Θέμα ημερών είναι πλέον το «κλείδωμα» μιας συμφωνίας για διπλό νέο δάνειο στην Ελλάδα, που θα αποτρέψει τη χρεοκοπία τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του 2013. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, το πολιτικό «θέατρο» στην Αθήνα και τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, που ανέβασε στα ύψη τις ανησυχίες ακόμη και για επιστροφή της χώρας στη δραχμή, τελειώνει πολύ σύντομα, όχι μόνο επειδή το ΔΝΤ απηύθυνε χθες σκληρή προειδοποίηση στις κυβερνήσεις της ευρωζώνης, αλλά και επειδή η ανησυχία που προκλήθηκε στους Έλληνες καταθέτες απειλεί να προκαλέσει ανεξέλεγκτες εξελίξεις στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Για μερικές ημέρες ακόμη, βεβαίως, οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι το πολιτικό «θέατρο» περί την ελληνική διάσωση θα συνεχισθεί, για τα... μάτια των ψηφοφόρων των χωρών του Βορρά, αλλά και προς «συμμόρφωση» της ελληνικής γνώμης, που αντιδρά στο νέο πρόγραμμα λιτότητας και εκποίησης δημόσιας περιουσίας:
- Η κυβέρνηση στην Αθήνα σκηνοθετεί, μέσω της σημερινής, δήθεν βαρυσήμαντης συνάντησης των πολιτικών αρχηγών, μια δήθεν δραματική προσπάθεια για την εξασφάλιση συναίνεσης στην πολιτική της, γνωρίζοντας εκ των προτέρων ότι αυτό είναι αδύνατο. Η μη εξασφάλιση της συναίνεσης δεν είναι κατ’ ανάγκη κακή εξέλιξη για την κυβέρνηση, αφού θα έχει ένα διπλωματικό «χαρτί» για να αποκρούσει τις ακραίες πιέσεις, που εργολαβικά σχεδόν έχει αναλάβει να ασκεί η ολλανδική κυβέρνηση, για ακραία σενάρια κατάλυσης της εθνικής κυριαρχίας, με ανάθεση των ιδιωτικοποιήσεων σε οργανισμό ελεγχόμενο από την τρόικα. Ο Γ. Παπανδρέου θα μπορεί να επικαλεστεί τις έντονες αντιδράσεις που αντιμετωπίζει στο εσωτερικό, ώστε να αποφύγει αυτές τις πιέσεις, χωρίς βέβαια να είναι σίγουρο ότι θα αποφύγει η χώρα αυτό το ακραίο σενάριο εθνικής ταπείνωσης.
- Στο στρατόπεδο των πιστωτών, το ΔΝΤ, όπως είχε προαναγγείλει από χθες το “S10”, προειδοποίησε χθες τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ότι θα είναι υποχρεωμένο να αποσυρθεί από το πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας, αν αυτές δεν δεσμευθούν ότι θα καλύψουν με νέα δάνεια τα χρηματοδοτικά κενά που απειλούν να οδηγήσουν τη χώρα σε χρεοκοπία μέσα στο προσεχές δωδεκάμηνο.
The International Monetary Fund needs “financing assurances” before disbursing money to Greece and other countries seeking assistance, Caroline Atkinson, an IMF spokeswoman, told a news conference in Washington today. «Σε κάθε πρόγραμμα είμαστε υποχρεωμένοι να ζητούμε διαβεβαιώσεις χρηματοδότησης», τόνισε χθες η εκπρόσωπος του Ταμείου, «ώστε να διασφαλίζεται ότι θα καλύπτονται τα χρηματοδοτικά κενά. Είναι σημαντικό για το ΔΝΤ, αν τοποθετούμε χρήματα και έχουμε εργασθεί με μια χώρα για να πάρει μέτρα που θα κλείνουν τα κενά χρηματοδότησής της να βλέπουμε ότι θα είναι διαθέσιμη και άλλη χρηματοδότηση. Έτσι κατοχυρώνουμε την ασφάλεια των κεφαλαίων των μελών μας». Με απλά λόγια, το ΔΝΤ προειδοποίησε τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να αφήσουν τα πολιτικά παιχνίδια και να δεσμευθούν ότι θα συνεχίσουν να χρηματοδοτούν την Ελλάδα, αλλιώς θα είναι υποχρεωμένο να αποσυρθεί από τη «συμμαχία» με την Ευρώπη για τη διάσωση της χώρας, κάτι που θα προκαλούσε ανεπανόρθωτο κλονισμό της εμπιστοσύνης των αγορών στην ευρωζώνη, με συνέπειες που ξεπερνούν κατά πολύ την ελληνική κρίση.
