Οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης επανέφεραν δυναμικά στο προσκήνιο την ιδέα της επαναγοράς ελληνικών ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά, μέσω του προσωρινού μηχανισμού ευρω-στήριξης (EFSF), κατά τη μαραθώνια συνεδρίαση του Eurogroup την Δευτέρα, και τόνισαν ότι στο νέο πακέτο στήριξης τα επιτόκια θα είναι μειωμένα, ενώ παράλληλα μεγαλύτερη θα είναι η χρονική περίοδο αποπληρωμής. Ωστόσο, η συμμετοχή των ιδιωτών πιστωτών παραμένει στο τραπέζι των συζητήσεων, παρά την αντίθεση της ΕΚΤ και μολονότι οι οίκοι αξιολόγησης θα υποβαθμίσουν την Ελλάδα σε καθεστώς «επιλεκτικής χρεοκοπίας», ενώ μετά από απαίτηση κυρίως των κυβερνήσεων της Φινλανδίας και της Σλοβακίας, στην ανακοίνωση επισημαίνεται ότι ίσως απαιτηθούν από την Ελλάδα εμπράγματες εξασφαλίσεις για το νέο δάνειο.
Στο Eurogroup, όπως αναμενόταν, δεν ελήφθησαν συγκεκριμένες αποφάσεις για το νέο πακέτο βοήθειας, ούτε συμφωνήθηκε ένα «σφικτό» χρονοδιάγραμμα για τα επόμενα βήματα στην αντιμετώπιση της κρίσης.
Στο πλαίσιο βελτίωσης «της συστημικής ικανότητας των χωρών της Ευρωζώνης να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο μετάδοσης της κρίσης» περιλαμβάνονταιι η ενίσχυση του προσωρινού ταμείου διάσωσης (EFSF), οι διευκολύνσεις στη χορήγηση δανείων και η μείωση των επιτοκίων δανεισμού, όπως διευκρίνισε ο πρόεδρος του Eurogroup, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.
Στην ανακοίνωση επισημαίνεται ότι υπάρχουν σκέψεις ενίσχυσης της ευελιξίας και των αρμοδιοτήτων του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για τις χώρες που βρίσκονται σε πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής, ενώ οι υπουργοί άφησαν ανοικτό το ενδεχόμενο αύξησης των πόρων του ταμείου (440 δισ. ευρώ).
Επίσης, θα εξετασθεί κατά πόσον ο EFSF θα συμβάλει στις προσπάθειες για μείωση των κρατικών χρεών, ενδεχομένως μέσω της επαναγοράς των κρατικών ομολόγων στις τρέχουσες τιμές τους.
Συγκεκριμένες προτάσεις θα κατατεθούν «σύντομα», όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, στους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης από την ομάδα εργασίας του Eurogroup.
Την ιδέα της επαναγοράς ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά είχαν υποστηρίξει νωρίτερα φέτος, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος της ΕΚΤ Ζαν-Κλοντ Τρισέ και ο Φινλανδός επίτροπος Όλι Ρεν.
Η συζήτηση κατέληξε σε αδιέξοδο, μετά τις σφοδρές αντιδράσεις της Γερμανίας και της Ολλανδίας, αλλά κατά τη συνάντηση της Δευτέρας οι υπουργοί Οικονομικών των δύο χωρών συμφώνησαν να ανοίξει ξανά, χωρίς πάντως, να διευκρινίζεται ποιες εξουσίες θα έχει ο EFSF.
Συγκεκριμένη -ανεπίσημη- πρόταση στο Eurogroup κατέθεσε το Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο (IIF), που εκπροσωπεί περισσότερες από 400 τράπεζες στπν κόσμο και συμμετέχει στις συζητήσεις για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους με τη συμμετοχή ιδιωτών.
Όπως επισημαίνεται χωρίς ένα τέτοιο πρόγραμμα επαναγοράς, με δεδομένο το πολύ υψηλό δημόσιο χρέος της, η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να επιτύχει την οικονομική εξυγίανση.
Η επαναγορά, κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική μείωση του δημοσίου χρέους. Πρόκεται ουσιαστικά για ένα έμμεσο «κούρεμα» του χρέους, καθώς οι κάτοχοι ομολόγων πωλούν «συναινετικά» τα υποτιμημένα ομόλογα, φοβούμενοι μεγαλύτερες απώλειες.
Για παράδειγμα, το ομολόγο λήξεως 19/06/2020 διαπραγματεύεται στο 55% περίπου της ονομαστική του αξίας. Εάν ο EFSF ή η Ελλάδα μέσω του EFSF αγοράζει 10ετή ομόλογα αξίας 100 εκατ. ευρώ θα πληρώσει 55 εκατομμύρια και θα γλιτώσει τα υπόλοιπα 45, αποσύροντας αυτό το χρέος από την αγορά.
Επιτόκια
Σε ό,τι αφορά τα επιτόκια των δανείων διάσωσης, αποφαίστηκε η περαιτέρω μείωση τους, απόφαση που ευνοεί κυρίως την Ιρλανδία που πληρώνει 1% υψηλότερο επιτόκιο σε σύγκριση με την Ελλάδα και την Πορτογαλία.
Ελλάδα και Πορτογαλία πληρώνουν επιτόκιο 2% πάνω απ' αυτό που δανείζεται ο EFSF στις αγορές και οι αναλυτές τονίζουν ότι αυτή η διαφορά θα πρέπει να εκμηδενιστεί ή έστω να περιοριστεί, προκειμένου να καταφέρουν να ανακάμψουν ταχύτερα.
Στην ανακοίνωση επισημαίνεται ότι το δεύτερο πακέτο στήριξης προς την Ελλάδα θα έχει μικρότερα επιτόκια και μεγαλύτερη χρονική περίοδο αποπληρωμής.
Ωστόσο, αναφέρεται ότι ίσως ζητηθούν από την Ελλάδα εμπράγματες εξασφαλίσεις για το δάνειο, έπειτα από απαίτηση της Φινλανδίας και της Σλοβακίας. Αυτό το πολύ ευαίσθητο θέμα δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμα, ενώ η ελληνική κυβέρνηση αρνείται κατηγορηματικά αυτό το ενδεχόμενο.