Αμάνικα μπλουζάκια, σορτς, εξώπλατα φορέματα. Αυτός είναι ο βασικός ρουχισμός του καλοκαιριού, που στην παραλία γίνεται ακόμη λιγότερος, εκθέτοντας σχεδόν κάθε εκατοστό του σώματος στον ήλιο. Εξαιτίας αυτών των συνηθειών όμως, αυξάνονται οι πιθανότητες να εκδηλωθούν διαφόρων τύπων δερματίτιδες, με ορισμένα κοινά συμπτώματα: την ερυθρότητα του δέρματος και τον κνησμό.Σύμφωνα με δημοσίευμα στην εφημερίδα «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία», η ερυθρότητα στα εκτεθειμένα στον ήλιο μέρη του σώματος, η ανάγλυφη υφή του δέρματος και ο κνησμός είναι τρία χαρακτηριστικά συμπτώματα που μπορεί να οφείλονται σε φωτοδερματίτιδα, όπως είναι το πολύμορφο εκ φωτός η φωτοτοξική και η φωτοαλλεργική δερματίτιδα καθώς και η φυτο-φωτοδερματίτιδα.
Πολύμορφο εκ φωτός
Λίγα λεπτά, αλλά ακόμη και 2-3 ώρες μετά την πρώτη έκθεση στον ήλιο το δέρμα σας παρουσιάζει κοκκινίλες και έχετε φαγούρα. Τα συμπτώματα αυτά είναι χαρακτηριστικά της συχνότερης καλοκαιρινής φωτοδερματοπάθειας, του πολύμορφου εκ φωτός το οποίο δεν εξαρτάται από το χρώμα της επιδερμίδας ούτε από τη διάρκεια της έκθεσης στον ήλιο. Επίσης ο ερεθισμός του δέρματος συχνά επεκτείνεται και στα σημεία του σώματος που είναι καλυμμένα από τα ρούχα. Ωστόσο καθώς περνάει ο καιρός και το δέρμα αποκτά μαύρισμα, τα παραπάνω συμπτώματα υποχωρούν, αφού το δέρμα αποκτά με τον τρόπο αυτό φωτοπροστασία.
Το πολύμορφο εκ φωτός αποτελεί μια αλλεργικού τύπου αντίδραση του δέρματος, το οποίο, κατά την πρώτη έκθεσή του στον ήλιο, «εκλαμβάνει» την υπεριώδη ακτινοβολία (τύπου Α ή Β) ως απειλή και δημιουργεί αντισώματα εναντίον της.
Ο δερματολόγος θα σας συστήσει αγωγή με κορτιζονούχες κρέμες και αντιισταμινικά από το στόμα. Εάν ο ερεθισμός είναι εκτεταμένος μπορεί να γίνει και ένεση βραδείας αποδέσμευσης κορτιζόνης ή από το στόμα ανθελονοσιακά χάπια που δρουν φωτοπροστατευτικά. Την επόμενη άνοιξη θα πρέπει να επισκεφτείτε ένα δερματολόγο ούτως ώστε να κάνετε ένα photo-test (ακτινοβόληση του δέρματος με υπεριώδεις ακτίνες Α και Β), για να διαπιστωθεί σε ποια ακτινοβολία έχετε ευαισθησία και να ακολουθήσετε την κατάλληλη αγωγή με θεραπευτικά φωτόλουτρα με την ακτινοβολία στην οποία δεν έχετε αλλεργία, με αποτέλεσμα το μαύρισμα του δέρματος και έτσι τη φωτοπροστασία. Η αγωγή επαναλαμβάνεται για 2-3 χρόνια μέχρις ότου το δέρμα σας απευαισθητοποιηθεί και το πολύμορφο εκ φωτός σταματήσει να εκδηλώνεται.
Φωτοτοξική δερματίτιδα
Αρκετή ώρα μετά την έκθεσή σας στον ήλιο, περίπου 12 ώρες μετά, παρουσιάζονται έντονο ερύθημα, πρήξιμο, φυσαλίδες, σαν να έχετε πάθει ένα ήπιο έγκαυμα στα σημεία του σώματος που είναι εκτεθειμένα στον ήλιο.
