Πριν από μερικές ημέρες εγκρίθηκε από το ecofin το πακέτο διάσωσης της Πορτογαλίας, είδηση που έγινε πρώτο θέμα σε όλον τον κόσμο. Όπως λένε οι Αμερικανοί, όμως, ο 'διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες' και μία λεπτομέρεια που διέφυγε της προσοχής των ΜΜΕ ήταν πως το πακέτο διάσωσης της Πορτογαλίας συνοδεύτηκε από την υποχρέωση των πορτογαλικών αρχών να διαπραγματευθούν με τους ιδιώτες κατόχους πορτογαλικών ομολόγων. Αυτή η 'υποχρέωση' σηματοδότησε μία νέα φάση για την ευρωπαϊκή κρίση, αυτήν κατά την οποία όλα τα κράτη με κρίση χρέους και όχι μόνο η Πορτογαλία, θα έρθουν σε επαφή με τους ιδιώτες επενδυτές, με διαιτητή την Τρόικα και με στόχο την επίτευξη μίας μεταξύ τους συμφωνίας. Την ημέρα της ανακοίνωσης αυτής της εξέλιξης είχε δημοσιεθτεί η εκτίμηση πως “οι σχετικές δηλώσεις του επικεφαλής του Eurogroup περί κάποιας μορφής αναδιάταξης του ελληνικού χρέους, συνεπάγονται ακριβώς αυτό, δηλαδή την αρχή διαπραγματεύσεων μεταξύ Ελλάδας και κατόχων ελληνικών ομολόγων” και μόλις δύο ημέρες αργότερα το Reuters ήρθε με ενημέρωση του να επιβεβαιώσει πως πράγματι από τη Δευτέρα η κύρια επιλογή που εξετάζεται είναι η αρχή διαπραγματεύσεων ώστε να επιτευχθεί “η εθελοντική συμφωνία με ιδιώτες επενδυτές που κατέχουν ελληνικά ομόλογα να τα διακρατήσουν για την περίοδο που θα διαρκέσει ένα νέο πρόγραμμα της τρόικας για την Ελλάδα μεταξύ του 2011 και 2014” χωρίς να “τίθεται θέμα οποιασδήποτε αναδιάρθρωσης, ΄ήπιας΄ ή ΄σκληρής΄ που θα πυροδοτούσε ενδεχομένως πιστωτικό επεισόδιο (credit event)”.
Προκειμένου, ωστόσο, να συμβεί κάτι τέτοιο, ειδικά στην περίπτωση της Ελλάδας, θα πρέπει η αξιωματική αντιπολίτευση να συναινέσει τουλάχιστον στα βασικά σημεία που η Τρόικα θεωρεί ως απολύτως απαραίτητα με ένα από αυτά να είναι το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, το οποίο και θα επιτρέψει την ανταλλαγή δημόσιας περιουσίας ύψους 50 δις ευρώ με χρέος. Σε πρόσφατο δημοσίευμα της berlinonline.de αναφέρθηκε πως ο κύριος Σαμαράς έχει στην ουσία συναινέσει και αν αυτό ισχύει τότε απομένει να φανεί ο τρόπος με τον οποίο θα επικοινωνήσει το μήνυμα στους ψηφοφόρους.
Σε μία τέτοια περίπτωση ανοίγει ο δρόμος για τη μεταφορά του προβλήματος στα μέσα του 2013, όταν και σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα στοιχεία θα είναι έτοιμος ο Μόνιμος Μηχανισμός Στήριξης που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να υποστηρίξει την τρίτη φάση της ευρωπαϊκής κρίσης. Αν αυτό το σενάριο επιβεβαιωθεί θα έχει πολύ ενδιαφέρον να φανεί πώς θα επηρεαστεί το χρηματοπιστωτικό περιβάλλον των κρατών της ευρωπαϊκής περιφέρειας και ιδιαίτερα της Ελλάδας, καθώς το βραχυπρόθεσμο ρίσκο πτώχευσης κατά πάσα πιθανότητα θα μειωθεί. Μία περίπτωση που σίγουρα δε μπορεί να αποκλειστεί, είναι να μειωθούν οι τιμές των ασφαλίστρων ελληνικών ομολόγων για ένα έτος (CDS 1 έτους) κάτι το οποίο θα επηρέαζε θετικά και τα επιτόκια των βραχυπρόθεσμων ομολόγων έχοντας μικρότερη επιρροή και στα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα επιτόκια.
Κάτι τέτοιο θα ενεργοποιούσε μία από τις δύο σημαντικότερες παραμέτρους της εξίσωσης της ανόδου στο ΧΑ, σύμφωνα με την οποία η μείωση του χρηματοπιστωτικού ρίσκου οδηγεί και στη μείωση του χρηματιστηριακού ρίσκου με αποτέλεσμα οι τιμές των CDS και των επιτοκίων των ελληνικών ομολόγων να κινούνται αντιστρόφως ανάλογα του ΓΔ.
Σε αυτήν την περίπτωση, επίσης, θα μειωνόταν και το βραχυπρόθεσμο ρίσκο πτώχευσης των ελληνικών τραπεζών αλλά και το ρίσκο καταγραφής απωλειών από τις ευρωπαϊκές τράπεζες από μία ενδεχόμενη ελληνική αναδιάρθρωση. Τότε, δε θα πρέπει να αποκλειστεί η ενεργοποίηση και της δεύτερης παραμέτρου της εξίσωσης της ανόδου του ΧΑ, σύμφωνα με την οποία ο ευρωπαϊκός τραπεζικός κλάδος είναι θετικά συσχετισμένος με τον ελληνικό τραπεζικό κλάδο και έτσι η άνοδος στον πρώτο επιδρά θετικά και στο δεύτερο.
Ακόμη, βέβαια και αν συμβούν όλα τα παραπάνω, οι επενδυτές θα συνεχίσουν να θεωρούν ως πολύ σημαντικό αστάθμητο παράγοντα τον Έλληνα πολίτη, του οποίου οι αντοχές φαίνεται, ήδη, ότι έχουν εξασθενίσει πολύ, κάτι που είναι δικαιολογημένο. Πέρα από αυτό, η κρίση αξιοπιστίας δε θα υποχωρήσει εύκολα και οι αγορές θα συνεχίσουν να είναι καχύποπτες, μεταξύ άλλων, τόσο σχετικά με τη δυνατότητα και την ικανότητα της Ελλάδας να αντεπεξέλθει στις εξαιρετικά δύσκολες υποχρεώσεις που θα έχει αναλάβει όσο και με την ικανότητα της Τρόικας να σχεδιάσει επιτέλους ένα πρόγραμμα για την Ελλάδα που θα μπορεί να έχει ουσιαστικά αποτελέσματα αλλά ακόμη και με τις πραγματικές προθέσεις της Γερμανίας για μετά τα μέσα του 2013.
Έτσι το χρηματιστηριακό και το χρηματοπιστικό ρίσκο σε καμία περίπτωση δε θα εξαλειφθεί αλλά το πιθανότερο είναι, αν πράγματι η αξιωματική αντιπολίτευση συναινέσει, βραχυπρόθεσμα να μειωθεί, κάτι που θα αποτελέσει θετική εξέλιξη.