Ηλεκτρονικό «πόθεν έσχες», καταγραφή κινητής (καταθέσεις, οµόλογα, αµοιβαία κτλ.) και ακίνητης περιουσίας και κυνήγι περισσότερων αποδείξεων είναι τρία µέτρα που θα επιβληθούν από το νέο έτος σε 8.500.000 φορολογουµένους µε στόχο τη µείωση της φοροδιαφυγής και την αύξηση των δηµοσίων εσόδων. Το υπουργείο Οικονοµικών, µετά το αλαλούµ που δηµιουργήθηκε στα µέσα της περασµένης εβδοµάδας όσον αφορά το µέτρο των αποδείξεων, κατέληξε πως για εφέτος θα εφαρµοστεί ό,τι προβλέπεται στο Μεσοπρόθεσµο και από το νέο έτος θα υπάρξει ριζική αλλαγή στον τρόπο καταγραφής των οικονοµικών δεδοµένων νοικοκυριών και επαγγελµατιών ώστε να περιοριστεί, όπως εκτιµά, η φοροδιαφυγή. Με το νέο έτος όλοι οι φορολογούµενοι θα κληθούν να συµπληρώσουν ένα ειδικό έντυπο, στο οποίο θα καταγράφεται η κινητή και ακίνητη περιουσία τους και θα αποτελεί τη βάση ελέγχου για το «πόθεν έσχες». Στην περίπτωση που κάποιος δεν µπορεί να δικαιολογήσει κάποια από τα περιουσιακά στοιχεία του θα πληρώσει πρόσθετο φόρο. Την ίδια στιγµή οι αρµόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Οικονοµικών επανεξετάζουν από µηδενική βάση όλες τις φοροαπαλλαγές, καθώς πολλές από αυτές θα καταργηθούν και πλέον οι αποδείξεις από τις συγκεκριµένες δαπάνες θα λαµβάνονται υπόψη για την κάλυψη του απαιτούµενου ποσού ώστε να µην επιβληθεί πρόσθετη φορολογία. Από την άλλη, όσοι πολίτες δεν καταφέρουν να «καταναλώσουν» τα ποσά που θα επιβάλει το υπουργείο Οικονοµικών και να µαζέψουν τις απαραίτητες αποδείξεις θα κληθούν να πληρώσουν ετήσια «εισφορά», η οποία θα αντιστοιχεί µε βάση τα ισχύοντα στο 10% της διαφοράς µεταξύ των ποσών των αποδείξεων που συγκέντρωσε ο φορολογούµενος και αυτών που θα ορίσει η Εφορία. Στο υπουργείο Οικονοµικών έχουν καταλήξει ότι για το χτίσιµο του νέου υψηλότερου ποσού µε αποδείξεις θα λαµβάνονται υπόψη από το νέο έτος αποδείξεις οι οποίες ως σήµερα εξαιρούνταν, όπως για παράδειγµα οι λογαριασµοί ρεύµατος, σταθερού τηλεφώνου, ύδρευσης και αποχέτευσης, κινητής τηλεφωνίας κτλ.
Πάντως, για εφέτος οι αποδείξεις που πρέπει να συγκεντρώσουν οι φορολογούµενοι αποσυνδέονται από τη διατήρηση ή µη του αφορολογήτου. Αυτό σηµαίνει ότι το νέο αφορολόγητο των 5.000 ευρώ θα το «απολαµβάνουν» όλοι οι φορολογούµενοι, αλλά κάποιοι θα χρειαστεί να το πληρώσουν πολύ ακριβά.
Στον εφαρµοστικό νόµο που ψηφίστηκε στις αρχές του περασµένου καλοκαιριού περιλαµβάνεται διάταξη η οποία ορίζει ότι το ποσό των αποδείξεων δαπανών που απαιτείται να προσκοµισθούν ορίζεται σε ποσοστό 25% του ατοµικού εισοδήµατος του φορολογουµένου σύµφωνα µε τις γενικές διατάξεις και για ποσό εισοδήµατος µέχρι 60.000 ευρώ. Αν το ποσό των προσκοµιζόµενων αποδείξεων δαπανών του φορολογουµένου υπολείπεται αυτού του ποσού, τότε επί της διαφοράς επιβάλλεται φόρος µε συντελεστή 10%.
