Η Ελλάδα έχει πλέον αποδειχτεί αφερέγγυα. Περί αυτού δεν τίθεται ζήτημα. Το ερώτημα που τίθεται συνεπώς δεν είναι αν πρέπει να πτωχεύσει αλλά «πότε και με ποιο τρόπο». Σε αυτές τις διαπιστώσεις (ή εκτιμήσεις) συγκλίνουν οι αναλύσεις των περισσότερων ξένων εφημερίδων, από τις πιο ψύχραιμες όπως αυτή των New York Times μέχρι τις πιο κινδυνολογικές όπως της Wall Street Journal.«Η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά στο γκρεμό της πτώχευσης» αναφέρει ανάλυση της ελληνικής και ευρωπαϊκής κρίσης στο σημερινό φύλλο των Times της Νέας Υόρκης. Στο γράφημα που παρατίθεται δίπλα στο εκτενές άρθρο παρουσιάζονται οι τρεις λύσεις για τη χώρα μας. Στην καλύτερη από αυτές η Ελλάδα συμφωνεί μαζί με τους πιστωτές της μια μορφή αναδιάρθρωσης του χρέους που περιλαμβάνει μερική διαγραφή αλλά και συνέχιση της καταβολής των δόσεων του δανείου.
Στη δεύτερη περίπτωση, της «πλήρους πτώχευσης», η χώρα κηρύσσει γενική στάση πληρωμών. Αυτό θα είναι ένα σοκ για όλους καθώς στο εσωτερικό θα «στεγνώσει» η οικονομία ενώ θα προκληθούν ανυπολόγιστες ζημιές στις ευρωπαϊκές τράπεζες και στις υπερχρεωμένες χώρες της ευρωζώνης. Το ευρώ, σε αυτή την περίπτωση, θα κινδυνεύσει να διαλυθεί. Υπό αυτό το πρίσμα η τρίτη εκδοχή της πλήρους πτώχευσης με έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ θεωρείται από την εφημερίδα η λιγότερο «οδυνηρή». Το χρέος της Ελλάδας διαγράφεται αλλά η χώρα έχει πλέον στα χέρια της τη χάραξη νομισματικής πολιτικής. Η νέα και ασφαλώς υποτιμημένη δραχμή παρέχει ελάχιστη αγοραστική δύναμη αλλά καθιστά σε βάθος χρόνου πιο ανταγωνιστική την ελληνική οικονομία.
Οι φόβοι ΕΚΤ και τραπεζών
Σε κάθε περίπτωση τα σενάρια αυτά προκαλούν τρόμο σε όσους χαράσσουν οικονομική πολιτική. «Είτε συντεταγμένη είτα ασύντακτη η χρεοκοπία (της Ελλάδας) θα είχε άμεση επίδραση σε άλλες χώρες και κυρίως στην Ιταλία» εκτιμά ο οικονομικός σύμβουλος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών Πέτερ Μπόφινγκερ.
Η γαλλική Les Echos σημειώνει ότι οι τράπεζες της Γαλλίας και της Γερμανίας (οι πλέον εκτεθειμένες στο ελληνικό χρέος) ελπίζουν στην εξεύρεση μιας λύσης που θα στηρίζεται στην παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ διότι σε αντίθετη περίπτωση είναι άγνωστο πόσα δισ. ευρώ θα απαιτηθούν για την κεφαλαιακή τους θωράκιση. Όμως οι φόβοι ενισχύονται ανεξαρτήτως της παραμονής ή όχι της Ελλάδας στο ευρώ. Και αυτό διότι όπως επισημαίνουν οι οικονομολόγοι η ΕΚΤ θα κληθεί (σε περίπτωση χρεοκοπίας) να αναλάβει τις ζημιές από τα «χρεοκοπημένα» ελληνικά ομόλογα. Αυτή τη στιγμή υπολογίζεται ότι κατέχει ελληνικούς τίτλους ονομαστικής αξίας 40 δισ. ευρώ οι οποίοι έχουν βέβαια πολύ μικρότερη πραγματική αξία. Αν λοιπόν ο εκδότης τους πτωχεύσει το βάρος της κεφαλαιακής ενίσχυσης της ΕΚΤ θα πέσει στον ισχυρότερο χρηματοδότης της τράπεζας, τη Γερμανία.
Παράταση για να σωθούν Πορτογαλία και Ιρλανδία
Και το ερώτημα παραμένει: να μείνει ή να φύγει; Προσαρμόζοντας τον τίτλο του γνωστού ροκ τραγουδιού («Should I stay or should I go» του συγκροτήματος The Clash) η Wall Street Journal εκτιμά ότι «η άμεση πτώχευση δεν συμφέρει κανέναν». Όπως φαίνεται παρακάτω, αυτό το σενάριο δεν συμφέρει τις τράπεζες και τις υπόλοιπες χώρες του ευρώ. Η αμερικανική εφημερίδα υποστηρίζει ότι η χώρα οδηγηθεί άμεσα σε παύση πληρωμών «δεν υπάρχει καμία εξασφάλιση ότι η ΕΚΤ θα συνεχίσει να τη δανείζει και αυτό θα προκαλούσε κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος. Επιπλέον «η ελληνική πτώχευση θα πρέπει να αναβληθεί μέχρι να δείξουν η Ιρλανδία και η Πορτογαλία ότι δεν διατρέχουν κίνδυνο και ότι μπορούν να τα καταφέρουν» σημειώνει η WSJ. Και προσθέτει ότι «οι διεθνείς πιστωτές θα μπορούσαν να αναλάβουν τον κίνδυνο μιας άμεσης χρεοκοπίας της Ελλάδας αν δεν είχαν προστεθεί στις τάξεις των προβληματικών χωρών η Ισπανία και η Ιταλία».
Επιπλέον επισημαίνεται ότι η έλλειψη νομικού πλαισίου και προηγούμενης εμπειρίας, για μια χώρα που πτωχεύει και επιστρέφει στο εθνικό της νόμισμα, θα περιέπλεκε ακόμα περισσότερο τα πράγματα. «Αν η Ελλάδα επέστρεφε στη δραχμή θα βρισκόταν εν μέσω μιας δίνης για το ποιος θα πρέπει να πληρωθεί με το παλιό νόμισμα (ευρώ) και ποιος με το νέο».
Η γαλλική Le Monde σημειώνει ότι «όποιος και αν είναι ο χρονικός ορίζοντας της αναδιάρθρωσης, το διακύβευμα είναι να συγκρατηθεί η κρίση μακριά από τις άλλες χώρες της ευρωζώνης και να αντιμετωπιστεί μια χιονοστιβάδα που θα συμπαρέσυρε όχι μόνο την ευρωζώνη αλλά την παγκόσμια οικονομία».