Με μια κίνηση-έκπληξη, λίγο πριν ψηφισθεί χθες το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα, η κυβέρνηση εξαφάνισε κάθε δυνατότητα πολιτικού ελέγχου στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, μετά τις έντονες πιέσεις της τρόικας στο παρασκήνιο, η οποία ζητούσε να μπει το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων σε “fast track” και να εξαλειφθούν οι «κίνδυνοι» πολιτικών επιπλοκών στη διαδικασία. Το θέμα του πολιτικού ελέγχου της διαδικασίας αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας προκαλεί εδώ και μήνες έντονες συζητήσεις, όχι μόνο στη Βουλή μεταξύ των κομμάτων, αλλά και μεταξύ τρόικας και υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης και ελληνικής κυβέρνησης.
- Τον Μάρτιο, ο τότε υπουργός Οικονομικών, Γ. Παπακωνσταντίνου, σε μια θυελλώδη συζήτηση στη Βουλή ερώτησης του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, Αλ. Τσίπρα, διαβεβαίωνε ότι «όλες οι αποφάσεις για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας θα κατατεθούν και θα περάσουν από την έγκριση της Βουλής». Ανάλογες διαβεβαιώσεις είχε δώσει νωρίτερα, όταν άρχισε να συζητείται το θέμα των ιδιωτικοποιήσεων με στόχο είσπραξη 50 δισ. ευρώ, και ο ίδιος ο πρωθυπουργός.
- Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών, Β. Βενιζέλος, από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε τα νέα του καθήκοντα βρέθηκε μπροστά σε ισχυρές πιέσεις του Eurogroup και του επιτρόπου Ρεν, για «απελευθέρωση» της διαδικασίας ιδιωτικοποιήσεων από όλα τα πιθανά πολιτικά «βάρη». Στο πρώτο Eurogroup που συμμετείχε ο κ. Βενιζέλος, αμέσως μετά τον ανασχηματισμό, οι πιέσεις αυτές εκδηλώθηκαν με ιδιαίτερα έντονο τρόπο.
- Μέχρι χθες, η εντύπωση που είχε μείνει, ακόμη και στους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, ήταν ότι η κυβέρνηση δεν είχε υποχωρήσει εντελώς στις πιέσεις, καθώς στον εφαρμοστικό νόμο του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος είχε ενσωματωθεί διάταξη, που έδινε τη δυνατότητα (χωρίς αυτό να είναι υποχρεωτικό) να κυρώνονται από τη Βουλή οι συμβάσεις αξιοποίησης δημόσιας περιουσίας που θα συνάπτει το νέο Ταμείο Δημόσιας Περιουσίας, το οποίο θα αναλάβει την εφαρμογή του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων.
- Όμως, στο... παρά πέντε της ψηφοφορίας, η διάταξη αυτή απαλείφθηκε! Έτσι, οι ιδιωτικοποιήσεις θα προχωρήσουν χωρίς να υπάρχει δυνατότητα ελέγχου της Βουλής επί των πράξεων πώλησης ή αξιοποίησης δημόσιας περιουσίας. Αυτή η κοινοβουλευτική «ντρίμπλα» της κυβέρνησης, σύμφωνα με πληροφορίες, έγινε σε συνεννόηση με την τρόικα, η οποία είναι εξαιρετικά ανήσυχη, μετά και την τελευταία θύελλα που ξεσήκωσε στην Αθήνα το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα, για το ενδεχόμενο πολιτικών εμπλοκών στη διαδικασία των ιδιωτικοποιήσεων, που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την υλοποίηση του προγράμματος.
- Ένας παράγοντας που οδήγησε την κυβέρνηση σε αυτή την απόφαση, με την οποία οι ιδιωτικοποιήσεις μπαίνουν πλέον σε... λωρίδα ταχείας κυκλοφορίας, είναι και η ίδια η δόμηση του νέου «πακέτου» χρηματοδοτήσεων, που αναμένεται να εγκρίνει την Κυριακή το Eurogroup για την Ελλάδα, ώστε να αποφευχθεί η χρεοκοπία της χώρας μέχρι τουλάχιστον τα μέσα του 2014. Τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις, ύψους τουλάχιστον 30 δισ. ευρώ, εντάσσονται στο πρόγραμμα χρηματοδότησης των δανειακών αναγκών της χώρας, μαζί με τα δάνεια από τους επίσημους πιστωτές και την ανακύκλωση (roll over) ομολόγων από ιδιώτες πιστωτές. Αυτό σημαίνει ότι κάθε υστέρηση στις εισπράξεις από ιδιωτικοποιήσεις θα κινδυνεύει να ανοίξει χρηματοδοτικές «τρύπες», που θα οδηγούσαν την Ελλάδα σε χρεοκοπία. Σε αυτό το περιβάλλον ακραίας πίεσης για έσοδα, κυβερνητικά στελέχη λένε ότι δεν υπήρχαν πολλά περιθώρια για συζήτηση των ιδιωτικοποιήσεων στη Βουλή.
- Εκτός από τη διάταξη για τον κοινοβουλευτικό έλεγχο των ιδιωτικοποιήσεων, απαλείφθηκε από τον εφαρμοστικό νόμο λίγο πριν ψηφισθεί και η διάταξη που έδινε τη δυνατότητα στο Ταμείο Δημόσιας Περιουσίας να μπορεί να χρησιμοποιεί το προϊόν από την έκδοση ομολογιών για να αποκτήσει ομόλογα του Δημοσίου από την πρωτογενή ή δευτερογενή αγορά, καθώς και εκείνη που έδινε δυνατότητα ανταλλαγής ομολογιών έκδοσης του Ταμείου με ομόλογα του Δημοσίου ή παροχής εγγύησης υπέρ ομολογιακών και άλλων δανείων του Δημοσίου.
Στο μεταξύ, η κυβέρνηση επιχειρεί να ανοίξει διαύλους επικοινωνίας με ενδιαφερόμενους επενδυτές, ενόψει της έναρξης των ιδιωτικοποιήσεων. Ο ειδικός γραμματέας Αποκρατικοποιήσεων, Γ. Χριστοδουλάκης, μίλησε σε εκδήλωσε στο Λονδίνο και παρουσίασε το πρόγραμμα. Ανέφερε ότι τουλάχιστον τα μισά έσοδα θα προέλθουν από αξιοποίηση ακινήτων, αν και παραδέχθηκε ότι η κυβέρνηση δεν έχει ακόμη καταγράψει πλήρως την ακίνητη περιουσία του Δημοσίου.
Ο κ. Χριστοδουλάκης προσπάθησε να διαψεύσει την εντύπωση που έχει δημιουργηθεί διεθνώς ότι στην Ελλάδα σχεδιάζεται γενική εκποίηση περιουσίας σε εξευτελιστικές τιμές. «Δεν πρόκειται για ξεπούλημα», τόνισε. «Θα ακολουθήσουμε επαγγελματικές διαδικασίες πώλησης». Και προανήγγειλε ότι τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις «θα αφιερωθούν στην επαναγορά φθηνού χρέους», δηλαδή σε αγορές ομολόγων που λήγουν μετά τα μέσα του 2014, δεν εμπίπτουν στο σχεδιαζόμενο roll-over χρέους και διαπραγματεύονται σήμερα στη δευτερογενή αγορά σε τιμές ακόμη και κάτω από το 50% της ονομαστικής τους αξίας.