Έξοδος σε δυο μήνες από την κρίση χρέους!

Μέσα στο επόμενο δίμηνο θα έχει λάβει η Ευρώπη τις μεγάλες αποφάσεις που θα οδηγήσουν την ευρωζώνη στην έξοδο από την κρίση χρέους! Με αυτή την προφητεία θριάμβου, αλλά χωρίς περισσότερες εξηγήσεις, ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου έδειξε να γνωρίζει πολύ περισσότερα από τις αγορές και την κοινή γνώμη για τις παρασκηνιακές διαβουλεύσεις που βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη στα κέντρα αποφάσεων της Ευρώπης.

Μιλώντας στο αμερικανικό δίκτυο CNBC, ο υπουργός Οικονομικών εμφανίσθηκε εξαιρετικά αισιόδοξος για τις εξελίξεις του επόμενου διαστήματος στην ευρωζώνη: «θα δούμε μέσα στο επόμενο δίμηνο μεγάλες αποφάσεις που θα λύσουν άπαξ δια παντός το πρόβλημα της βιωσιμότητας του χρέους στην ευρωζώνη. Όλοι οι σημαντικοί μηχανισμοί που απαιτείται να τεθούν στο τραπέζι θα βρεθούν, ώστε να πεισθούν οι αγορές, ότι η ευρωζώνη θα υπερασπιστεί τον εαυτό της, θα υπερασπισθεί το κοινό νόμισμα και τις χώρες που κάνουν ό,τι πρέπει για να είναι δημοσιονομικά υπεύθυνες και ανταγωνιστικές».

Ο υπουργός Οικονομικών περιέγραψε τον πολιτικό στόχο και τον τρόπο που εκτιμά ότι θα επιτευχθεί, χωρίς όμως να μπει σε περισσότερες λεπτομέρειες για τα μέτρα που θα ληφθούν και τα εργαλεία που θα αξιοποιηθούν για την έξοδο από την κρίση χρέους. Σύμφωνα με πληροφορίες του “S10”, η ελληνική κυβέρνηση έχει ενημερωθεί για την κατεύθυνση που έχουν λάβει οι έντονες παρασκηνιακές διαβουλεύσεις για τη νέα αρχιτεκτονική της ευρωζώνης και η οποία θα αρχίσει να φαίνεται με μεγαλύτερη σαφήνεια μετά τη σύνοδο του Eurogroup την Δευτέρα, αλλά και στη Σύνοδο Κορυφής της 4ης Φεβρουαρίου.

Σε αυτή την φάση, όπως εξηγούν στο “S10” έγκυρες κυβερνητικές πηγές, η Ευρωπαϊκή Ένωση θυμίζει «Βαβέλ», όπως συνήθως συμβαίνει πριν από τη λήψη κρίσιμων αποφάσεων, αλλά στην πραγματικότητα ήδη διαφαίνεται το γενικό πλαίσιο ενός συμβιβασμού, το οποίο περιέγραψε σε γενικές γραμμές ο κ. Παπακωνσταντίνου:

- Από τη μια πλευρά, η Γερμανία είναι έτοιμη να αποδεχθεί την παροχή ισχυρών εγγυήσεων στις χώρες της ευρωζώνης, που αντιμετωπίζουν δυσκολίες πρόσβασης ή αποκλείονται από τις αγορές: αυτό θα γίνει με την άμεση ενίσχυση του προσωρινού μηχανισμού στήριξης, που θα μετεξελιχθεί μετά το 2013 στο μόνιμο Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Οικονομικής Σταθερότητας (European Financial Stability Fund), που αναλαμβάνει τον πρώτο ρόλο στις «μάχες» με τις αγορές (και ήδη βρίσκεται πίσω από τη διάσωση της Ιρλανδίας) θα «οπλιστεί» με εγγυήσεις των κυβερνήσεων για δανεισμό μεγάλης κλίμακας, ώστε να είναι έτοιμο να «απορροφήσει» ακόμη και διασώσεις μεγάλων χωρών.