Ερχεται από αύριο η φοροκάρτα
Aπό τη «φοροτρέλα» των αποδείξεων στη φοροκάρτα. Από αύριο ∆ευτέρα 3 Οκτωβρίου οι τράπεζες θα ξεκινήσουν σταδιακά να χορηγούν δωρεάν την «κάρτα αποδείξεων» που προετοίµαζε για αρκετούς µήνες η Γενική Γραµµατεία Πληροφοριακών Συστηµάτων του υπουργείου Οικονοµικών. Η χρήση της κάρτας θα είναι προαιρετική και θα αποτελέσει το βασικό µέσο της κυβέρνησης προκειµένου να εφαρµοστεί από το επόµενο έτος το νέο σύστηµα αποδείξεων µε την κατάργηση φοροαπαλλαγών και την υποχρεωτική δήλωση περισσότερων αποδείξεων σε σχέση µε τα ισχύοντα. «Το Βήµα της Κυριακής» παρουσιάζει ερωτήσεις - απαντήσεις σχετικά µε το πώς θα λειτουργήσει το νέο σύστηµα καταγραφής αποδείξεων µε τη φοροκάρτα και ποιες είναι οι υποχρεώσεις των πολιτών, των εµπορικών επιχειρήσεων, των εταιρειών παροχής υπηρεσιών, αλλά και των τραπεζών.
1 Τι είναι η «κάρτα αποδείξεων»;
Η «κάρτα αποδείξεων είναι µια προσωπική κάρτα συλλογής αποδείξεων καταναλωτικών και άλλων δαπανών, η οποία δίνει τη δυνατότητα στον φορολογούµενο να συλλέγει και να υποβάλλει αυτοµάτως τις αποδείξεις λιανικής πώλησης και παροχής υπηρεσιών, ώστε να καλύψει το ποσό που ορίζει ο νόµος µε βάση το εισόδηµά του και να µην επιβαρυνθεί µε επιπλέον φόρο κατά την εκκαθάριση της φορολογικής του δήλωσης χωρίς άλλη διαδικασία. Η κάρτα αποδείξεων δεν είναι υποχρεωτική, δεν αποτελεί τραπεζικό προϊόν, είναι ανώνυµη και έχει σκοπό, σύµφωνα µε το υπουργείο Οικονοµικών, να διευκολύνει τους πολίτες όσον αφορά τη συλλογή και την καταµέτρηση των αποδείξεων και την υποβολή τους στις αρµόδιες αρχές για φορολογικούς λόγους.
2 Πώς ενεργοποιείται η κάρτα;
Κάθε κάρτα διαθέτει έναν µοναδικό αριθµό. Ο κάτοχος ενεργοποιεί την κάρτα συνδέοντας τον αριθµό της µε τον ΑΦΜ του (χωρίς τη διαµεσολάβηση της τράπεζας ή τρίτων) µε τους εξής τρόπους:
* Αποστέλλοντας ένα SMS µέσω κινητού τηλεφώνου στη Γενική Γραµµατεία Πληροφοριακών Συστηµάτων (ΓΓΠΣ) στο 54053 (χρέωση: 0,011 ευρώ / SMS, τυπολογία: ΑΦΜ, κενό, 10ψήφιος αριθµός της κάρτας αποδείξεων).
* Μέσω της ειδικής εφαρµογής στην ιστοσελίδα http://link.minfin.gr/karta του υπουργείου Οικονοµικών.
3 Σε ποιες επιχειρήσεις/συναλλαγές µπορεί να χρησιµοποιηθεί και µε ποιον τρόπο;
Η κάρτα µπορεί να χρησιµοποιηθεί σε οποιαδήποτε συνεργαζόµενη επιχείρηση διαθέτει συσκευή αποδοχής πιστωτικών ή/και χρεωστικών καρτών (Point of Sales - POS). Η συναλλαγή καταγράφεται µε µια απλή διαδικασία: µετά την έκδοση της απόδειξης ο υπάλληλος ή ο επιχειρηµατίας «περνάει» την κάρτα αποδείξεων από το POS και πληκτρολογεί το ποσό της συναλλαγής. Αµέσως εκτυπώνεται αποδεικτικό που δίνεται στον πελάτη µαζί µε την απόδειξη της συναλλαγής. Η απόδειξη φυλάσσεται για πιθανό έλεγχο από την Εφορία.
4 Πόσες κάρτες µπορεί να διαθέτει κάθε πολίτης;
Κάθε πολίτης (µερίδα αποδείξεων/ ΑΦΜ) µπορεί να είναι συνδεδεµένος µε περισσότερες από µία κάρτες, µε στόχο τα προστατευόµενα µέλη της οικογένειας να διαθέτουν καθένα τη δική του.
5 Πώς ενηµερώνονται οι πολίτες για τις αποδείξεις που έχουν καταχωριστεί στη µερίδα τους µέσω της κάρτας;
Μέσω της ιστοσελίδας http://link.minfin.gr/karta και ειδικής εφαρµογής στην ιστοσελίδα της ΓΓΠΣ ο κάτοχος της κάρτας θα έχει πρόσβαση σε ειδική υπηρεσία, η οποία θα του εµφανίζει την ανάλυση των εξόδων που έχει κάνει (ανά αγορά).
