Ευρω-ομόλογο; Όχι ευχαριστώ!
Δημοσιεύτηκε: Τετ 23 Νοέμ 2011, 23:07
Πρόθυμη να συζητήσει την έκδοση ευρω-ομολόγου εμφανίζεται η Γερμανία, με βάση δημοσιεύματα της Δευτέρας 21 Νοέμβρη, τα οποία παρουσιάζουν τα εναλλακτικά σχέδια που έχει καταστρώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την έκδοση του κοινού ομολόγου. Τα σχέδια αυτά πρόκειται να συζητηθούν την Τετάρτη στις Βρυξέλλες, και περιλαμβάνουν τις εξής τρεις δυνατότητες, όπως περιγράφονται στην Wall Street Journal:
Η πρώτη εναλλακτική, που είναι και η πιο φιλόδοξη, περιλαμβάνει αρχικά την διακοπή της έκδοσης ομολόγων από τις εθνικές κυβερνήσεις. Στη συνέχεια την μετατροπή των υπαρχόντων ομολόγων σε ευρω-ομόλογα και την άντληση νέου χρήματος στο εξής από ευρω-ομόλογα τα οποία θα είναι εγγυημένα κι από τις 17 χώρες της ευρωζώνης. Το δεύτερο σχέδιο, το ενδιάμεσο, προβλέπει ότι οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης θα αντλούν μεν στο εξής χρήματα με την έκδοση ευρω-ομολόγων υπό την εγγύηση και των 17 κυβερνήσεων, μέχρι όμως ενός ορίου. Πέραν τούτου τα κράτη – μέλη θα εκδίδουν εθνικά ομόλογα. Το τρίτο σχέδιο που είναι και το πιο συντηρητικό, περιλαμβάνει την έκδοση ευρω-ομολόγων μέχρι ενός σημείου, όμως ακόμη κι αυτά τα ομόλογα θα καλύπτονται από περιορισμένες εγγυήσεις από τα 17 κράτη – μέλη. Μένοντας στο τυπικό μέρος της υπόθεσης τα δύο πρώτα σχέδια απορρίπτονται πριν καν συζητηθούν γιατί προβλέπουν την τροποποίηση της Συνταγματικής Συνθήκης και υπό τέτοιες περιστάσεις όταν το περίφημο «Σπίτι των Λαών» έχει μετατραπεί σε «Σπηλιά του Τρόμου» ποιος έχει διάθεση να κάνει δημοψηφίσματα, ζητώντας την γνώμη των λαών; Μια μορφή του τρίτου επομένως σχεδίου συγκεντρώνει τις περισσότερες πιθανότητες να προκριθεί. Ας μη βιαστεί όμως να πανηγυρίσει αυτό το ετερόκλητο μίγμα ένθερμων υποστηρικτών του ευρω-ομολόγου που περιλαμβάνει από την κυβερνώσα άκρα Δεξιά μέχρι αριστερούς διανοούμενους που η πίστη τους στο απροσδιόριστο «ευρωπαϊκό ιδεώδες» και την ΕΕ ξεπερνάει κι αυτή των ιδρυτών της. Γιατί, ο διάολος κρύβεται στις λεπτομέρειες.
Το διακύβευμα δεν είναι αν θα υλοποιηθεί ή όχι η ιδέα του ευρω-ομολόγου που ως πνευματικούς γονείς έχει τον πρόεδρο του Γιούρογκρουπ, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και τον υπουργό Οικονομικών του Μπερλουσκόνι, Τζούλιο Τρεμόντι καθώς με κοινό τους άρθρο στους Financial Times στις 5 Δεκέμβρη 2010, πρωτο-εμφανίστηκε επίσημα η ιδέα. Το ερώτημα είναι ποια ανταλλάγματα θα ζητήσει η Γερμανία για να δεχθεί η ίδια να δανείζεται με υψηλότερα επιτόκια! Γιατί, περί αυτού πρόκειται. Το νέο επιτόκιο, που θα είναι μέσος όρος των επιτοκίων με τα οποία δανείζονται οι 17 της ευρωζώνης, θα σημάνει ένα επιπλέον κόστος για την Γερμανία και τα υπόλοιπα μέλη του κλαμπ των ΑΑΑ (Αυστρία, Φινλανδία, Ολλανδία και Γαλλία μέχρι νεωτέρας). Γερμανοί οικονομολόγοι έχουν υπολογίσει ότι το Βερολίνο θα δει το κόστος δανεισμού του να αυξάνεται ετησίως με περισσότερα από 40 δις. ευρώ. Γιατί να αναλάβει ένα τέτοιο κόστος;
Η μοναδική περίπτωση για να αλλάξει θέση η Μέρκελ και να συναινέσει στην έκδοση του ευρω-ομολόγου θα είναι αν έτσι καταφέρει να επιβάλει μια σειρά από αλλαγές στην άσκηση δημοσιονομικής και ευρύτερα οικονομικής πολιτικής που ως κοινό παρανομαστή θα έχουν την πιο αιματηρή λιτότητα και τις πιο άγριες περικοπές κοινωνικών δαπανών. Αν για παράδειγμα θα μπορεί το Βερολίνο να διατάζει την αναθεώρηση των κρατικών προϋπολογισμών στην περίπτωση που είναι ελλειμματικοί, αν επίσης έχει άποψη για το επίπεδο των μισθών και των συντάξεων και άλλα. Αν συμβούν όλα αυτά, τότε η Γερμανία δεν θα έχει τίποτε να χάσει από την έκδοσή του καθώς τα επιτόκια με τα οποία θα δανείζονται όλες οι χώρες θα είναι τα χαμηλότερα δυνατά, επισύροντας μηδενικό κόστος για την ίδια, και τότε θα συναινέσει.
