίες στις αγορές», είπε ένας δεύτερος αξιωματούχος της ευρωζώνης.
«Με λίγη καλή θέληση θα μπορούσες να πεις προς τα τέλη της περασμένης χρονιάς πως κάτι τέτοιο ήταν δυνατό για την Ελλάδα. Τώρα, με την αβεβαιότητα, την αναταραχή που δοκιμάζει τις αντοχές του χρηματοπιστωτικού συστήματος και τις αποδόσεις των ελληνικών μακροπρόθεσμων ομολόγων να ξεπερνούν το 10% -όλα αυτά καθιστούν πολύ λιγότερο προφανές το ότι η Ελλάδα είναι σε θέση να πάρει μια ECCL», πρόσθεσε ο δεύτερος ευρωπαίος αξιωματούχος.
«Η όλη κατάσταση της Ελλάδας μοιάζει πολύ λιγότερο ευνοϊκή από ό,τι πριν από έξι εβδομάδες. Αυτό που χρειάζονται μάλλον είναι απλώς άλλο ένα κανονικό πρόγραμμα», επέμεινε ο αξιωματούχος και πρόσθεσε πως εκτιμά ότι θα χρειαστεί παράταση κατά πέντε ως έξι μήνες τουλάχιστον.
Δεν υπήρξε καμιά συζήτηση ανάμεσα στους αξιωματούχους, που προετοίμασαν χθες το προσεχές συμβούλιο, για ποσά ή ένα πιθανό τρίτο μνημόνιο ή οποιαδήποτε άλλη λεπτομέρεια.
«Έγινε συζήτηση (...) για σενάρια μάλλον παρά για συγκεκριμένες αποφάσεις», ανέφερε ο πρώτος αξιωματούχος της ευρωζώνης.
Τα αδιάθετα του ΤΧΣ
Μια ακόμη αιτία ανησυχίας είναι η ανάληψη ποσών που είναι αποταμιευμένα στις ελληνικές τράπεζες· σύμφωνα με τον πρώτο αξιωματούχο της ευρωζώνης, οι αναλήψεις φθάνουν περίπου τα 60 εκατ. ευρώ την ημέρα.
Οι αναλήψεις αποταμιευμένων χρημάτων ήταν ανάμεσα στους λόγους που δύο ελληνικές τράπεζες, η Eurobank και η Alpha, ζήτησαν από την Τράπεζα της Ελλάδος κατεπείγουσα χορήγηση ρευστότητας, περίπου έναν χρόνο αφότου είχαν πάψει να εξαρτώνται από αυτήν.
Αξιωματούχοι της ευρωζώνης τονίζουν πως η φυγή καταθέσεων υπονομεύει τα σχέδια που γίνονταν όσον αφορά την εξεύρεση κεφαλαίων για την πιστωτική γραμμή της Ελλάδας: τα 10,9 δισεκ. ευρώ θα αντλούνταν από το ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, στα αποθεματικά του οποίου παρέμεναν από ένα δάνειο για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών.
Μετά την αξιολόγηση της ποιότητας στοιχείων ενεργητικού (Asset Quality Review, AQR) και τους ελέγχους αντοχής των τραπεζών πέρυσι, τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα είχε κριθεί ότι δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα και οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης είχαν εκφράσει την πρόθεση να αξιοποιηθούν χρήματα από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), πιο συγκεκριμένα 10 δισεκ. ευρώ, για την ECCL, αφήνοντας στο Ταμείο διαθέσιμα περίπου 1 δισεκ. ευρώ για καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης.
«Φαίνεται τώρα ότι είναι πιο συνετό να διατηρηθούν περισσότερα χρήματα στο ΤΧΣ», δήλωσε ο δεύτερος αξιωματούχος της ευρωζώνης.
Ένας εκπρόσωπος του υπουργείου Οικονομικών της Ελλάδας απέφυγε να κάνει οποιοδήποτε σχόλιο.