Η πληροφορία που κυκλοφόρησε χθες με σειρά δημοσιευμάτων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, περί σχεδιασμού για νέο δάνειο διάσωσης ύψους 60 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα, μπορεί να μην είναι 100% ασφαλής και εγγυημένη, αλλά έδωσε χθες το έναυσμα για είσοδο κεφαλαίων στις χειμαζόμενες μετοχές των ελληνικών τραπεζών, οδηγώντας σε ισχυρή ανοδική κίνηση των μετοχών του κλάδου. Πόσο δικαιολογημένος είναι αυτός ο ενθουσιασμός και, το σημαντικότερο, σηματοδοτεί άραγε μια αλλαγή τάσης, ή θα αποδειχθεί ότι ήταν άλλη μια πρόσκαιρη ανοδική αντίδραση;
Οι ελληνικές τραπεζικές μετοχές κινούνται στον αστερισμό της κρίσης χρέους και μοιραία έχουν υποτιμηθεί πέρα από κάθε απαισιόδοξη πρόβλεψη. Όπως έχει από καιρό επισημάνει το «Β», οι τέσσερις κορυφαίες τράπεζες της χώρας έφθασαν πρόσφατα να έχουν χρηματιστηριακή αξία χαμηλότερη από 10 δισ. ευρώ!
Ασφαλώς οι φόβοι για μια πρόωρη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους και για τις επιπτώσεις της στις ελληνικές τραπεζικές μετοχές δεν είναι αβάσιμοι:
- Το πρόγραμμα του μνημονίου είναι σε όλους γνωστό και δημόσια ομολογημένο ακόμη και από επίσημες πηγές (βλ. σχετική δήλωση Γιούνκερ την περασμένη Παρασκευή) ότι έχει οδηγηθεί σε αδιέξοδο και η πρόωρη αναδιάρθρωση του χρέους, ακόμη και με ένα «γερό κούρεμα» των ιδιωτών πιστωτών δεν συζητείται τυχαία από τους περισσότερους παράγοντες της παγκόσμιας αγοράς.
- Η επίπτωση ενός πρόωρου «κουρέματος» πιστωτών θα έχει ολέθριες συνέπειες για τις ελληνικές τράπεζες. Η JP Morgan υπολόγισε ότι μπορεί να εξανεμισθούν μέχρι και 25 δισ. ευρώ από την κεφαλαιακή τους βάση, αν το «κούρεμα» είναι βαθύ και γίνει εντός του 2011. Αντίθετα, αν αυτό αποφευχθεί φέτος, και πάμε σε ένα «κούρεμα» το 2013, οι απώλειες των ελληνικών τραπεζών θα μειωθούν κατά το ήμισυ, αφού στο μεταξύ θα έχουν πληρωθεί τα μισά ομόλογα που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους. Συνεπώς, εύλογα οι φόβοι για πρόωρο «κούρεμα» οδήγησαν στα «τάρταρα» τις ελληνικές τραπεζικές μετοχές, που έφθασαν να ενσωματώνουν στις αποτιμήσεις τους, πάλι σύμφωνα με υπολογισμούς της JP Morgan, ένα άμεσο «κούρεμα» της αξίας των ομολόγων κατά 30%.
Είναι προφανές ότι αν η Γερμανία τελικά πει το μεγάλο «ναι» στη χορήγηση ενός ακόμη δανείου διάσωσης στην Ελλάδα, το οποίο θα καλύψει με ασφάλεια τις δανειακές ανάγκες της χώρας μέχρι και το 2013, αυτό θα είναι αρκετό για να αλλάξουν σε μια νύχτα όλοι οι υπολογισμοί για την αξία των τραπεζών. Πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι θα είναι εύλογη σε αυτή την περίπτωση μια μεγάλη ανοδική αντίδραση, με αρκετή διάρκεια, αφού πλέον θα έχει εξασθενίσει ο κίνδυνος μεγάλων απωλειών των τραπεζών από την κρίση χρέους.
Αρκεί, όμως, ένα νέο δάνειο διάσωσης και ένα νέο, μεγαλύτερης διάρκειας μνημόνιο, για να θεωρήσει κανείς ότι οι τράπεζες βγαίνουν από το δάσος της κρίσης στο ξέφωτο; Η απάντηση ασφαλώς και είναι αρνητική. Κατά την πιο απαισιόδοξη εκδοχή, την οποία πρόσφατα διατύπωσε δημόσια ο επικεφαλής του γερμανικού ινστιτούτου, οι ελληνικές τράπεζες θα αντιμετωπίσουν τεράστια προβλήματα όπως και αν εξελιχθεί η κρίση: ακόμη και αν δεν φθάσει η Ελλάδα στην αναδιάρθρωση χρέους, θα πρέπει να εφαρμόσει για να την αποφύγει ένα πολύ σκληρό πρόγραμμα εσωτερικής υποτίμησης μισθών και εισοδημάτων, που θα καταλήξει σε μειώσεις της τάξεως του 30%. Οι οφειλές φυσικών προσώπων και εταιρειών στο τραπεζικό σύστημα δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν ομαλά με τέτοιες μειώσεις εισοδημάτων και τιμών και το τραπεζικό σύστημα θα απειληθεί από ένα «τσουνάμι» επισφαλειών.
Όλα αυτά μένει να αποδειχθούν στο μέλλον. Προς το παρόν, πάντως, στη χρηματιστηριακή αγορά θα δούμε ένα «ράλι ανακούφισης» στις τραπεζικές μετοχές, μέχρι να επιβεβαιωθεί και οριστικά τον Ιούνιο ότι η Ελλάδα αποφεύγει την αναδιάρθρωση χρέους με ένα νέο δάνειο. Επειδή ο «χρυσός κανόνας» των αγορών λέει ότι «αγοράζεις στη φήμη, πουλάς στην πληροφορία», το πιθανότερο είναι ότι έχουμε μπροστά μας τουλάχιστον ενάμιση μήνα αναστροφής τάσης για τις ελληνικές τραπεζικές μετοχές.