Το κόστος όμως που θα πληρώσουν οι λαοί της ευρωζώνης θα είναι τεράστιο: πρωτοφανή λιτότητα και βαθιά ύφεση χάρη της δημιουργίας πλεονασμάτων. Γι’ αυτό στην πρόταση για ευρωομόλογο καλύτερα να πούμε «όχι, ευχαριστώ»!
Η πρώτη εναλλακτική, που είναι και η πιο φιλόδοξη, περιλαμβάνει αρχικά την διακοπή της έκδοσης ομολόγων από τις εθνικές κυβερνήσεις. Στη συνέχεια την μετατροπή των υπαρχόντων ομολόγων σε ευρω-ομόλογα και την άντληση νέου χρήματος στο εξής από ευρω-ομόλογα τα οποία θα είναι εγγυημένα κι από τις 17 χώρες της ευρωζώνης. Το δεύτερο σχέδιο, το ενδιάμεσο, προβλέπει ότι οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης θα αντλούν μεν στο εξής χρήματα με την έκδοση ευρω-ομολόγων υπό την εγγύηση και των 17 κυβερνήσεων, μέχρι όμως ενός ορίου. Πέραν τούτου τα κράτη – μέλη θα εκδίδουν εθνικά ομόλογα. Το τρίτο σχέδιο που είναι και το πιο συντηρητικό, περιλαμβάνει την έκδοση ευρω-ομολόγων μέχρι ενός σημείου, όμως ακόμη κι αυτά τα ομόλογα θα καλύπτονται από περιορισμένες εγγυήσεις από τα 17 κράτη – μέλη. Μένοντας στο τυπικό μέρος της υπόθεσης τα δύο πρώτα σχέδια απορρίπτονται πριν καν συζητηθούν γιατί προβλέπουν την τροποποίηση της Συνταγματικής Συνθήκης και υπό τέτοιες περιστάσεις όταν το περίφημο «Σπίτι των Λαών» έχει μετατραπεί σε «Σπηλιά του Τρόμου» ποιος έχει διάθεση να κάνει δημοψηφίσματα, ζητώντας την γνώμη των λαών; Μια μορφή του τρίτου επομένως σχεδίου συγκεντρώνει τις περισσότερες πιθανότητες να προκριθεί. Ας μη βιαστεί όμως να πανηγυρίσει αυτό το ετερόκλητο μίγμα ένθερμων υποστηρικτών του ευρω-ομολόγου που περιλαμβάνει από την κυβερνώσα άκρα Δεξιά μέχρι αριστερούς διανοούμενους που η πίστη τους στο απροσδιόριστο «ευρωπαϊκό ιδεώδες» και την ΕΕ ξεπερνάει κι αυτή των ιδρυτών της. Γιατί, ο διάολος κρύβεται στις λεπτομέρειες.
Το διακύβευμα δεν είναι αν θα υλοποιηθεί ή όχι η ιδέα του ευρω-ομολόγου που ως πνευματικούς γονείς έχει τον πρόεδρο του Γιούρογκρουπ, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και τον υπουργό Οικονομικών του Μπερλουσκόνι, Τζούλιο Τρεμόντι καθώς με κοινό τους άρθρο στους Financial Times στις 5 Δεκέμβρη 2010, πρωτο-εμφανίστηκε επίσημα η ιδέα. Το ερώτημα είναι ποια ανταλλάγματα θα ζητήσει η Γερμανία για να δεχθεί η ίδια να δανείζεται με υψηλότερα επιτόκια! Γιατί, περί αυτού πρόκειται. Το νέο επιτόκιο, που θα είναι μέσος όρος των επιτοκίων με τα οποία δανείζονται οι 17 της ευρωζώνης, θα σημάνει ένα επιπλέον κόστος για την Γερμανία και τα υπόλοιπα μέλη του κλαμπ των ΑΑΑ (Αυστρία, Φινλανδία, Ολλανδία και Γαλλία μέχρι νεωτέρας). Γερμανοί οικονομολόγοι έχουν υπολογίσει ότι το Βερολίνο θα δει το κόστος δανεισμού του να αυξάνεται ετησίως με περισσότερα από 40 δις. ευρώ. Γιατί να αναλάβει ένα τέτοιο κόστος;
Η μοναδική περίπτωση για να αλλάξει θέση η Μέρκελ και να συναινέσει στην έκδοση του ευρω-ομολόγου θα είναι αν έτσι καταφέρει να επιβάλει μια σειρά από αλλαγές στην άσκηση δημοσιονομικής και ευρύτερα οικονομικής πολιτικής που ως κοινό παρανομαστή θα έχουν την πιο αιματηρή λιτότητα και τις πιο άγριες περικοπές κοινωνικών δαπανών. Αν για παράδειγμα θα μπορεί το Βερολίνο να διατάζει την αναθεώρηση των κρατικών προϋπολογισμών στην περίπτωση που είναι ελλειμματικοί, αν επίσης έχει άποψη για το επίπεδο των μισθών και των συντάξεων και άλλα. Αν συμβούν όλα αυτά, τότε η Γερμανία δεν θα έχει τίποτε να χάσει από την έκδοσή του καθώς τα επιτόκια με τα οποία θα δανείζονται όλες οι χώρες θα είναι τα χαμηλότερα δυνατά, επισύροντας μηδενικό κόστος για την ίδια, και τότε θα συναινέσει.
Το κόστος όμως που θα πληρώσουν οι λαοί της ευρωζώνης θα είναι τεράστιο: πρωτοφανή λιτότητα και βαθιά ύφεση χάρη της δημιουργίας πλεονασμάτων. Γι’ αυτό στην πρόταση για ευρωομόλογο καλύτερα να πούμε «όχι, ευχαριστώ»!