Ο αρχαιότερος χαιρετισμός

Από τη μακρινή αρχαιότητα, όλες οι ανθρώπινες κοινωνίες συνήθιζαν να χρησιμοποιούν διάφορες χειραψίες και χαιρετισμούς, τόσο ως συμβολική ένδειξη αναγνώρισης, όσο και ως έκφραση αλληλοσεβασμού. Κάθε λαός έχει καθιερώσει στις παραδόσεις του συγκεκριμένες μορφές χαιρετισμών, οι οποίες με τη μεγάλη τους ποικιλία εμπλουτίζουν τον πολιτισμό.
Κατά κανόνα οι συμβολικές αυτές χειρονομίες, οι χειραψίες και οι χαιρετισμοί γίνονται με τη χρήση των χεριών. Άλλωστε, οι ίδιες αυτές λέξεις έχουν ως κύριο συνθετικό τους τη λέξη "χέρι". Συνήθως, κάποια προσφώνηση, όπως π.χ. το "χαίρε", συνοδεύει κάθε χαιρετισμό, θέλοντας να δηλώσει χαρά, υγεία, καλή διάθεση.
Σε σημαντικές στιγμές της κοινωνικής ζωής παρατηρούνται πολλοί και διαφορετικοί τρόποι χειραψιών και χαιρετισμών, όπως για παράδειγμα στις τελετές γάμου, τελετές αποδοχής των νέων και των εφήβων στις παραδοσιακές κοινωνίες, σε υποσχέσεις και ορκωμοσίες και σε ανάλογου τύπου εκδηλώσεις.
Είναι αξιοσημείωτο επίσης το ότι σε πολλές τέχνες και σε συστήματα ψυχοσωματικής άσκησης, έχουν καθιερωθεί συγκεκριμένοι χαιρετισμοί. Σαν παράδειγμα αναφέρουμε τους παραδοσιακούς χορούς, τις ασκήσεις Γιόγκα, τους χαιρετισμούς στο Ταϊ-Τσι ή στο Κουνγκ-Φου.
Είναι τεράστια η ποικιλομορφία χαιρετισμών και χειραψιών που εντοπίζονται στις ανθρώπινες κοινωνίες. Και δεν είναι χαρακτηριστικό μόνο του ανθρώπου. Επιστήμονες έχουν αποδείξει ότι πολλά «κοινωνικά» ζώα χρησιμοποιούν χαιρετισμούς και χειρονομίες ως μέσο κοινωνικής αναγνώρισης και επικοινωνίας μεταξύ τους.
Σε αυτή τη μεγάλη ποικιλία ανθρώπινων χαιρετισμών, υπάρχει ένας που φαίνεται ότι είναι ο αρχαιότερος από όλους, αλλά και ο πιο διαδεδομένος σε όλες τις κοινωνίες, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Όλοι σχεδόν οι αρχαίοι πολιτισμοί τον χρησιμοποίησαν, όπως αποδεικνύουν οι αρχαιολογικές έρευνες και η ιστορική μελέτη. Πρόκειται για το χαιρετισμό που γίνεται με το δεξί χέρι υψωμένο και την παλάμη τεντωμένη.
Ακόμα και σήμερα, όποιο μέρος του κόσμου και να επισκεφτούμε, θα δούμε ότι, όταν ένας άνθρωπος βλέπει ένα φίλο από μακριά, σηκώνει το χέρι του για να του πει ένα «γεια», σε ένδειξη καλής διάθεσης, φιλίας και σεβασμού.
Ασφαλώς για αυτό το λόγο, το επιστημονικό επιτελείο της ΝΑSΑ στις ΗΠΑ, διάλεξε αυτόν το χαιρετισμό, όταν έψαχνε για μια εικόνα αρκετά αντιπροσωπευτική της ανθρωπότητας ώστε να την στείλει στο διάστημα, χαραγμένη σε μια πλάκα ταυτότητας, σύμφωνα με την πρόταση του αστρονόμου Carl Sagan. Η πλάκα αυτή τοποθετήθηκε στο Pioneer 10, του οποίου αποστολή είναι να ταξιδεύει σε μακρινά αστέρια, αναζητώντας πιθανά νοήμονα όντα σε κάποιο απομακρυσμένο πλανήτη για να τους μεταβιβάσει ένα μήνυμα ειρήνης και φιλίας.