- Το EFSF θα μετεξελιχθεί σε ένα μηχανισμό σταθεροποίησης, που θα χρηματοδοτείται με ένα είδος «ευρωομολόγου» (ομόλογα με εγγυήσεις όλων των κρατών) και εξετάζεται σοβαρά η επέκταση των λειτουργιών του, ώστε να γίνει αποτελεσματικός «παίκτης» στις αγορές: θα μπορεί, για παράδειγμα, να προχωρά σε εκτεταμένες παρεμβάσεις αγοράς χρέους για να αντιμετωπίζονται πιέσεις των αγορών, αλλά και για να φύγει αυτό το βάρος από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν σκοπεύει να μετατραπεί σε «κακή τράπεζα», η οποία θα συλλέξει όλα τα τοξικά χρεόγραφα της ευρωζώνης.

- Στην επόμενη φάση λειτουργίας του, όταν θα μετεξελιχθεί στο μόνιμο Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, το κοινό ταμείο θα μπορέσει να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο και στις αναδιαρθρώσεις χρέους, αν αυτές απαιτηθούν: θα μπορεί να γίνει ο φορέας που θα εκδίδει νέα ομόλογα, με κοινή ευρωπαϊκή εγγύηση, για να προχωρούν διαδικασίες ανταλλαγής χρεών προβληματικών οικονομιών, στα πρότυπα του σχεδίου Μπρέιντι για τις χώρες της Λατινικής Αμερικής. Με αυτή τη διαδικασία, θα είναι πιο εύκολο για τους ιδιώτες πιστωτές να αποδεχθούν «κούρεμα» απαιτήσεων, ή επιμήκυνση και μείωση επιτοκίων, αφού θα έχουν τη δυνατότητα να πάρουν στα χαρτοφυλάκιά τους «ασφαλείς» τίτλους.

- Αυτές οι «διευκολύνσεις» για την υπέρβαση της κρίσης των ασθενέστερων οικονομιών της ευρωζώνης φαίνονται υπερβολικά «φιλικές», αλλά στην πραγματικότητα δεν θα δοθούν χωρίς «ανταλλάγματα». Παράλληλα με τη στήριξη, θα διαμορφωθεί ένα αυστηρότατο πλαίσιο τήρησης της δημοσιονομικής πειθαρχίας, το οποίο στην πραγματικότητα θα μεταφέρει το κέντρο λήψης των αποφάσεων για την οικονομική πολιτική μακριά από τις εθνικές κυβερνήσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες, όχι μόνο θα γίνουν δεκτές οι προτάσεις της Κομισιόν για αυτόματο μηχανισμό επιβολής προστίμων στις χώρες με υπερβολικά ελλείμματα, αλλά θα καθιερωθούν αυστηρές κεντρικές διαδικασίες παρακολούθησης των εθνικών δημοσιονομικών προγραμμάτων και θα τεθούν στις χώρες με υψηλά χρέη αυστηροί ετήσιοι στόχοι μείωσής τους, με απειλή κυρώσεων. Επιπλέον, θα παρακολουθούνται στενά και θα καθορίζονται κεντρικά πολιτικές και για τα θέματα ανταγωνιστικότητας των οικονομιών.

Ουσιαστικά, δηλαδή, η Ευρώπη θα κάνει ακριβώς αυτό που υποδείκνυαν εδώ και χρόνια οι Αγγλοσάξονες αναλυτές και πολιτικοί: θα αποκτήσει εκτός από κεντρική τράπεζα και ένα κοινό «υπουργείο Οικονομικών», που θα χαράζει και θα επιβάλει στις εθνικές κυβερνήσεις την οικονομική πολιτική του «κέντρου» της ευρωζώνης, στο οποίο βεβαίως τον πρώτο λόγο για τις αποφάσεις θα έχουν οι τεχνοκράτες των Βρυξελλών και ο γαλλογερμανικός άξονας. Μια μεταρρύθμιση προς την κατεύθυνση αυτή ίσως είναι επιθυμητή από τις αγορές, δεν παύει όμως να δημιουργεί σοβαρά ζητήματα δημοκρατικού ελέγχου των αποφάσεων και εθνικής κυριαρχίας, καθώς οι εθνικές κυβερνήσεις θα μετατραπούν σε απλά γρανάζια ενός ισχυρού κεντρικού μηχανισμού.