6 Πώς θα προµηθευτούν οι πολίτες την κάρτα;
Η κάρτα είναι διαθέσιµη δωρεάν από τα υποκαταστήµατα του συνόλου σχεδόν των τραπεζών που συµµετέχουν στην εν λόγω δράση σε όλη την επικράτεια. Η τράπεζα δεν έχει τη δυνατότητα ούτε και επιτρέπεται να καταγράψει τον ΑΦΜ ή άλλα προσωπικά στοιχεία του πολίτη στον οποίο χορήγησε την κάρτα. Κατά την παραλαβή της δεν ζητείται ταυτότητα ή άλλο στοιχείο ταυτοποίησης, ούτε γίνεται σύνδεση της κάρτας µε τον κάτοχο.
7 Πόσο λεπτοµερή είναι τα στοιχεία που συλλέγονται;
Από την κάθε συναλλαγή καταγράφονται αποκλειστικά: ο χρόνος της αγοράς, ο ΑΦΜ του καταστήµατος/επιχείρησης, ο αριθµός της κάρτας µε την οποία έγινε η καταγραφή της συναλλαγής και το συνολικό ποσό της συναλλαγής. ∆εν καταγράφεται η ανάλυση της συναλλαγής (τι ακριβώς αγοράστηκε, αγαθό ή υπηρεσία).
8 Οταν χρησιµοποιείται η κάρτα, πρέπει το κατάστηµα να εκδώσει και απόδειξη;
Η απόδειξη πρέπει να εκδίδεται κανονικά, και µάλιστα µόνο τότε µπορεί να πιστωθεί η κάρτα µε το ποσό της συναλλαγής που έγινε. Η απόδειξη φυλάσσεται για περίπτωση έλεγχου από την Εφορία. Ο πολίτης όµως δεν υποχρεούται πλέον να υπολογίσει το άθροισµα των αποδείξεων και να το υποβάλει στην Εφορία.
9 Τι θα συµβεί αν το κατάστηµα δεν έχει τη συσκευή αποδοχής καρτών;
Σε συναλλαγές όπου τα καταστήµατα δεν έχουν POS συµβατό µε την κάρτα αποδείξεων, κρατά ο φορολογούµενος τις αποδείξεις και τις συνυπολογίζει στα έξοδά του στο τέλος του χρόνου, συµπληρωµατικά µε τις ηλεκτρονικά καταχωρισµένες αποδείξεις του.
10 Τι γίνεται αν χαθεί η κάρτα;
Η κάρτα είναι προσωπική µε την έννοια ότι αφορά µόνο έναν πολίτη (ΑΦΜ) και άρα δεν έχει λόγο κάποιος να την κλέψει και να τη χρησιµοποιήσει. Οι αποδείξεις από τη στιγµή της υποβολής τους είναι συνδεδεµένες µε τον ΑΦΜ και όχι µε την κάρτα.
11 Αν ξεπεράσω το όριο των ζητούµενων αποδείξεων, πληρώνω περισσότερο φόρο;
Οι δαπάνες δεν αποτελούν φορολογικό τεκµήριο και άρα δεν τίθεται θέµα επιπλέον φορολόγησης.
12 Τι δεδοµένα περιέχει η κάρτα αποδείξεων;
Στην κάρτα αποδείξεων δεν καταχωρίζονται στοιχεία από τις συναλλαγές του κατόχου, εκτός από το κατάστημα στο οποίο πραγματοποιήθηκε η συναλλαγή και το ποσό της απόδειξης. Η κάρτα αποδείξεων επιτρέπει κατά τη συναλλαγή την εύκολη και γρήγορη καταχώριση στη μερίδα του κατόχου που τηρείται στη ΓΓΠΣ. Η διαδικασία εκτελείται μέσω του τερματικού πιστωτικών καρτών (Point of Sales Terminal - POS) της επιχείρησης. Η κάρτα είναι σχεδιασμένη ώστε να μην περιέχει προσωπικά στοιχεία, γραμμωτό κώδικα (barcode), στοιχεία αγορών ή άλλο πεδίο με δεδομένα. Εμπεριέχει μόνο έναν μοναδικό δεκαεννεαψήφιο (19) αριθμό, ο οποίος δεν είναι συνδεδεμένος με τον κάτοχο κατά την παραλαβή της. Στη μερίδα αποδείξεων του κάθε φορολογουμένου δεν καταχωρίζονται επί μέρους στοιχεία, όπως τα είδη που αγοράστηκαν κτλ. Σε κάθε περίπτωση, όλα τα στοιχεία διαγράφονται αυτομάτως από το σύστημα της ΓΓΠΣ μετά την εκκαθάριση του οικονομικού έτους. Η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων έχει εξετάσει την κάρτα αποδείξεων και έχει γνωμοδοτήσει θετικά.