Το... πεφωτισμένο σχέδιό τους για μια γενναιόδωρη επιμήκυνση του ελληνικού χρέους προωθούν με θέρμη οι Γάλλοι τραπεζίτες, χρησιμοποιώντας ακόμη και τον πρόεδρο Σαρκοζί σε ρόλο διαφημιστή της επινόησής τους, καθώς «καίγονται» να κλείσει γρήγορα το ελληνικό «μέτωπο», αφού η συνολική τους έκθεση στην Ελλάδα ξεπερνά τα 40 δισ. ευρώ και απειλεί να τις τινάξει στον αέρα, σε περίπτωση... «ατυχήματος». Το γαλλικό σχέδιο αναχρηματοδότησης της Ελλάδας παρουσιάσθηκε την Κυριακή από τη συντηρητική γαλλική εφημερίδα “Figaro” και χθες ο πρόεδρος Σαρκοζί ανέλαβε, ως πιστός εκπρόσωπος των γαλλικών τραπεζών, να το «πουλήσει» σε πανευρωπαϊκή κλίμακα: «Καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι , με την επιμήκυνση της διάρκειας των δανείων στα 30 χρόνια, με επιτόκιο ίσο με τα δάνεια που χορηγεί η Ε.Ε. στην Ελλάδα συν μια προσαύξηση συνδεδεμένη με τους μελλοντικούς ρυθμούς ανάπτυξης της Ελλάδας, θα δημιουργηθεί ένα μοντέλο που κάθε χώρα θα έβρισκε ελκυστικό», τόνισε ο Γάλλος πρόεδρος σε συνέντευξη Τύπου.
Αναλυτές στην Αθήνα δεν δείχνουν ιδιαίτερο ενθουσιασμό για το γαλλικό σχέδιο. Ακόμη και ο Γιάννης Στουρνάρας, επικεφαλής του ΙΟΒΕ, που έχει στο παρελθόν συνεργασθεί άριστα με την Credit Agricole ως πρόεδρος της Εμπορικής, δήλωσε χθες το βράδυ (στους «Φακέλους» του Αλέξη Παπαχελά, στον ΣΚΑΙ) ότι πρέπει να εξετάσουμε προσεκτικά το κόστος τέτοιων προτάσεων για την Ελλάδα, υπονοώντας ότι μπορεί να κρύβουν «τσουχτερές» επιβαρύνσεις.
Τι ακριβώς προβλέπει η ιδέα που επεξεργάσθηκαν οι Γάλλοι τραπεζίτες της BNP Paribas, της Credit Agricole και της Societe Generale; Και πόσο μπορεί να συμφέρει την Ελλάδα;
- Πρόκειται για ένα «υβρίδιο», που συνδυάζει στοιχεία της «Πρωτοβουλίας της Βιέννης», για την αναχρηματοδότηση των θυγατρικών των δυτικοευρωπαϊκών τραπεζών στην Αν. Ευρώπη και του σχεδίου Brady, με το οποίο ξεπέρασαν οι λατινομερικανικές χώρες την κρίση χρέους της δεκαετίας του ’80, εκδίδοντας νέα ομόλογα με εγγύηση των ΗΠΑ.
- Σύμφωνα με την πρόταση των Γάλλων τραπεζιτών, όταν θα λήγουν ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου μέχρι το 2014 (υπολογίζεται ότι αυτά τα ομόλογα έχουν ονομαστική αξία 100 δισ. ευρώ), οι τράπεζες που θα πάρουν μέρος στο σχέδιο θα παίρνουν πίσω το κεφάλαιό τους και θα κρατούν το 30%.
- Το 50% θα το δανείζουν εκ νέου στην Ελλάδα, παίρνοντας ομόλογα 30ετούς διάρκειας, με επιτόκιο ίσο με το επιτόκιο δανεισμού της χώρας από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις (4,8%). Σε αυτό το επιτόκιο θα προστίθεται ένα «μπόνους», ανάλογα με το ρυθμό ανάπτυξης που θα εμφανίσει την επόμενη 30ετία η ελληνική οικονομία (όσο καλύτερη η ανάπτυξη, τόσο μεγαλύτερο το κουπόνι των ομολόγων).
- Το 20% του κεφαλαίου οι τραπεζίτες προτείνουν να τοποθετείται σε ειδικά ομόλογα που θα εκδίδει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Οικονομικής Σταθερότητας (EFSF) για να δανείζει την Ελλάδα, αλλά και σε ένα νέο ειδικό ταμείο, στο οποίο οι τράπεζες θα «ξεφορτώνουν» ελληνικά ομόλογα από τα χαρτοφυλάκιά τους. Ασαφές είναι αν το EFSF θα καλέσει την ελληνική κυβέρνηση να προσφέρει εγγυήσεις για αυτά τα νέα δάνεια που θα χορηγήσει, δεσμεύοντας περιουσιακά στοιχεία από το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων των 50 δισ. ευρώ, ώστε να καλύπτεται έναντι του κινδύνου χρεοκοπίας της Ελλάδας.
Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μια πρόταση που περιορίζει τους κινδύνους για τις τράπεζες, αλλά κρύβει σοβαρά κόστη για το Ελληνικό Δημόσιο:
- Οι τράπεζες παίρνουν «ζεστό» χρήμα για το 30% της αξίας των ομολόγων που κατέχουν, ενώ εξασφαλίζουν άλλο 20% της επένδυσής τους μέσω του EFSF και επιπλέον τους δίνεται η δυνατότητα να «ξεφορτώσουν» ελληνικά ομόλογα στο νέο ταμείου που θα συσταθεί. Έτσι, ακόμη και αν χρειασθεί το 2013 να «κουρευτεί» το ελληνικό χρέος, οι τράπεζες θα έχουν εξασφαλίσει το 50% των κεφαλαίων τους, ό,τι και αν συμβεί. Σημειωτέον ότι αυτή είναι περίπου και η σημερινή αξία των ομολόγων στην αγορά. Όμως, το Ελληνικό Δημόσιο θα υποχρεωθεί πιθανότατα να προσφέρει εξασφαλίσεις, κάτι που ως τώρα ο πρωθυπουργός έχει αρνηθεί να προσφέρει, χαρακτηρίζοντας ως ταπεινωτική αυτή την απαίτηση ορισμένων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων του Βορρά.
- Όσον αφορά τα 30ετή ομόλογα που θα εκδοθούν για το 50% του χρέους, αυτά κρύβουν τεράστιες επιβαρύνσεις για το Ελληνικό Δημόσιο. Κατ’ αρχάς, όπως επισημαίνουν τραπεζικά στελέχη, το επιτόκιο «βάσης» (4,8%) είναι αρκετά υψηλότερο από το μέσο επιτόκιο των ομολόγων που θα αντικατασταθούν. Επιπλέον η γαλλική πρόταση ενσωματώνει ένα «premium ανάπτυξης», που μπορεί να ανεβάσει το κουπόνι αυτών των ομολόγων σημαντικά. Ακόμη και αν θεωρήσουμε ότι στη διάρκεια των 30 χρόνων αυτά τα ομόλογα θα πληρώνουν 5% ετησίως, μόνο από τους τόκους η επιβάρυνση του Δημοσίου θα είναι 1,5 φορά μεγαλύτερη από την αξία των δανείων. Μακροπρόθεσμα, λοιπόν, το Δημόσιο θα επιβαρυνθεί με τεράστιους τόκους.
Το σχέδιο των Γάλλων τραπεζιτών συζητήθηκε χθες εκτενώς στην Ρώμη από στελέχη ευρωπαϊκών τραπεζών που έχουν μεγάλη έκθεση στην Ελλάδα. Ο επικεφαλής της Deutsche Bank, Γιόζεφ Άκερμαν, δεν φάνηκε ιδιαίτερα «ζεστός», πάντως, στο σκέλος του σχεδίου που αφορά την 30ετή διάρκεια των νέων ομολόγων, την οποία οι γερμανικές τράπεζες θεωρούν υπερβολική. Και ζήτησε περισσότερο χρόνο για να συζητηθεί το θέμα, αφήνοντας να εννοηθεί ότι δεν είναι δυνατόν να κλείσει μια συμφωνία μέχρι το τέλος της εβδομάδας, ώστε να την έχουν στα χέρια τους στις 3 Ιουλίου οι υπουργοί Οικονομικών, που θα έχουν έκτακτη συνάντηση με μοναδικό αντικείμενο το ελληνικό πρόβλημα.
Έλληνες τραπεζίτες τόνιζαν ότι είναι ενδιαφέρουσα, αλλά προς το παρόν δεν μπορεί να αξιολογηθεί σοβαρά, πριν ξεκαθαρισθούν όλες οι «λεπτομέρειες», με σοβαρότερη βέβαια εξ αυτών τη στάση που θα κρατήσουν έναντι αυτή της ρύθμισης οι οίκοι αξιολόγησης. Αν αυτή η διευθέτηση οδηγήσει τους οίκους να κατεβάσουν την αξιολόγηση των ελληνικών ομολόγων σε κατηγορία χρεοκοπίας, που θα τα καταστήσει μη αποδεκτά από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για αναχρηματοδότηση, οι ελληνικές τράπεζες δεν μπορούν να συμμετάσχουν στο γαλλικό σχέδιο, εκτός αν έχουν τη διαβεβαίωση της ΕΚΤ ότι τα ομόλογα θα συνεχίσουν να γίνονται δεκτά ανεξαρτήτως αξιολόγησης.