Tα μαύρα σύννεφα της προϊούσης ιταλικής κρίσης πυκνώνουν πάνω από τις αγορές λόγω της αβεβαιότητας για την έκβαση της κρίσιμης ψηφοφορίας που θα διεξαχθεί την Τρίτη στο ιταλικό Κοινοβούλιο. Η αγωνία για ενδεχόμενη μετάδοση της ελληνικής κρίσης σε άλλες υπερχρεωμένες χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης μετατρέπεται ραγδαία σε αγωνία για την «αποτελεσματικότητα των μηχανισμών αντίδρασης της ευρωζώνης». Δηλαδή σε αγωνία για την επιβίωση του ευρώ. Αναλυτές και οικονομολόγοι επισημαίνουν πως οι αγορές αντιμετωπίζουν πλέον την ιταλική κρίση ως άκρως απειλητική για τη ζώνη του ευρώ.Η Ιταλία δέχεται επίθεση από τις αγορές, με την απόδοση του 10ετούς ομολόγου να εκτοξεύεται σε νέα επίπεδα ρεκόρ, στο 6,63%. Η απόδοση ενός ομολόγου ακολουθεί πορεία αντίστροφη της τιμής του και αντικατοπτρίζει το κόστος δανεισμού του εκδότη. Στις συναλλαγές της προηγουμένη Παρασκευής, η απόδοση των ιταλικών ομολόγων δεκαετούς διάρκειας διαμορφωνόταν στο 6,371%. Να σημειωθεί ότι το όριο για τη ένταξη μιας χώρας στον μηχανισμό στήριξης είναι το 7%, ενώ όταν η Ελλάδα εισήλθε στον μηχανισμό η απόδοση των 10ετών ομολόγων είχε φτάσει το 6%. Σημειωτέον ότι το ιταλικό χρέος ανέρχεται συνολικά σε 1,6 τρισ. ευρώ, ξεπερνά δηλαδή το ισπανικό, το πορτογαλικό και το ιρλανδικό αθροιστικά, όπως σημειώνει το Bloomberg. Η Ιταλία πρέπει να πληρώσει τοκοχρεολύσια ύψους 37 δισ. ευρώ έως τα τέλη του έτους και επιπλέον 307 δισ. ευρώ το 2012, αναφέρει το πρακτορείο. Το μέσο επιτόκιο που πληρώνει η κυβέρνηση της Ρώμης για την εξυπηρέτηση του χρέους της υπολογίζεται στο 4,15%, πράγμα που σημαίνει ότι για να καλύψει τις δανειακές υποχρεώσεις της πρέπει να καταβάλει την επόμενη χρονιά επιπλέον 12,7 δισ. ευρώ σε τόκους.
Άλλωστε ο Yves Mersch, μέλος του δ.σ. της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, δήλωσε στην ιταλική εφημερίδα La Stampa, ότι η ΕΚΤ έχει συζητήσει το ενδεχόμενο να μην αγοράζει ιταλικό χρέος, στην περίπτωση που η κυβέρνηση αποτύχει στην εφαρμογή των διαρθρωτικών αλλαγών που είναι απαραίτητες.
«Η αύξηση του κόστους δανεισμού της Ιταλίας κατά μία εκατοστιαία μονάδα για να καλυφθεί πρέπει να αυξηθεί ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ της κατά 0,2% επιπλέον τον πρώτο χρόνο, κατά 0,3% το δεύτερο χρόνο και κατά 0,5% τον τρίτο χρόνο», ανέφερε από το Λονδίνο ο Ρικάρντο Μπαρμπιέρι της Mizuho International επικαλούμενος στοιχεία από την Κεντρική Τράπεζα της Ιταλίας.
Jim O΄Neill
Εν τω μεταξύ, "καμπανάκι" για την κατάσταση στην Ιταλία, χτήπησε ο, πρόεδρος της Goldman Sachs Asset Management, τονίζοντας ότι η κατάσταση στην Ιταλία είναι πολύ ανησυχητική και οι επιπτώσεις της κρίσης θα είναι πολύ πιο σοβαρές από αυτές της ελληνικής κρίσης.
