Την ώρα που το ελληνικό χρηματιστήριο με την γνωστή «αβάσταχτη ελαφρότητα» του ανέβαινε χθες περίπου 8% νέα πυκνά μαύρα σύννεφα μαζεύονταν πάνω από την Ελλάδα μια μόλις μέρα μετά τις φιλόδοξες αναγγελίες του υπουργού Οικονομικών οι οποίες δεν φάνηκε να γίνονται ιδιαίτερα πιστευτές από κανέναν πλην κάποιων αφελών ή κερδοσκόπων του ελληνικού Χρηματιστήριου.Την πτώχευση της Ελλάδας το Δεκέμβριο προβλέπει η Royal Bank of Scotland, εκτιμώντας ότι η εξέλιξη αυτή θα πυροδοτήσει «βίαιη» εξάπλωση της κρίσης στις διεθνείς αγορές.
Σε ενημερωτικό σημείωμά του προς τους πελάτες της, η βρετανική τράπεζα προβλέπει, δια χειρός του αναλυτή της Χάρβιντερ Σων, ότι η Ελλάδα θα οδηγηθεί σε στάση πληρωμών κατά η γύρω από την 11η Δεκεμβρίου, ημερομηνία που συμπίπτει με την αξιολόγηση της δημοσιονομικής προόδου της χώρας από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Το σημείωμα αναφέρει την ανικανότητα της Αθήνας να προωθήσει μεταρρυθμίσεις, τους υπερβολικά φιλόδοξους δημοσιονομικούς στόχους, την απουσία συμβιβαστικής διάθεσης από πλευράς ΔΝΤ και Ευρωπαϊκής Ένωσης, και την αυξανόμενη δυσκολία έγκρισης νομοσχεδίων από την ελληνική Βουλή ως παράγοντας που επηρεάζουν την πρόβλεψή του.
Αν και όταν η Ελλάδα χρεοκοπήσει, θα πυροδοτηθεί μια βίαιη εξάπλωση της κρίσης, η οποία θα προκαλέσει παρεμβάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, και πιθανώς διεθνείς αντιδράσεις αντιμετώπισής της.
«Τα ιδιωτικά κεφάλαια απλούστατα δεν θα επιστρέψουν σε αυτές τις αγορές κρατικών και σχετιζόμενων κεφαλαίων καθώς θα αυξάνεται ο κίνδυνος διάλυσης του ευρώ», αναφέρει το σημείωμα.
Η έσχατη λύση, σύμφωνα με τη Royal Bank of Scotland, είναι «μια κολοσσιαία παρέμβαση της ΕΚΤ στις αγορές των κρατικών και ενδεχομένως των ιδιωτικών ομολόγων».
Όπως επισημαίνει ο κ. Σων, οι αγορές έχουν μόλις αρχίσει να παίρνουν στα σοβαρά αυτό το «σκοτεινό σενάριο».
Ολλανδία
Η ολλανδική κυβέρνηση, η οποία καθίσταται ολοένα και πιο ενάντια στις διασώσεις χωρών-μελών της Ευρωζώνης, επιθυμεί οι χώρες εκείνες που παραβαίνουν τους δημοσιονομικούς κανόνες του ευρώ να έχουν την επιλογή να το εγκαταλείψουν.
Στην κατεύθυνση αυτή, η κυβέρνηση της Ολλανδίας έδωσε την Τετάρτη στη δημοσιότητα σχετικό σχέδιο, το οποίο δήλωσε και θα εισηγηθεί σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αυτή είναι η πρώτη φορά που κράτος-μέλος της Ευρωζώνης θέτει επίσημα ζήτημα δημιουργίας μηχανισμού εξόδου από το ευρώ.
Νευρικότητα
Αξιωματούχοι της Ευρωζώνης εκφράζουν την έντονη δυσθυμία τους για την μη τήρηση από την Ελλάδα των στόχων του οικονομικού προγράμματος που συμφώνησε με την τρόικα ενώ υπογραμμίζουν ότι δεν πρόκειται να υπάρξει απολύτως καμία αλλαγή των στόχων και των χρονοδιαγραμμάτων. Προσθέτουν ακόμα ότι θα χρειαστούν σαφείς κινήσεις από την πλευρά της Ελλάδας προκειμένου να πείσει για την αποφασιστικότητα και την ικανότητά της για δημοσιονομική εξυγείανση και μεταρρυθμίσεις. Θεωρώντας δε δεδομένο ότι το 2011 θα κλείσει με απόκλιση στους στόχους ζητούν πρόσθετα μέτρα στον προϋπολογισμό του 2012.
Μιλώντας στο Reuters επισημαίνουν ότι η Ελλάδα πρέπει να αναπληρώσει τη διαφορά στην τήρηση του στόχου για το έλλειμμα του προϋπολογισμού αλλά και τις καθυστερήσεις στις μεταρρυθμίσεις.
Με τη διαφορά ανάμεσα στους στόχους και στο τελικό ποσοστό του ελλείμματος να φτάνει στο 1% (από το οποίο το 0,4% οφείλεται στη μεγαλύτερη ύφεση, σύμφωνα με την τρόικα) οι αξιωματούχοι τονίζουν ότι «είναι σαφές ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να το καλύψει το 2011 γιατί απομένουν μόνο τρεις μήνες».
Θεωρώντας δεδομένο ότι η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να καλύψει τις αποκλίσεις στο έλλειμμα, επισημαίνουν ότι θα πρέπει να υπάρξει κάποιου είδους 'αποζημίωση' στον προϋπολογισμό του 2012.
Απορρίπτουν δε κατηγορηματικά την αναθεώρηση των στόχων του προγράμματος και των ημερομηνιών επίτευξης.
Στο εσωτερικό της Ευρωζώνης υπάρχει αυξανόμενος εκνευρισμός για την «σπάνια ικανότητα των Ελλήνων να πετυχαίνουν λιγότερα από τα συμφωνημένα», επισημαίνουν ακόμη οι αξιωματούχοι.
«Οι διαβεβαιώσεις που χρειαζόμαστε δεν μπορεί να είναι απλά μερικοί αριθμοί στα χαρτιά. Χρειαζόμαστε σαφή σημάδια ότι [στην Ελλάδα] είναι ικανοί και έχουν θέληση».
Η Ελλάδα πρέπει να τηρήσει τους στόχους για το 2012 καλύπτοντας έτσι και τη διαφορά του 2011, όπως επισημαίνουν. «Το προσχέδιο του ελληνικού προϋπολογισμού δεν είναι τρομερά φιλόδοξο», λέει άλλη πηγή στο Reuters, «και υπάρχει χώρος για βελτίωση».
Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να μεταφερθούν στο Ταμείο Αξιοποίησης της Δημόσιας Περιουσίας περισσότερα στοιχεία προς αξιοποίηση και να συμφωνηθούν δομικές μεταρρυθμίσεις που θα μειώσουν το έλλειμμα.
Χαρακτηριστική είναι και η εκτίμηση ότι Ελλάδα και Ευρωζώνη δοκιμάζουν τις αντοχές η μία της άλλης.
Έλληνες πολιτικοί, λέει το Reuters, «είναι πεπεισμένοι ότι η Ευρωζώνη δεν θα αφήσει την Ελλάδα να χρεοκοπήσει αλλά δεν πιστεύουν ότι η λιτότητα θα έχει αποτελέσματα». Αλλά και χώρες όπως η Γερμανία προειδοποιούν ότι ετοιμάζουν και δεύτερα σχέδια, αν η Αθήνα δεν εκπληρώσει τους στόχους χωρίς να αποκαλύπτουν ποια είναι αυτά.