Ματωμένοι γάμοι, καμένοι μικροεπενδυτές!

«Καμένοι» βγήκαν όσοι μικροεπενδυτές του ΧΑ αποφάσισαν εν θερμώ την περασμένη Παρασκευή, να «ποντάρουν» στις μετοχές του τραπεζικού κλάδου, με αφορμή την πρόταση «γάμου» της Εθνικής στην Alpha, που εξελίχθηκε πολύ γρήγορα σε… ματωμένο γάμο. Όχι μόνο έχασε σχεδόν 10% ο τραπεζικός δείκτης του ΧΑ στις συνεδριάσεις αυτής της εβδομάδας, απογοητεύοντας τους θιασώτες του, αλλά οι υπόνοιες ότι κάποιοι εκμεταλλεύθηκαν τις διαπραγματεύσεις που είχαν αρχίσει οι δύο τράπεζες για να κερδοσκοπήσουν με προνομιακές πληροφορίες έφθασαν μέχρι τη Βουλή.

Η διάψευση των προσδοκιών ήταν εξαιρετικά επώδυνη για τους επενδυτές που έσπευσαν άκριτα να αγοράσουν τραπεζικές μετοχές με το άκουσμα της είδησης για την πρόταση της Εθνικής. Αρκετοί «εγκλωβίσθηκαν», χωρίς να γνωρίζουν πότε θα καταφέρουν να «ξεφορτωθούν» τις μετοχές που απέκτησαν, «ποντάροντας» στα μεγάλα deal του κλάδου, άλλοι υποχρεώθηκαν να πουλήσουν όταν οι προσδοκίες διαψεύσθηκαν, «κλειδώνοντας» τις ζημιές τους.

Προφανώς, βέβαια, επειδή το χρηματιστηριακό παιχνίδι είναι «παίγνιο μηδενικού αθροίσματος», όπου η ζημιά ενός επενδυτή είναι το κέρδος κάποιου άλλου, όσοι είχαν την πρόνοια να πουλήσουν στη διάρκεια της στιγμιαίας ευφορίας για τον κλάδο την περασμένη Παρασκευή εκμεταλλεύθηκαν κατά τον καλύτερο τρόπο την απρονοησία των πιο εύπιστων επενδυτών.

Πάντως, ο τραπεζικός κλάδος έγινε και πάλι στο τέλος της εβδομάδας η… χαρά του «σορτάκια»: στη χθεσινή συνεδρίαση οι κυριότερες «ανοιχτές» πωλήσεις σημειώθηκαν στις μετοχές των Alpha Bank (97675 τεμ.), Eurobank (71810 τεμ.) και Εθνικής (413231 τεμ.), ενώ οι περισσότερο δανεισμένοι τίτλοι στο τέλος της εβδομάδας ήταν και πάλι τραπεζικοί: Alpha Bank (14675031 τεμ.), Eurobank (14612812 τεμ.), Εθνική (20504065 τεμ.), Πειραιώς (7021295 τεμ.), MPB (19446068 τεμ.), Τρ. Κύπρου (5853608 τεμ.).

Για τις ίδιες τις διοικήσεις των τραπεζών, οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών δεν ήταν καθόλου ευχάριστες, όπως τονίζουν τραπεζικά στελέχη. Σε μια περίοδο, όπου δίνουν καθημερινή «μάχη» για να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών, το «τραύμα» από τα γεγονότα που ακολούθησαν το αρχικό «πανηγύρι» στο ΧΑ με την πρόταση της ΕΤΕ είναι αρκετά βαθύ και θα αργήσει να επουλωθεί, υπονομεύοντας την προσπάθεια των διοικήσεων να βελτιώσουν τις χρηματιστηριακές αποτιμήσεις των μετοχών, ώστε να διατηρήσουν ανοικτές και τις δυνατότητες άντλησης κεφαλαίων με αξιοπρεπείς όρους.

Όμως, το χειρότερο είναι ότι αρκετοί στην αγορά υποψιάζονται, ότι κάποιοι επωφελήθηκαν καταχρηστικά από τις μυστικές διαπραγματεύσεις που είχαν αρχίσει οι δύο τράπεζες από τις 18 Ιανουαρίου, όταν για πρώτη φορά η διοίκηση της Εθνικής προσέγγισε τη διοίκηση της Alpha, για μια διαπραγμάτευση ενδεχόμενης συγχώνευσης.

