Οι ευρωπαϊκές τράπεζες κατέρρευσαν τη Δευτέρα με το δείκτη των 500 μεγαλύτερων εξ αυτών να βουλιάζει σε νέο χαμηλό 27 μηνών, καθώς τόσο η κλιμάκωση της ευρωπαϊκής κρίσης όσο και η αμφισβήτηση της αξιοπιστίας των στρες τεστ προκάλεσαν μαζικές πωλήσεις τραπεζικών μετοχών από τους επενδυτές. Το κερασάκι στην τούρτα ήρθε από την αποκάλυψη τρύπας στην Bank of America η οποία μπορεί να φτάνει μέχρι τα 50 δις ευρώ, ενώ στην Ισπανία παραμένει πρώτο θέμα η νέα μαύρη τρύπα στον τραπεζικό κλάδο ύψους 50 δις ευρώ η οποία ήρθε στην επιφάνεια μέσα από έγγραφα που έφτασαν στα ΜΜΕ. Η κατάρρευση των τραπεζών μεταφέρθηκε και στο αμερικανικό χρηματιστήριο όπου οι αποδόσεις των κυριότερων τραπεζικών μετοχών είναι ενδεικτικές του μεγέθους της πίεσης που δέχτηκαν: Citigroup -3.57%, Bank of America -3.60%, Wells Fargo, 2.57%, Regions Financial -4.5% , Morgan Stanley -3.22%, Goldman Sachs -1.21%
Όσο δε για τις ευρωπαϊκές τράπεζες οι αποδόσεις για μερικές από αυτές ήταν: UniCredit (Italy) -6.3%, SocGen -5.5%, Deutsche Bank -3.75%, RBS -7.07%.
Αν υπάρχει οποιαδήποτε αμφιβολία σχετικά με το αν η ευρωπαϊκή κρίση εντείνεται ή όχι τότε μία ματιά στο γράφημα του επιτοκίου των ομολόγων 2ετίας της Ελλάδας θα λύσει κάθε απορία, καθώς τη Δευτέρα κατέγραψε νέο ιστορικό υψηλό πάνω από το 34%. Σε αυτή τη φάση της κρίσης τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια της Ελλάδας έχουν ξεπεράσει τα αντίστοιχα της Αργεντινής όταν είχε κηρύξει πτώχευση και μένουν πλέον μόνο αυτά της Ρωσίας τα οποία είχαν ξεπεράσει κατά πολύ το 40% όταν εκείνη βίωσε τη δική της χρηματοπιστωτική και οικονομική κατάρρευση βουλιάζοντας υπό το βάρος των χρεών της.
Η Ελλάδα δεν είναι απλώς εκτός αγορών αλλά είναι σχεδόν βέβαιο πως θα παραμείνει εκτός αυτών για πολλά χρόνια και αυτό αποτελεί μία από τις σημαντικότερες παραμέτρους στη λύση της εξίσωσης της ελληνικής κρίσης, η οποία δε φαίνεται να οδηγεί σε ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα όποιος δρόμος και αν επιλεγεί όταν οι Ευρωπαίοι καταφέρουν να συνεννοηθούν.
Το επιτόκιο του 10ετούς ομολόγου της Ισπανίας εκτοξεύτηκε τη Δευτέρα στο υψηλότερο επίπεδο από το 1998 οδεύοντας προς το 6,5%. Σε όλο το διάστημα από το 2003 και μετά, η Ισπανία έμαθε να επιβιώνει οικονομικά αντλώντας δανειακά κεφάλαια με μέσο επιτόκιο κοντά στο 3,8% στο διάστημα των 10 ετών, γεγονός που σημαίνει πως το επιτόκιο κοντά στο 6,5% βγάζει εκτός προϋπολογισμού κάθε πλάνο και κρατικό προγραμματισμό της χώρας. Ως εκ τούτου, η Ισπανία πρέπει είτε να καταφέρει να μειώσει εντυπωσιακά το δημοσιονομικό της έλλειμμα και ταυτόχρονα την εξάρτηση της από τις αγορές κεφαλαίων είτε να στραφεί στην Ευρώπη και το ΔΝΤ για οικονομική στήριξη.
Αν τα επιτόκια δανεισμού της χώρας συνεχίσουν να ανεβαίνουν, τότε το έλλειμμα της θα πρέπει να μειωθεί ακόμη περισσότερο ώστε να μειωθεί συνάμα σε μεγαλύτερο βαθμό η εξάρτηση της από τις αγορές. Αυτό θα έχει ακόμη μεγαλύτερο πολιτικό και οικονομικό τίμημα και θα οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση της ανεργίας στη χώρα αλλά και σε επιδείνωση της εικόνας του τραπεζικού της συστήματος.
