Ανεξαρτήτως από τι πώς θα αποφασίσουν τελικά οι «σοφοί» της Ευρώπης να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα υπερχρέωσης της Ελλάδας, ανεξαρτήτως δηλαδή από το αν θα «κουρευτούν» ή όχι τα ομόλογα που έχουν οι τράπεζες στα χαρτοφυλάκιά τους, ο κλάδος αντιμετωπίζει έναν εφιάλτη στο δρόμο με τις... επισφάλειες, από τον οποίο πολύ δύσκολα θα ξεφύγει. Οι Έλληνες τραπεζίτες υποστηρίζουν με τις δημόσιες δηλώσεις τους τις τελευταίες ημέρες την ανάγκη να αποδεχθούν οι πολίτες τις σκληρές θυσίες που επιβάλλει το «Μνημόνιο 2» και ζητούν σοβαρότητα και συναίνεση από το πολιτικό σύστημα. Αν η ευχή τους γίνει πραγματικότητα, ίσως η Ελλάδα καταφέρει να αποφύγει την αναδιάρθρωση χρέους μέχρι το 2013, οι τράπεζες να αποφύγουν την εγγραφή ζημιών από τα ελληνικά ομόλογα ως τότε και να περιμένουν την έναρξη λειτουργίας του μόνιμου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, που θα συνοδευθεί και από την εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου για ελεγχόμενες χρεοκοπίες, για να δουν αν και πόσο θα χάσουν τελικά από τα ελληνικά ομόλογα.
Καλά όλα αυτά και ασφαλώς σημαντικά, αφού τα κρατικά ομόλογα αποτελούν σημαντικό τμήμα των χαρτοφυλακίων των τραπεζών και το μοναδικό για το οποίο δεν έχουν βάλει στην άκρη ούτε... πεντάρα, για αντιμετώπιση πιθανών ζημιών. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, όμως, ότι οι τράπεζες έχουν και πολύ μεγάλα χαρτοφυλάκια δανείων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Τι θα συμβεί με αυτά, αν γίνει πραγματικότητα η ευχή τους να εφαρμοσθεί κατά γράμμα το σκληρό σταθεροποιητικό πρόγραμμα, που συζητήθηκε στο υπουργικό συμβούλιο την Δευτέρα;
Η απάντηση ότι πρέπει να προσέχουν τι ακριβώς εύχονται οι τραπεζίτες, γιατί μπορεί και να συμβεί!
- Ας υποθέσουμε ότι το ήδη συρρικνωμένο εισόδημα των νοικοκυριών και η ήδη προβληματική οικονομική θέση των ελληνικών επιχειρήσεων επιβαρύνεται από άλλο ένα πρόγραμμα θεραπείας-σοκ, που θα περιλαμβάνει τεράστιες αυξήσεις φόρων (από τα αναψυκτικά και το πετρέλαιο θέρμανσης, ως την φορολογία εισοδήματος και ακίνητης περιουσίας), αλλά και πρωτοφανείς περικοπές δημοσίων δαπανών.
- Τι θα συμβεί, άραγε, με την εξυπηρέτηση των δανείων επιχειρήσεων και νοικοκυριών, υπό την πίεση ενός τόσο σκληρού οικονομικού προγράμματος, που θα βαθύνει ακόμη περισσότερο την ύφεση; Έχουν υπολογίσει οι τραπεζίτες πόσα δάνεια θα χαθούν στην άβυσσο των επισφαλειών; Έχουν υπολογίσει σε ποιο ποσοστό θα «σκαρφαλώσουν» τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στους ισολογισμούς τους και πότε θα φθάσουμε στην κορύφωση; Μήπως θα μιλάμε για τουλάχιστον άλλα δύο χρόνια εφιαλτικής αύξησης των επισφαλειών και τεράστιας απώλειας κεφαλαίων από τα δανειακά χαρτοφυλάκια;
Το συμπέρασμα είναι απλό: οι επισφάλειες θα συνεχίσουν να στοιχειώνουν τις νύχτες των τραπεζιτών, ακόμη και αν εφαρμοσθεί με απόλυτη ακρίβεια και συνέπεια το σκληρό σταθεροποιητικό πρόγραμμα που μας προτρέπουν να δεχθούμε. Ίσως αυτό είναι μικρότερο κακό από τη ζημιά που θα υποστούν, αν γίνει σήμερα μια αναδιάρθρωση του χρέους με βαθύ «κούρεμα» πιστωτών. Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι ελληνικές τράπεζες αντιμετωπίζουν μια δύσκολη διετία, όπου θα δώσουν πραγματικά μια μάχη επιβίωσης, καθώς σε λίγο καιρό ελάχιστοι πελάτες τους, επιχειρήσεις ή νοικοκυριά, θα είναι σε θέση να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους. Έμπειρο τραπεζικό στέλεχος προέβλεψε ότι μέσα στην επόμενη διετία θα δούμε τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια να εκτοξεύονται σε ποσοστό 20-25% των συνολικών χορηγήσεων. Ας ελπίσουμε να διαψευσθεί!