Αυτές οι εύλογες υποθέσεις ενισχύονται από τα στοιχεία που συγκέντρωσε ο ανεξάρτητος βουλευτής, Φώτης Κουβέλης, και τα εξέθεσε αυτή την εβδομάδα στον υπουργό Οικονομικών, σε ερώτηση που κατέθεσε στη Βουλή:

- Όπως τονίζει ο κ. Κουβέλης στην ερώτησή του, στο διάστημα ενός μήνα από την έναρξη των εμπιστευτικών διαπραγματεύσεων των δύο διοικήσεων, μέχρι τη δημοσιοποίηση της πρότασης της Εθνικής στο ευρύτερο κοινό, «οι τιμές των μετοχών των δύο τραπεζών αυξήθηκαν κατά 33% τηςALPHA-BANK (3.78 ευρώ την 17η Ιανουαρίου και 5.5 την 21η Φεβρουαρίου ) και κατά 18% της ΕΤΕ (6,44 ευρώ την 17η Ιανουαρίου και7,6 ευρώ την 21η Φεβρουαρίου), ενώ ο όγκος των συναλλαγών, κατά την 21 Φεβρουαρίου (σ.σ.: πρώτη ημέρα διαπραγμάτευσης μετά την προσωρινή αναστολή), ήταν υπερτετραπλάσιος των συνήθων συναλλαγών για την ALPHA-BANK και υπερτριπλάσιος για την ΕΤΕ».

- Τονίζει δε ο κ. Κουβέλης, ότι το «παιχνίδι» είχε και διεθνή διάσταση, καθώς «στη συνεδρίαση της 18-2-2011 του χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης, όπου διαπραγματεύεται η μετοχή της ΕΤΕ, ο όγκος συναλλαγών για την μετοχή παρουσίασε αύξηση είκοσι φορές, ενώ η τιμή της μετοχής παρουσίασε αύξηση κατά 6.78 %.Είναι φανερό ότι ο δανεισμός, οι ανοικτές πωλήσεις και η μεταφορά μεταξύ αποθετηρίων έκαναν κάποιους πλουσιότερους».

- Ο κ. Κουβέλης επισημαίνει με νόημα, για να τονίσει ότι ο κύκλος των προσώπων που λογικά είχαν πρόσβαση σε προνομιακή πληροφόρηση ήταν αρκετά ευρύς, ότι και στις δύο εμπλεκόμενες τραπεζικές διοικήσεις εκπροσωπείται και το Ελληνικό Δημόσιο με ένα μέλος. Επιπλέον, όπως τονίζουν παράγοντες της αγοράς, η εν εξελίξει διαπραγμάτευση για ένα μήνα ήταν γνωστή και στους συμβούλους των δύο τραπεζών, δηλαδή σε τέσσερις κορυφαίους οίκους του Λονδίνου, οι οποίοι πάντως δεσμεύονται από ρήτρες εμπιστευτικότητας.

- Σε κάθε περίπτωση, ο βουλευτής εύλογα υποστηρίζει, ότι εγείρονται πολλά ερωτήματα, σχετικά με το κατά πόσον «παίχτηκαν παιχνίδια» στο ΧΑ, με τις αγοραπωλησίες μετοχών, το δανεισμό τίτλων, τα συμβόλαια μελλοντικής εκτέλεσης από συγκεκριμένους επενδυτές, καθ΄υπέρβαση των κανόνων λειτουργίας της ελληνικής κεφαλαιαγοράςκαι των κανόνων λειτουργίας του Χ.Α. Και ερωτά τον υπουργό Οικονομικών ποια είναι η θέση του για τη διαδικασία που ακολουθήθηκε, σε ποιες συγκεκριμένες ενέργειες προέβη η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς για να διακριβωθεί εάν διασφαλίστηκε η τήρηση των κανόνων λειτουργίας της χρηματαγοράς, με ποιο τρόπο η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ή και το Χ.Α. ελέγχουν ή παρακολουθούν το σύνολο των τίτλων που διαπραγματεύονται σε περισσότερα του ενός χρηματιστήρια, καθώς και αν παρατηρήθηκε μεταφορά τίτλων από το Σύστημα Αϋλων Τίτλων σε θεματοφύλακες του εξωτερικού, ακόμη και μέχρι την Τετάρτη 23/2/2011. Επιπλέον, ζητά να πληροφορηθεί αν έχει ζητηθεί έλεγχος από τις αρχές κάθε πράξης (αγοραπωλησίες, δανεισμός, ΣΜΕ, ανοικτές πωλήσεις) στις δύο μετοχές, οπωσδήποτε από τις 17/1/2011.

Πιθανότατα τα εύλογα ερωτήματα του βουλευτή δεν θα βρουν επαρκείς απαντήσεις, όπως συνήθως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις. Αυτό, όμως, δεν αλλάζει το περιεχόμενο του ηθικού διδάγματος από αυτή την υπόθεση για τους επενδυτές: σε κάθε περίπτωση μεγάλου deal που φημολογείται ή βρίσκεται σε εξέλιξη στον τραπεζικό κλάδο, αυτοί που κατά κανόνα επωφελούνται στο Χρηματιστήριο είναι οι επαγγελματίες «παίκτες», ενώ οι μικροεπενδυτές που θα προσπαθήσουν να υπερβούν το ρόλο τους το πιθανότερο είναι ότι θα μείνουν… με το μουτζούρη.