Τι φταίει: Τα παραπάνω συμπτώματα είναι χαρακτηριστικά της φωτοτοξικής δερματίτιδας η οποία προκαλείται από την έκθεση στον ήλιο σε συνδυασμό με τη λήψη φαρμάκων, π.χ. των διουρητικών κ.ά. Επάλειψη με κορτιζονούχες κρέμες και φωτοπροστασία. Για την αποφυγή του προβλήματος πάντως συνιστάται η ρύθμιση της όποιας φαρμακευτικής αγωγής ακολουθείτε, σε συνεννόηση με τον γιατρό σας.
Φωτοαλλεργική δερματίτιδα
Το δέρμα σας παρουσιάζει ήπια ερυθρότητα και κνησμό ώς φυσαλίδες, συμπτώματα που επεκτείνονται και στα σημεία του σώματος που είναι καλυμμένα με ρούχα. Τα συμπτώματα εκδηλώνονται περίπου 48 ώρες μετά την έκθεση στον ήλιο, συνήθως μετά την επαφή με το αλλεργιογόνο.
Τα παραπάνω συμπτώματα είναι χαρακτηριστικά της φωτοαλλεργικής δερματίτιδας η οποία οφείλεται στην επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας (κυρίως της υπεριώδους) σε συνδυασμό με την προηγηθείσα τοπική χρήση σκευασμάτων (όπως οι κρέμες, τα καλλυντικά και τα αρώματα) σε άτομα με αλλεργική ευαισθησία. Για τη σωστή διάγνωση του ένοχου αλλεργιογόνου παράγοντα πρέπει να ληφθεί ένα λεπτομερές ιστορικό, ενώ αν χρειαστεί, γίνονται ορισμένα επιδερμιδικά διαγνωστικά τεστ photo patch tests, όπου τοποθετούνται στο αντιβράχιο και την πλάτη αλλεργιογόνες ουσίες και στη συνέχεια το δέρμα ακτινοβολείται.
Για την αντιμετώπιση του δερματικού ερεθισμού χορηγούνται κορτιζονούχες αλοιφές. Σε περίπτωση που ο ερεθισμός είναι εκτεταμένος μπορεί να γίνει και ένεση βραδείας αποδέσμευσης κορτικοστεροειδών. Για την αποφυγή της φωτοαλλεργικής δερματίτιδας το μόνο που μπορείτε να κάνετε είναι να μη χρησιμοποιείτε τα προϊόντα που έχετε διαπιστώσει ότι την πυροδοτούν και φωτοπροστασία.
Φυτο-φωτοδερματίτιδα
Έπειτα από μια βόλτα στην εξοχή, παρατηρείτε ότι σε συγκεκριμένα σημεία του δέρματός σας παρουσιάζεται ένας κοκκινωπός ερεθισμός ο οποίος σταδιακά γίνεται μελανός.
Εάν η βόλτα σας ήταν σε μέρη με αγριόχορτα ή με εσπεριδοειδή δέντρα, τότε τα παραπάνω συμπτώματα οφείλονται στη λεγόμενη φυτο-φωτοδερματίδα. Η εν λόγω δερματοπάθεια εκδηλώνεται εξαιτίας της επαφής με ορισμένα φυτά (συνήθως λεμονιές, πορτοκαλιές, νεραντζιές και αγριόχορτα) και τη συνακόλουθη έκθεση στον ήλιο. Συνήθως στα σημεία όπου έχει ακουμπήσει το φυτό μένει ένα ίχνος σαν χαρακιά, αρχικά κόκκινο και στη συνέχεια μελανό.
Για την αντιμετώπιση της φυτο-φωτοδερματίτιδας χορηγούνται κορτιζονούχες αλοιφές, ενώ τους φθινοπωρινούς μήνες μπορεί να γίνει και θεραπεία με λευκαντικές ουσίες. Οσον αφορά το ένοχο φυτό, συνήθως εντοπίζεται με τη λήψη ενός λεπτομερούς ιστορικού. Απαιτείται φωτοπροστασία.