Είκοσι μήνες δίσταζε η κυβέρνηση ακόμη να συζητήσει σοβαρά για ένα πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων και χθες οι περισσότεροι είδαμε τον κυβερνητικό εκπρόσωπο να εμφανίζεται στους τηλεοπτικούς δέκτες για να αναγνώσει μια μακρά λίστα «ασημικών» υπό εκποίηση: από εισηγμένες στο Χρηματιστήριο εταιρείες που σε άλλες εποχές οι πολιτικοί μας έλεγαν ότι έχουν στρατηγική αξία για την ανάπτυξη, μέχρι κρατικά ακίνητα, για τα οποία μόλις πριν από λίγο καιρό ο ίδιος ο πρωθυπουργός διαβεβαιώνεται ότι δεν θα πουληθούν, αλλά θα αξιοποιηθούν. Είναι γνωστό ότι ο υπερχρεωμένος τις περισσότερες φορές δεν έχει επιλογές, πλην αυτών που θα του υποδείξουν οι πιστωτές του. Είναι γνωστό, επίσης, ότι η πίεση των πιστωτών είχε γίνει το τελευταίο διάστημα εφιαλτική για την κυβέρνηση: μέχρι και το μοντέλο ξεπουλήματος και του τελευταίου κρατικού περιουσιακού στοιχείου, που εφαρμόσθηκε σε άλλες εποχές στην Ανατολική Γερμανία θύμιζε χθες, μιλώντας στο “Spiegel”, ο Ζαν Κλωντ Γιούνκερ, για να «σφίξει τα λουριά» της ελληνικής κυβέρνησης.
Πολλοί θα πουν ότι στη θέση που βρίσκεται σήμερα η ελληνική κυβέρνηση, καλύτερα είναι να πουλήσουμε όπως - όπως τη δημόσια περιουσία, παρά να χρεοκοπήσει η χώρα τον Ιούλιο και να επικρατήσει χάος στην Ελλάδα και την ευρωζώνη. Κάποιοι θα βρουν βολικό να πουληθούν, έστω και «κοψοχρονιά», αυτά τα «ασημικά», προκειμένου να αποφύγει ο μέσος πολίτης ακόμη χειρότερα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής. Ορισμένοι, οι πιο φανατικοί νεοφιλελεύθεροι, θα χαιρετίσουν τη μοναδική ευκαιρία ιδιωτικοποίησης σημαντικών τομέων της οικονομίας και εισροής νέων επενδυτικών κεφαλαίων, σαν μια τελευταία δυνατότητα επανόδου της οικονομίας σε τροχιά μεγέθυνσης.
Δυστυχώς, όπως γνωρίζει και ο τελευταίος πολίτης που διαπραγματεύθηκε από θέση αδυναμίας με τους πιστωτές του, το νέο κύμα σαρωτικών ιδιωτικοποιήσεων ούτε την αποφυγή της χρεοκοπίας διασφαλίζει, ούτε σοβαρή ευκαιρία ανάπτυξης προσφέρει, ούτε θα μας απαλλάξει από ένα σκληρότατο πρόγραμμα λιτότητας.
Το ελληνικό δημόσιο χρέος είναι τόσο μεγάλο και έχει αποκτήσει τόσο ανεξέλεγκτη δυναμική, που το πιθανότερο είναι ότι και θα πουλήσουμε τα πάντα και στο τέλος θα χρεοκοπήσουμε, μέσα από τον «ελεγχόμενο» μηχανισμό που ετοιμάζουν στην ευρωζώνη για το 2013. Οι επενδυτές που θα έλθουν στην Ελλάδα στις σημερινές συνθήκες είναι εύλογο να ενδιαφέρονται μόνο για μια γρήγορη «μπάζα» και δεν πρόκειται να φέρουν στην οικονομία περισσότερη ανάπτυξη, από όση έφεραν στην Αργεντινή, όταν ο τότε πρόεδρος Μένεμ είχε οργανώσει ένα σχέδιο εκποίησης των πάντων, με το γενικό πρόσταγμα «να μην μείνει τίποτα στο κράτος»! Όσο για τη λιτότητα, αυτή θα είναι εξαιρετικά σκληρή: και μόνο αν αναλογισθούμε ότι θα χρειασθούν μέχρι το 2015 μέτρα με στόχο εξοικονόμησης άλλων 26 δισ. ευρώ, που δεν αποκλείεται στην πορεία να γίνουν 29, ή 35, αφού το πρόγραμμα σταθεροποίησης θα αποδειχθεί αδύνατο να εφαρμοσθεί με επιτυχία, αντιλαμβανόμαστε ότι οι ιδιωτικοποιήσεις δεν είναι ο εύκολος δρόμος για την έξοδο από την κρίση.
Όταν η κυβέρνηση ανακοίνωσε τα μέτρα του πρώτου μνημονίου, η υπόσχεση που δόθηκε ήταν ότι θα «πονέσουμε» για δύο με τρία χρόνια, αλλά στο βάθος του τούνελ θα εμφανιζόταν το λαμπρό φως της ανάπτυξης. Από τότε η χώρα μπήκε σε μια αδιέξοδη πορεία και σήμερα η χρεοκοπία φαίνεται, στα μάτια των εξωτερικών παρατηρητών τουλάχιστον, σχεδόν βέβαιη, ενώ οι θυσίες φέρνουν μόνο νέες θυσίες και αυτές με τη σειρά τους πρόσθετες... θυσίες.
Η Ευρώπη έχει κάθε λόγο να πιέζει για τις μαζικές ιδιωτικοποιήσεις. Επιχειρήσεις του πλούσιου Βορρά θα βγουν κερδισμένες, ενώ οι κυβερνήσεις θα ανακουφισθούν μεταθέτοντας αργότερα τις πραγματικά δύσκολες επιλογές για την ελληνική κρίση χρέους. Το ερώτημα είναι τι θα συμβεί αν το 2013 κριθεί τελικά ως αναπόφευκτη μια αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους και άλλο ένα πολυετές πρόγραμμα «διάσωσης» με περισσότερα δανεικά και περισσότερη λιτότητα. Τι θα συμβεί αν τότε έχει συντελεσθεί ήδη στο μεταξύ η πλήρης αποψίλωση του κράτους από τα περιουσιακά του στοιχεία; Θα έχει ολοκληρωθεί η πώληση ενός έθνους και η οριστική διολίσθηση των περισσότερων από μας σε κατάσταση δουλοπαροικίας χρέους; Από ποιον θα ζητήσουμε τότε λογαριασμό για τα όλα όσα τραγικά γίνονται από το 2010 και μετά;
Τα ερωτήματα μοιάζουν με μελλοντολογικές ανησυχίες, που σήμερα έχουν αμελητέα αξία, όσο δίνουμε το μεγάλο αγώνα για την επόμενη δόση του διεθνούς δανείου, που θα κρατήσει λίγο ακόμη τη χώρα μακριά από τη χρεοκοπία. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα χρειασθεί να τα απαντήσουμε όταν πια θα έχει συντελεσθεί μια εθνική καταστροφή.