«Η περίπτωση της Ιταλίας είναι δύσκολη... Πολύ δύσκολη... Η κυβέρνηση πρέπει να λάβει σημαντικές αποφάσεις που δεν θεωρώ ικανή να λάβει», δήλωσε ο Μίρκο Σαντούτσι της Swisscanto Asset Management στη Ζυρίχη. Και ο ιταλικής καταγωγής διαχειριστής κεφαλαίων συνόψισε τις ανησυχίες που κυριαρχούν σήμερα στις διεθνείς αγορές προσθέτοντας:
«Μπορώ να φανταστώ μια Ευρώπη χωρίς την Ελλάδα, αλλά δεν μπορώ να φανταστώ μια Ευρώπη χωρίς την Ιταλία».
Την ίδια στιγμή οργιάζουν οι φήμες για παραίτηση Μπερλουσκόνι, ο οποίος ωστόσο τις διέψευσε μέσω του facebook. Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι επιμένει να εξαντλήσει την τετραετή θητεία του, που λήγει το 2013, εκφράζοντας τη βούλησή του να «παλέψει». Ωστόσο η δημόσια εικόνα του Καβαλιέρε και η αξιοπιστία του έχουν πληγεί καίρια όχι μόνο στο εξωτερικό αλλά και στο εσωτερικό της χώρας και κυρίως στους κόλπους της κυβέρνησης συνεργασίας με τη Λέγκα του Βορρά του Ουμπέρτο Μπόσι, έπειτα από τις κατηγορίες για διαφθορά, απάτη και σεξουαλικά σκάνδαλα που τον βαρύνουν. Οι αναλυτές θεωρούν ότι η πρόσκληση που απηύθυνε στο ΔΝΤ την περασμένη Πέμπτη για επιτήρηση της εφαρμογής των μέτρων λιτότητας, αποτελεί τη χαριστική βολή στην πολιτική του καριέρα.
Από όλα τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό πως η έκβαση της αυριανής ψηφοφορίας θα προδιαγράψει αφενός το μέλλον του πακέτου λιτότητας που, έπειτα από ασφυκτικές πιέσεις των εταίρων και του ΔΝΤ, υποσχέθηκε να εφαρμόσει ο ιταλός πρωθυπουργός. Και αφετέρου θα προδιαγράψει το μέλλον της ίδιας της κυβέρνησής του. Σύμφωνα με τον ιταλικό τύπο γκρουπ 20 βουλευτών του κόμματος του Μερλουσκόνι εξετάζουν το ενδεχόμενο να εγκαταλείψουν τον κυβερνητικό συνασπισμό. Κατά την Corriere della Sera μάλιστα ο Καβαλιέρε ετοιμάζεται να επικοινωνήσει με όλους, προκειμένου να τους πείσει να μείνουν στο συνασπισμό.
Ηδη δυο μέλη του συνασπισμού έχουν παραιτηθεί την προηγούμενη εβδομάδα, ενώ ένα τρίτος έφυγε χθες του βράδυ. Εξι καλούν τον Μπερλοσκόνι να παραιτηθεί μέσω επιστολής τους στην Corriere della Sera.
Ο ίδιος ο Μπερλουσκόνι σε δηλώσεις του το βράδυ της Κυριακής έκανε έκκληση σε όλα τα κόμματα της βουλής να στηρίξουν τις μεταρρυθμίσεις της ιταλικής οικονομίας. Μιλώντας στο SkyTG24 επανέλαβε πως είναι βέβαιος πως διατηρεί την πλειοψηφία στη Βουλή και προσέθεσε ότι πρόθεση του παραμένει να εξαντλήσει τη θητεία του, η οποία λήγει το 2013.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τυχόν παραίτηση του Σίλβιο Μπερλουσκόνι ή αποτυχία της κυβέρνησης του να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης δεν οδηγεί απαραιτήτως τη χώρα σε εκλογές. Στην περίπτωση αυτή ο πρόεδρος της Δημοκρατίας θα μπορούσε να αναλάβει πρωτοβουλία για το σχηματισμό μιας νέας κυβέρνησης συνεργασίας. Και δεν είναι ίσως τυχαίο ότι ήδη τις προηγούμενες ημέρες, και χωρίς η κυβέρνηση να έχει ακόμη καταρρεύσει, ο πρόεδρος Τζόρτζιο Ναπολιτάνο ξεκίνησε με δική του πρωτοβουλία γύρο επαφών με τις πολιτικές δυνάμεις της χώρας, στις οποίες επεσήμανε την ανάγκη σύσσωμη η πολιτική σκηνή να στηρίξει τα μέτρα, ώστε η Ιταλία να μην εμφανιστεί αναξιόπιστη σε σχέση με τις δεσμεύσεις που έλαβε προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.