Στην εικονογράφηση που συνοδεύει το άρθρο, παραθέτουμε ενδεικτικά κάποιες εικόνες από αρχαίες παραστάσεις που δείχνουν αυτόν τον πανάρχαιο χαιρετισμό του οποίου η προέλευση χάνεται στα βάθη της ιστορίας.
Οι Αιγύπτιοι, οι λαοί της Μεσοποταμίας, οι Ινδοί και οι Θιβετανοί, οι Κέλτες, οι Έλληνες, οι Ρωμαίοι, οι πρώτοι Χριστιανοί, οι Ιππότες του Μεσαίωνα, ακόμα και οι Ινδιάνοι της αρχαίας Αμερικής χρησιμοποίησαν αυτόν το χαιρετισμό, σε ένδειξη σεβασμού προς κάτι ανώτερο, σε ένδειξη ειρήνης και φιλίας.
Δυστυχώς, η πρόσφατη ευρωπαϊκή ιστορία, και κυρίως ο B' Παγκόσμιος Πόλεμος, δείχνουν πόσο εύκολο είναι να μολυνθεί και να χειραγωγηθεί κάτι που, από τη φύση και την ουσία του, είναι ειρηνικών και καθαρών προθέσεων.
Εντούτοις ο πανάρχαιος αυτός χαιρετισμός δεν μπορεί να ευθύνεται για τις πράξεις των ανθρώπων που τον χρησιμοποίησαν με άλλες σκοπιμότητες, για παράδειγμα των ναζί της Χιτλερικής Γερμανίας, που συνέδεσαν αυτόν τον χαιρετισμό με απάνθρωπες συμπεριφορές.
Ο χαιρετισμός με το δεξί χέρι είναι μια παγκόσμια πρακτική. Ποιος όμως είναι ο λόγος αυτής της παγκόσμιας χρήσης ενός τόσου αρχαίου χαιρετισμού;
Γιατί τον χρησιμοποίησαν και τον χρησιμοποιούν ακόμα, έστω και ασυνείδητα, τόσοι λαοί; Την εξήγηση μπορεί να μας τη δώσει η σύγχρονη επιστήμη.
Σύμφωνα με τις θεωρίες της σύγχρονης ιατρικής, το ανθρώπινο σώμα λειτουργεί σαν μια ηλεκτρική μπαταρία που παράγει ηλεκτρικό και μαγνητικό ρεύμα.
Ο Βελονισμός και άλλες εναλλακτικές ιατρικές βασίζονται σε αυτό το γεγονός για να πετύχουν αξιοθαύμαστες θεραπείες. Η ίδια η πολικότητα του εγκεφάλου μας καθορίζει μια αντίστοιχη βιο-ενεργειακή πολικότητα στον ηλεκτρομαγνητισμό του σώματος.
Έτσι, ο δεξί μέρος του σώματος είναι θετικής ενέργειας και το αριστερό είναι αρνητικής, θεωρώντας τα με την ίδια ακριβώς έννοια που αποδίδουμε τέτοιους χαρακτηρισμούς σε μία μπαταρία.
Δεν είναι λοιπόν τυχαίο το γεγονός ότι τις ανθρώπινες πράξεις "θετικού τύπου", όπως το να προσφέρουμε κάτι σε κάποιον, να γράψουμε, να χειριστούμε εργαλεία, κλπ. Τις κάνουμε με το δεξί χέρι, το θετικά φορτισμένο. Από εκεί προέρχεται και η έννοια του δεξιοτέχνη και του επι-δέξιου.
Το δεξί χέρι λοιπόν, δίκαια καλείται να παίξει ένα σημαντικό ρόλο στον πιο αρχαίο και παγκόσμια διαδεδομένο ανθρώπινο χαιρετισμό. Ένα χαιρετισμό που δηλώνει σεβασμό, ειρήνη και φιλία, με γενναιοδωρία και ειλικρίνεια απέναντι στο συνάνθρωπό μας.