Αυτό σημαίνει πως αν η Ισπανία καταφέρει να μειώσει τις δανειακές της ανάγκες θα αυξήσει το ρίσκο οικονομικοπολιτική κατάρρευση ενώ αν δεν καταφέρει να τις μειώσει θα αυξήσει το ρίσκο της πτώχευσης. Να γιατί το ελληνικό πρόβλημα θα έπρεπε να έχει λυθεί νωρίς και έγκαιρα, πριν πολλαπλάσια σε μέγεθος προβλήματα, όπως αυτό της Ισπανίας, κάνουν την εμφάνιση τους μέσω της χρηματοπιστωτικής μόλυνσης.
Μέχρι σήμερα κάθε φορά που το επιτόκιο των 10ετών ομολόγων μία χώρας της ευρωζώνης ξεπέρασε το 6% ακολούθησε αργά η γρήγορα προσφυγή για πακέτο στήριξης εξαιτίας της αδυναμίας αποπληρωμής των χρεών της. Τη Δευτέρα, το επιτόκιο του 10ετούς ομολόγου της Ιταλίας ξεπέρασε το 6,00% στο ενδοημερήσιο υψηλό του, κλείνοντας στο 5,96% και φέρνοντας τη χώρα μία ανάσα από το επιτόκιο της 'πτώχευσης' και την επισημοποίηση της “Ιταλικής Κρίσης”. Το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν είναι η προσωρινή εκτόξευση του επιτοκίου πάνω από το 6,% αλλά η σταθεροποίηση του σε αυτά ή και υψηλότερα επίπεδα. Είναι τότε που η χώρα θα βρεθεί αντιμέτωπη με το ενδεχόμενο αδυναμίας αποπληρωμής των υποχρεώσεων της.
Μετά τη μείωση του επιτοκίου των δανείων από το πακέτο στήριξης της Ελλάδας και μετά την αύξηση του euribor, του επιτοκίου του ευρώ το οποίο καθορίζει τις διακυμάνσεις του κυμαινόμενου επιτοκίου των ελληνικών δανείων, η χώρα δανείζεται για διάστημα 5 ετών περίπου με 5%. Καθώς η Ισπανία και η Ιταλία εξακολουθούν να δανείζονται από τις αγορές κεφαλαίων θα περίμενε κανείς ότι το επιτόκιο που πληρώνουν για δανεισμό σε ορίζοντα 5 ετών θα ήταν, οπωσδήποτε, μικρότερο από αυτό της Ελλάδας. Και όμως, η κλιμάκωση της ευρωπαϊκής κρίσης οδήγησε στην απογείωση των επιτοκίων των 5αετών ομολόγων των δύο μεγαλύτερων χωρών του ευρωπαϊκού Νότου και από τη Δευτέρα 18 Ιουλίου η Ισπανία δανείζεται σε ορίζοντα 5αετίας με 5,63% ενώ η Ιταλία με 5,5%. Δηλαδή και οι δύο χώρες δανείζονται με υψηλότερα επιτόκια από αυτά της Ελλάδας.
Όπως είναι ευνόητο αυτή η κατάσταση δε μπορεί να συντηρηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα και αν μάλιστα το ύψος των επιτοκίων των 5αετών ομολόγων των δύο χωρών αυξηθεί περαιτέρω, θα βρίσκονται στην απίστευτη θέση να δανείζουν μέσω της συμμετοχής τους στο ελληνικό πακέτο στήριξης στην Ελλάδα με επιτόκιο κοντά στο 5% την ώρα που οι ίδιες θα δανείζονται με 5,5%, 6% ή και περισσότερο από τις αγορές.
Καθώς στην πράξη αυτό που κάνουν οι χώρες της ευρωζώνης είναι να παρέχουν εγγυήσεις για τα ελληνικά δάνεια, σύντομα, αν όχι ήδη, οι αγορές θα θεωρήσουν πως οι εγγυήσεις της Ισπανίας και της Ιταλίας δεν είναι αρκετές και θα αρχίσουν να μεταφέρουν το βάρος όλο και περισσότερο σε αυτές της Γερμανίας. Ως αποτέλεσμα θα αυξηθεί το ρίσκο της Γερμανίας και συνάμα το κόστος δανεισμού της ίδιας. Σε μία τέτοια περίπτωση η κρίση θα έχει αγγίξει και τη βασίλισσα της Ευρώπης με τρόπο αρνητικό.
Κλείνουμε με την απόδοση του χρυσού η οποία τη Δευτέρα ήταν εντυπωσιακή, με το πολύτιμο νόμισμα να κατακτά νέο ιστορικό υψηλό περνώντας πάνω από τα 1600 δολάρια ανά ουγκιά, ενώ ακόμη μεγαλύτερα ήταν τα κέρδη για το ασήμι.