Μετά τις χθεσινές εξελίξεις, είναι αναπόφευκτο πλέον για τις «σκληρές» κυβερνήσεις του Βορρά να συναινέσουν στη χρηματοδότηση της Ελλάδας από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Οικονομικής Σταθερότητας, αναλαμβάνοντας τη δέσμευση ότι αυτός θα κλείσει με αγορές ελληνικών ομολόγων από την πρωτογενή αγορά όποια κενά εμφανισθούν το 2012 και το 2013 στη χρηματοδότηση της Ελλάδας.
Αυτό που προσπαθούν εναγωνίως να πετύχουν οι κυβερνήσεις του Βορρά, ώστε να έχουν ένα ελάχιστο πολιτικό επιχείρημα για να δικαιολογήσουν στο εσωτερικό των χωρών τους τα νέα δάνεια στην Ελλάδα, είναι να υπάρξει κάποιας μορφής εμπλοκή και πιστωτών από τον ιδιωτικό τομέα, ώστε το νέο δάνειο να είναι διπλό και μοιρασμένο ισορροπημένα μεταξύ κυβερνήσεων και ιδιωτικών πιστωτικών ιδρυμάτων και επενδυτικών οίκων.
Ήδη έχει ανατεθεί σε στελέχη της Ευρωπαϊκής Τράπεζας για την Ανασυγκρότηση και Ανάπτυξη, που «έστησαν» και τη λεγόμενη «Πρωτοβουλία της Βιέννης», με την οποία δεσμεύθηκαν οι ευρωπαϊκές τράπεζες να συνεχίσουν να στηρίζουν τις θυγατρικές τους στην Ανατολική Ευρώπη, να εξασφαλίσουν δεσμεύσεις από ελληνικές και ευρωπαϊκές τράπεζες ότι θα δεχθούν τουλάχιστον για την κρίσιμη διετία 2012-2013 να αγοράσουν νέα ομόλογα από την Ελλάδα σε αντικατάσταση ομολόγων που θα λήγουν.
Ουσιαστικά, στόχος είναι από το συνολικό «πακέτο» των 60 δισ. ευρώ τουλάχιστον, που θα χρειασθεί η Ελλάδα για να αποφύγει τη χρεοκοπία μέχρι να λειτουργήσει ο μόνιμος Μηχανισμός Σταθερότητας, να προσφέρουν τα μισά οι ιδιώτες πιστωτές. Οι ελληνικές τράπεζες είναι έτοιμες να πουν το «ναι» για το σκέλος που τους αναλογεί, βάζοντας στο τραπέζι περί τα 15 δισ. ευρώ, ενώ το ίδιο θα κάνουν και αρκετές μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες, που θέλουν να προστατέψουν τα χαρτοφυλάκια ομολόγων άλλων χωρών της περιφέρειας της ευρωζώνης από τον κίνδυνο μετάδοσης του «ελληνικού ιού» σε άλλες αγορές. Είναι πολύ πιθανό ότι η συμφωνία με τις τράπεζες θα έχει κλείσει μέσα στο Σαββατοκύριακο, ώστε να ανακοινωθούν οι δεσμεύσεις τους στα τέλη Ιουνίου, ταυτόχρονα με την έγκριση νέων δανείων στην Ελλάδα από τη Σύνοδο Κορυφής.
Τραπεζικά στελέχη τονίζουν ότι η κατάσταση του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος είναι τόσο οριακή αυτή την περίοδο και οι απειλές που θα αντιμετωπίσουν, αν υπάρξουν κίνδυνοι για την Ισπανία, τόσο σοβαρές, ώστε να γίνεται αδιανόητη οποιαδήποτε δυσάρεστη εξέλιξη στο ελληνικό πρόβλημα μέσα στον Ιούνιο. Γι’ αυτό και όταν κατακαθίσει η σκόνη της κινδυνολογίας για αναστολή εκταμιεύσεων, άμεση χρεοκοπία και επιστροφή στη δραχμή, η Ελλάδα θα βρεθεί με άλλη μια έγκριση συνέχισης της χρηματοδότησής της από τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης και το ΔΝΤ. Στην παρούσα φάση το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα κρέμεται από μια κλωστή και κανείς δεν διακινδυνεύσει να την κόψει, μόνο και μόνο για να εξυπηρετηθούν πολιτικές σκοπιμότητες.