Όχι αναδιάρθρωση, αλλά νέα «διευκόλυνση»

Πριν στεγνώσει το μελάνι των αποφάσεων για επιμήκυνση του δανείου των 110 δισ. ευρώ με μείωση του επιτοκίου, και ενώ συνεχίζεται με μεγάλη ένταση η διεθνής συζήτηση για το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, η κυβέρνηση προχώρησε χθες σε ένα νέο αιφνιδιασμό: εμφανίσθηκε έτοιμη να ζητήσει από τους επίσημους πιστωτές της χώρας άλλη μια «διευκόλυνση», με τη μορφή της νέας επιμήκυνσης του δανείου των 110 δισ. ευρώ, συνδυασμένη πιθανόν και με μια ακόμη μείωση του επιτοκίου δανεισμού.

Μιλώντας χθες στη γαλλική “Liberation”, ο Γ. Παπακωνσταντίνου δήλωσε ότι το χρέος της Ελλάδας είναι βιώσιμο και δεν υπάρχει ζήτημα αναδιάρθρωσης, αλλά τόνισε ότι μια καλύτερη λύση θα ήταν η επιμήκυνση αποπληρωμής του δανείου των 110 δισ. που έχει λάβει η χώρα από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ. Η δήλωση αυτή προκάλεσε αρκετά ερωτήματα και ο υπουργός Οικονομικών διευκρίνισε αργότερα στους δημοσιογράφους ότι δεν υπάρχει κάτι νεότερο σε ό,τι αφορά τις συζητήσεις για επιμήκυνση της αποπληρωμής του ελληνικού χρέους, αλλά πρόσθεσε: «εξέφρασα την ελπίδα να έχουμε ακόμα καλύτερη διευθέτηση του χρέους των 110 δισ. ευρώ στο απώτερο μέλλον».

Στο σκληρό κόσμο της διεθνούς πολιτικής και των αγορών, ακόμη και η έκφραση ελπίδας, ή μια απλή ευχή δια στόματος υπεύθυνου παράγοντα, αμέσως ερμηνεύεται και τοποθετείται από όλους τους εμπλεκόμενους στο παζλ της γενικότερης συζήτησης: οι αγορές πήραν το μήνυμα ότι η Ελλάδα για πολλούς λόγους δεν συζητά την αναδιάρθρωση των οφειλών προς ιδιώτες πιστωτές, αλλά επειδή είναι στριμωγμένη στη γωνία από ένα δυσβάστακτο δημόσιο χρέος ζητεί άλλη μια διευκόλυνση από τους εταίρους της και το ΔΝΤ. Ασφαλώς αυτό δεν είναι μια θετική είδηση για τα ελληνικά ομόλογα, γι’ αυτό και η νέα κυβερνητική «πιρουέτα» αμέσως έφερε αύξηση των spread.

Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ανεξάρτητα από το αν έχει τεθεί στην παρασκηνιακή διαβούλευση ή όχι το θέμα της νέας επιμήκυνσης, είδαν την επιθυμία της ελληνικής κυβέρνησης να περνά πλέον στη δημόσια σφαίρα. Στο αμείλικτο «παζάρι» της ευρωπαϊκής πολιτικής, που καλύπτεται πίσω από όμορφα λόγια για την κοινοτική αλληλεγγύη, αυτό ερμηνεύεται μονοσήμαντα: η Ελλάδα δεν τα βγάζει πέρα, διατυπώνει νέα αιτήματα «διευκολύνσεων» και θα πρέπει να δείξει τι έχει να προσφέρει σε αντάλλαγμα για να αρχίζει μια συζήτηση επί των αιτημάτων της.

Μάλιστα, αυτό το συμπέρασμα το βγάζουν οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ακριβώς σε μια χρονική στιγμή που έχουν προσλάβει διαστάσεις παροξυσμού οι πιέσεις στην Ελλάδα, ενόψει της νέας αξιολόγησης της οικονομίας, για να παρουσιάσει σκληρά και πειστικά μέτρα για το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής, αλλά και για την κάλυψη των αποκλίσεων στην εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2010 και του 2011. Όταν σε ένα ήδη δύσκολο «παζάρεμα», όπου προσέρχεσαι από μειονεκτική θέση, προσθέτεις άλλο ένα αίτημα κάνεις τη θέση σου ακόμη μειονεκτικότερη και γίνεσαι ακόμη πιο ευάλωτος σε πιέσεις, σύμφωνα με τους άγραφους νόμους της παγκόσμιας πολιτικής.

Πέραν όλων αυτών, είναι πολύ αμφίβολο αν έχει καν οποιαδήποτε πραγματική σκοπιμότητα άλλη μια επιμήκυνση του δανείου των 110 δισ. ευρώ, η εξόφληση του οποίου ήδη έχει μετατεθεί μετά το 2020. Το πραγματικό πρόβλημα της χώρας είναι ο κύριος όγκος των χρεών προς ιδιώτες πιστωτές και όχι προς τους επίσημους πιστωτές της χώρας. Ακόμη και αν εξασφαλίσουμε άλλη μια επιμήκυνση για το δάνειο των 110 δισ. ευρώ, οι αγορές δεν θα πεισθούν ότι αποκαταστάθηκε η βιωσιμότητα του χρέους και θα συνεχίσουν να επιμένουν σε σενάρια αναδιάρθρωσης.

Τι σημαίνουν όλα αυτά; Ότι στην πολιτική πρέπει να προσέχεις πολύ τι λες, πότε επιλέγεις να το πεις και σε πιο ακροατήριο. Όταν η ομάδα παίζει στο γήπεδο φορτωμένη με πολλά γκολ, καλό είναι να αποφεύγουμε τα αυτογκόλ, για να θέσουμε το θέμα και με ποδοσφαιρικούς όρους. Πολύ περισσότερο, όταν το πολιτικό κλίμα για τις χώρες του Νότου στις χώρες του πλούσιου Βορρά γίνεται κάθε μέρα και χειρότερο, ενώ και οι αγορές καιροφυλακτούν να εντείνουν τις επιθέσεις τους σε κάθε ένδειξη αδυναμίας μας.