Καθώς οι συζητήσεις για τη συμμετοχή ιδιωτών στο νέο χρηματοδοτικό «πακέτο» της Ελλάδας συνεχίζονται σε συνθήκες... πολιτικοτραπεζικής Βαβέλ, με άλλη μια συνάντηση χθες στη Ρώμη να καταλήγει σε αδιέξοδο, η εντύπωση που δημιουργείται στην αγορά είναι ότι η Ελλάδα βαδίζει ολοταχώς από την «επιλεκτική» στην πραγματική χρεοκοπία και οι εξελίξεις ανά πάσα στιγμή μπορεί να τεθούν εκτός ελέγχου. Οι συζητήσεις στην ιταλική πρωτεύουσα για τη μέθοδο εμπλοκής των ιδιωτών πιστωτών στο νέο «πακέτο» έδειξαν χθες ότι ο δρόμος για την κατάληξη σε μια συμφωνία είναι ακόμη μακρύς και μπορεί να κρύβει αναπάντεχες εκπλήξεις. «Η κατάσταση που διαμορφώνεται μοιάζει όλο και περισσότερο με πραγματική χρεοκοπία», σχολίασε ο οικονομολόγος της Bank of Tokyo Mitsubishi, Κρις Ράπκι, μιλώντας χθες στο “Bloomberg”.
Το πιο επικίνδυνο για την Ελλάδα στοιχείο των συζητήσεων είναι ότι για πρώτη φορά οι τραπεζίτες εμφανίζονται έτοιμοι να συζητήσουν σενάρια, αδιαφορώντας αν θα καταλήξουν σε βαθμολογία «επιλεκτικής χρεοκοπίας» για τα ελληνικά ομόλογα από όλους τους οίκους αξιολόγησης. Ο Τσαρλς Νταλάρα, επικεφαλής της... Τραπεζικής Διεθνούς (IIF) δήλωσε ανοικτά ότι η «επιλεκτική χρεοκοπία» δεν είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να συμβεί στην εξέλιξη της διαχείρισης του ελληνικού προβλήματος.
Η ευκολία με την οποία οι ισχυροί τραπεζίτες εμφανίζονται έτοιμοι να αποδεχθούν αυτό το γεγονός δεν είναι ανεξήγητη, τονίζουν τραπεζικά στελέχη στην Αθήνα. Οι μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες, που είναι εκτεθειμένες σε βαθμό... κακουργήματος σε CDS του ελληνικού χρέους έχουν ήδη εξασφαλίσει ότι, ανεξάρτητα από τις κινήσεις των οίκων αξιολόγησης, τα συμβόλαια CDS δεν θα ενεργοποιηθούν από τα σενάρια που συζητούνται για την Ελλάδα.
Έτσι, εκ του ασφαλούς μπορούν πλέον να συζητούν σενάρια που καταλήγουν σε «επιλεκτική χρεοκοπία», γνωρίζοντας ότι το πρόβλημα θα περιορισθεί στο «γήπεδο» της ΕΚΤ και των ελληνικών τραπεζών, ενώ οι ισολογισμοί των μεγάλων πιστωτικών ιδρυμάτων της ευρωζώνης θα έχουν ελεγχόμενη έκθεση στις απώλειες, καθώς μάλιστα τα περισσότερα έχουν φροντίσει, παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις, να «ξεφορτωθούν» μεγάλες ποσότητες ελληνικών ομολόγων που είχαν στην κατοχή τους την περασμένη άνοιξη.
Προς το παρόν, όλοι οι εμπλεκόμενοι παράγοντες, που μέχρι πριν λίγες ημέρες εμφανίζονταν να κινούνται στην ίδια κατεύθυνση, εμφανίζονται να κινούνται σε χωριστούς δρόμους:
- Η ΕΚΤ προειδοποιεί με τη μεγαλύτερη δυνατή έμφαση τις κυβερνήσεις ότι είναι απολύτως αντίθετη σε οποιοδήποτε σενάριο καταλήγει σε «επιλεκτική χρεοκοπία», αφήνοντας σαφώς να εννοηθεί ότι δεν μπλοφάρει, σε ό,τι αφορά την απειλή της να σταματήσει να χρηματοδοτεί τις ελληνικές τράπεζες με ενέχυρο ομόλογα, αν και οι τρεις οίκοι αξιολόγησης τα κατατάξουν στη βαθμίδα της «επιλεκτικής χρεοκοπίας». Ας αναλάβουν τις ευθύνες τους οι κυβερνήσεις, προειδοποίησε χθες ο Ζαν Κλωντ Τρισέ.
