Δέκα χρόνια μετά (!) το αρχικό «στήσιμο» των «πονηρών» swaps μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και της Goldman Sachs, με τα οποία δημιουργήθηκε μια ένοχη σχέση δύο διαδοχικών κυβερνήσεων της Αθήνας με την αμερικανική τράπεζα, η Eurostat έφερε χθες στο φως μια αποκαλυπτική καταγραφή όλων των επίμαχων συναλλαγών. Το έγγραφο της Eurostat αποκαλύπτει πώς η Goldman έγινε η τράπεζα «ειδικών αποστολών» του Ελληνικού Δημοσίου, με πλήθος συναλλαγών που είχαν στόχο την απόκρυψη της πραγματικής δημοσιονομικής εικόνας της Ελλάδας από τις ευρωπαϊκές αρχές. Και οι ευρωπαϊκές αρχές, πάντως, φαίνεται ότι «έκαναν στραβά μάτια» με μεγάλη προθυμία: ήδη από το 2003, σε ένα αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του ειδικού περιοδικού “Risk”, είχαν αποκαλυφθεί τα περισσότερα στοιχεία για αυτές τις «σκοτεινές» συναλλαγές, αλλά η Eurostat ισχυρίζεται στο έγγραφό της ότι ενημερώθηκε σχετικά μόλις το 2010!
Η Eurostat αποκαλύπτει, όμως, άλλη μια ενδιαφέρουσα διάσταση της υπόθεσης, που δεν είχε γίνει γνωστή ως τώρα: το 2008, επί θητείας του Γιώργου Αλογοσκούφη, το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών ευθέως εξαπάτησε την Ευρωπαϊκή Στατιστική Αρχή! Όταν η Eurostat ζήτησε από όλες τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις στοιχεία για τη διαχείριση του χρέους τους μέσω συναλλαγών σε παράγωγα, το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών είχε ανενδοίαστα απαντήσει ότι το Ελληνικό Δημόσιο δεν είχε προχωρήσει σε οποιαδήποτε συναλλαγή επί παραγώγων.
Η έρευνα της Eurostat, που χρειάσθηκε πολλούς μήνες και αλλεπάλληλες επισκέψεις και αιτήσεις αποστολής στοιχείων από τις ελληνικές αρχές κατέληξε στα ακόλουθα ευρήματα:
- Το 2001 η Ελλάδα προχώρησε όχι σε μία, ούτε σε δύο, αλλά σε 13 συνολικά ανταλλαγές χρέους (swap) που είχε εκδοθεί από το Δημόσιο σε ξένα νομίσματα (γιεν και ελβετικό φράγκο). Οι ανταλλαγές του χρέους έγιναν με βάση ευνοϊκές για την Ελλάδα (πλασματικές) ισοτιμίες. Το τελικό αποτέλεσμα των συναλλαγών αυτών ήταν ότι το Δημόσιο «κέρδισε» 2,8 δισ. ευρώ, με τα οποία μειώθηκε το δημόσιο χρέος.
- Πρέπει να σημειωθεί ότι με τη συναλλαγή αυτή η Ελλάδα ΔΕΝ μείωσε το χρέος προκειμένου να μπει με πλαστά στοιχεία στη νομισματική ένωση, όπως πολλοί έχουν ισχυρισθεί, αφού ήδη είχε κριθεί και αποφασισθεί η συμμετοχή της χώρας. Όμως, η αξία των swaps σε πολιτικό επίπεδο ήταν σημαντική: υποχρέωση της Ελλάδας, βάσει των κανόνων της νομισματικής ένωσης, ήταν να εμφανίζει κάθε χρόνο μείωση του χρέους και αυτό ακριβώς το στόχο εξυπηρετούσαν τα swap του 2001.
- Στην πραγματικότητα, βέβαια, αυτά τα 2,8 δισ. ευρώ ήταν ένα μυστικό δάνειο της Goldman Sachs προς την Ελλάδα. Για την αποπληρωμή του συνάφθηκε ξεχωριστή σύμβαση ανταλλαγής επιτοκίων με διάρκεια μέχρι το 2019 και περίοδο χάριτος δύο ετών. Με αυτή τη σύμβαση, το Δημόσιο αναλάμβανε την υποχρέωση να πληρώνει τους τόκους και το κεφάλαιο του μυστικού δανείου για πολλά χρόνια και η Goldman εξασφάλιζε μια πολύ μεγάλη αμοιβή, το ύψος της οποίας πάντως δεν αποκαλύπτεται από την έκθεση της Eurostat.
- Η «αμαρτωλή» ιστορία των swaps του 2001 δεν σταμάτησε εκεί, όμως. Το 2005, κατά διαβολική σύμπτωση η σύμβαση ανταλλαγής επιτοκίων άρχισε να εξελίσσεται δυσμενώς για το Ελληνικό Δημόσιο, οδηγώντας σε πολύ «τσουχτερές» πληρωμές. Οι πάντα εξυπηρετικοί τραπεζίτες της Goldman δέχθηκαν να διευκολύνουν τον Γ. Αλογοσκούφη, για να μην επιβαρυνθεί ξαφνικά η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας: συμφώνησαν μια αναδιάρθρωση της σύμβασης, με επιμήκυνση ως το έτος 2037 (!), ώστε να μειωθούν οι ετήσιες πληρωμές της Ελλάδας.
- Μετά την αναδιάρθρωση αυτή, το «πακέτο» των swap δανείων σε συνάλλαγμα και επιτοκίων αγοράσθηκε από την Εθνική Τράπεζα, που μόλις το 2004 είχε ιδιωτικοποιηθεί πλήρως, όπως σημειώνει στην έκθεσή της η Eurostat. Το 2008 έγινε νέα αναδιάρθρωση αυτού του χρέους, με άλλη μια αλλαγή στους όρους του. Το 2009, με τη βοήθεια της Goldman Sachs και πάλι, οι συμβάσεις swap τιτλοποιήθηκαν, μέσω της εταιρείας ειδικού σκοπού Titlos Plc., η οποία προχώρησε σε μια πληρωμή 5,5 δισ. ευρώ προς την Εθνική Τράπεζα.
- Για το Δημόσιο, η έρευνα της Eurostat κατέληξε σε μια σημαντική αναθεώρηση των στοιχείων για το χρέος, προσθέτοντας περισσότερα από 5 δισ. ευρώ (πάνω από 2% του ΑΕΠ) στο καταγεγραμμένο χρέος των ετών 2006-2009, όπως σημειώνει η Eurostat.
Αυτά καταγράφονται από την Eurostat στην έκθεση που δημοσιοποιήθηκε χθες, η οποία όμως δεν είναι και η μόνη που έχει συνταχθεί για αυτό το θέμα. Όπως έχει αποκαλύψει το “Bloomberg” για αυτή την υπόθεση έχουν συνταχθεί και δύο απόρρητες εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τις οποίες ο Ζαν Κλωντ Τρισέ έχει αρνηθεί να δώσει στη δημοσιότητα, παρότι δέχθηκε πιεστικό σχετικό αίτημα από το διεθνές πρακτορείο, επικαλούμενος ότι η δημοσιοποίησή τους θα μπορούσε να κλονίσει την εμπιστοσύνη στο ευρώ. Τόσο μακριά έφθασε η ένοχη σχέση της ελληνικής κυβέρνησης με την Goldman και δεν είναι ασφαλώς τυχαίο ότι και η ίδια η Άνγκελα Μέρκελ εξέφρασε στις αρχές του 2010 δημόσια την οργή της για το ρόλο που έπαιξε η Goldman Sachs στην υπόθεση της Ελλάδας.