Οι τράπεζες και... ο κουρέας της Φραγκφούρτης

Στην επιφάνεια τα νέα από το μέτωπο της ρευστότητας των ελληνικών τραπεζών φαίνονται καλά: σύμφωνα με τη λογιστική κατάσταση της ΤτΕ για το μήνα Ιανουάριο 2011, που δημοσιεύθηκε με χαρακτηριστική καθυστέρηση τώρα, το άνοιγμά τους στην ΕΚΤ μειώθηκε κατά 3,3% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (Δεκέμβριος 2010), υποχωρώντας από τα 97,7 στα 94,4 δισ. ευρώ.

Στην πραγματικότητα, όμως, τα νέα στοιχεία δεν δικαιολογούν μεγάλη αισιοδοξία, για δύο λόγους:

1. Παρότι οι τράπεζες «τσεκουρώνουν» το ενεργητικό τους, ώστε να το προσαρμόσουν γρήγορα στην εποχή «ισχνών αγελάδων» για τη ρευστότητά τους, η μείωση της εξάρτησης από την ΕΚΤ γίνεται με πολύ αργούς ρυθμούς, κάτι που υποδηλώνει ότι η πίεση από τη φυγή καταθέσεων και την απαξίωση στοιχείων ενεργητικού παραμένει εξαιρετικά ισχυρή. Με τους ρυθμούς του Ιανουαρίου, οι ελληνικές τράπεζες θα χρειασθούν δυο χρόνια για να περιορίσουν στα προ κρίσης επίπεδα την εξάρτησή τους από την ΕΚΤ.

2. Το σοβαρότερο πρόβλημα, όμως, κρύβεται και πάλι στα «ψιλά γράμματα» της λογιστικής κατάστασης της ΤτΕ. Εκεί διαβάζουμε, ότι για τα 94,4 δισ. Ευρώ χρηματοδοτήσεων που πήραν από την ΕΚΤ, οι ελληνικές τράπεζες χρειάσθηκε να δεσμεύσουν ως ενέχυρα τίτλους αξίας 149,2 δισ. ευρώ. Δηλαδή, για κάθε 100 ευρώ αξίας των τίτλων που δέσμευσαν πήραν από την ΕΚΤ ως δάνεια μόνο 63 ευρώ και... κάτι ψιλά.

Σύμφωνα με μια πρόχειρη ανάλυση των στοιχείων, πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό «κουρέματος» στα στοιχεία ενεργητικού των ελληνικών τραπεζών που έχει γίνει ποτέ από την ΕΚΤ. Οι «κουρείς» της Φραγκφούρτης ανέβασαν κοντά στο εκπληκτικό (για ένα τραπεζικό σύστημα της ευρωζώνης) ποσοστό του 37% το ποσοστό του “haircut” στην αξία των τίτλων που προσκομίζουν οι ελληνικές τράπεζες για το δανεισμό τους. Αυτή η επώδυνη εμπειρία στο... κουρείο της Φραγκφούρτης δείχνει με μεγάλη καθαρότητα τα προβλήματα που έχει σωρεύσει στο τραπεζικό σύστημα της χώρας η κρίση. Και δείχνει, από μια άλλη πλευρά, ότι ο αγώνας των ελληνικών τραπεζών για απεξάρτηση από την ΕΚΤ θα θυμίζει το μύθο του Σίσυφου, τουλάχιστον όσο τα «χαρτιά» που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους απαξιώνονται με τόσο γρήγορους ρυθμούς -για να μη μιλήσουμε για το πρόβλημα της φυγής καταθέσεων...