- Οι κυβερνήσεις του Βορρά, αντίθετα, επανέρχονται σε τροχιά ρήξης με την ΕΚΤ. Τόσο το γερμανικό, όσο και το ολλανδικό υπουργείο Οικονομικών, επανέφεραν ήδη στο τραπέζι την αρχική τους πρόταση να ασκηθεί πίεση στους ιδιώτες πιστωτές για γενικευμένη ανταλλαγή παλαιών ομολόγων με νέα, μεγαλύτερης διάρκειας. Πρόταση, που οδηγεί με βεβαιότητα στο “selective default”, παρά τις αντιδράσεις της ΕΚΤ.
- Οι ιδιώτες τραπεζίτες, από την πλευρά τους, συνεχίζουν να συζητούν κυρίως στη βάση του γαλλικού σεναρίου αναχρηματοδότησης του ελληνικού χρέους, που οδηγεί σε μεγάλη επιβάρυνση της Ελλάδας και σε «επιλεκτική χρεοκοπία». Ακόμη και οι αναθεωρημένες, καλύτερες για την Ελλάδα προτάσεις, έχουν έντονη οσμή τοκογλυφίας. Το τελευταίο σενάριο που άρχισε να διακινεί ο Νταλάρα, για επαναγορές ελληνικών ομολόγων σε χαμηλές τιμές με ακριβά δάνεια από ευρωπαϊκές τράπεζες, δεν είναι καθόλου σαφές τι ακριβώς θα σημαίνει για την Ελλάδα, ούτε αν γίνεται αποδεκτό από την πλειονότητα των πιστωτών, ή αν μπορεί στην πράξη να εφαρμοσθεί με επιτυχία.
Που αφήνουν όλες αυτές οι συζητήσεις την Ελλάδα; Καταρχάς, παραμένει αμφίβολο αν και πώς θα προχωρήσουν οι συζητήσεις, από τις οποίες εξαρτάται η έγκριση νέου «πακέτου» διάσωσης, που ήδη έχει μετατεθεί τον Σεπτέμβριο. Επίσης, είναι βέβαιο ότι όπου και αν καταλήξουν οι συζητήσεις, το κέρδος της χώρας από τη μείωση δαπανών εξυπηρέτησης του χρέους θα είναι ασήμαντο, ενώ θα έχει επιβαρυνθεί με την κατάταξη των ομολόγων στην κατηγορία της «επιλεκτικής χρεοκοπίας».
Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει και το συνδετικό κρίκο με την πραγματική χρεοκοπία: αν η ΕΚΤ αρνηθεί να χρηματοδοτήσει τις ελληνικές τράπεζες, την ώρα που θα διαμορφώνονται συνθήκες πανικού στους καταθέτες, λόγω και της νέας υποβάθμισης από τους οίκους αξιολόγησης, η κυβέρνηση θα βρεθεί μπροστά στην ανάγκη να αντιμετωπίσει μια σοβαρή τραπεζική κρίση με δικά της μέσα, δηλαδή με έκτακτες ενισχύσεις ρευστότητας από την Τράπεζα της Ελλάδος στις τράπεζες με εγγυήσεις του Δημοσίου.
Αν οι παράγοντες της ευρωζώνης δεν σοβαρευτούν πολύ γρήγορα, οι επόμενοι μήνες μπορεί να κρύβουν πολλές και δυσάρεστες εκπλήξεις και αυτό ήδη αποτυπώνεται όχι μόνο στα ελληνικά spread, αλλά και στις αποδόσεις των ομολόγων των άλλων χωρών της περιφέρειας, ακόμη και στα spread των ιταλικών ομολόγων...