«Κάτι θα αλλάξει»: Η έκφραση αυτή έγινε διάσημη πριν 160 χρόνια από τον Βικτωριανό μυθιστοριογράφο Τσαρλς Ντίκενς, που την έβαλε στο στόμα του αιωνίως αισιόδοξου Γουίλκινς Μικόουμπερ, ήρωα του ‘Ντέιβιντ Κόπερφιλντ’. Η έκφραση αυτή φαίνεται ότι προσδιορίζει και την ανταπόκριση των Ευρωπαίων πολιτικών στην κρίση του ελληνικού χρέους. Δυστυχώς όμως δεν άλλαξαν πάρα πολλά από το Μάιο του 2010 όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο συμφώνησαν εσπευσμένα σε ένα 3τές δάνειο ύψους 110 δις ευρώ για την Ελλάδα. Να θυμηθούμε πως η αρχική ελπίδα ήταν ότι η Ελλάδα θα κατάφερνε να ενισχύσει επαρκώς την οικονομία της και να επιστρέψει στις κεφαλαιαγορές τον μεθεπόμενο χρόνο, αλλά αυτό αποδείχτηκε απατηλό όνειρο. Για αυτό το λόγο λοιπόν δρομολογείται σήμερα ακόμη μία διάσωση από την ΕΕ και το ΔΝΤ για τη χώρα που αποτελεί τον πλέον αδύναμο κρίκο της Ευρωζώνης. Τώρα το αν τα νέα κονδύλια θα βοηθήσουν την Ελλάδα να αποκαταστήσει σοβαρούς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης, να επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα, να προχωρήσει σε δημοπρασίες ομολόγων με επιτόκια που θα μπορεί να πληρώσει και να αποφύγει τη στάση πληρωμών, είναι κάτι που ο καθείς μπορεί να μαντέψει. Το σίγουρο πάντως είναι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πιστεύει ότι αξίζει τον κόπο να δώσουν άλλη μια ευκαιρία.
Πέρσι, φοβούμενοι τις επιπτώσεις από ένα εθνικό χρεοστάσιο για τις τράπεζες τους, αλλά και τις επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή νομισματική ένωση, οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποφάσισαν να θεωρήσουν το πρόβλημα της Ελλάδας ως πρόβλημα ρευστότητας και όχι ως πρόβλημα … αθεράπευτης αφερεγγυότητας. Σήμερα, αντιμετωπίζουν με καθυστέρηση τις λογικές συνέπειες εκείνης της επιλογής τους. Η γερμανική πρόταση που ζητά να πειστούν οι κάτοχοι των ελληνικών ομολόγων να ανταλλάξουν τα χαρτιά τους με ομόλογα μακρύτερης διάρκειας χάνει την επιρροή της στις άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Σε κάθε περίπτωση, η πρόταση αυτή δεν άρεσε στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κυρίως επειδή θα οδηγούσε στην απόδοση χρεοστασίου προς την Ελλάδα από τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης και θα ενίσχυε σημαντικά τον κίνδυνο μιας αναταραχής που μπορούσε να απλωθεί επικίνδυνα στις ευρωπαϊκές αγορές ομολόγων.
Οι ηγέτες της Ευρωζώνης μοιάζουν τώρα να επιλέγουν κάποια εκδοχή εθελοντικής μετακύλισης των ελληνικών ομολόγων που θα λήξουν από σήμερα έως και το 2014 και που συμφωνεί με τις επιλογές της ΕΚΤ. Το κύριο πλεονέκτημα αυτού του σχεδίου είναι ότι μπορεί να αποτρέψει την διακήρυξη του ελληνικού χρέους σε χρεοστάσιο και να περιορίσει τη μόλυνση των αγορών. Αλλά από τη στιγμή που οι ιδιώτες επενδυτές συνεχίζουν να ξεφορτώνονται τα ελληνικά κρατικά χρεόγραφα που κατέχουν και δεκάδες δις ευρώ νέων ευρωπαϊκών κονδυλίων κατευθύνονται προς την Ελλάδα, η αμείλικτη πραγματικότητα είναι ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αναλαμβάνουν βήμα - βήμα το σύνολο του ελληνικού χρέους.
Δεν υπάρχει τίποτα το λάθος σε αυτό, εφόσον βέβαια οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις όντως πιστεύουν ότι η Ελλάδα θα ακολουθήσει τις οδηγίες τους και θα αναδιαρθρώσει τη μη ανταγωνιστική και πάσχουσα από εκτεταμένη διαφθορά οικονομία της, και μάλιστα τόσο αποτελεσματικά ώστε να καταφέρει να αποπληρώσει τα χρέη της. Το αν όμως μια τέτοια πεποίθηση είναι δικαιολογημένη αποτελεί άλλο ζήτημα.