Η ευρωζώνη έγινε αγνώριστη από την περασµένη εβδοµάδα. Η ψήφιση της ενίσχυσης του Ευρωπαϊκού Ταµείου Χρηµατοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) από τα κοινοβούλια µιας σειράς χωρών, µε πρώτη τη Γερµανία, την ισχυρότερη οικονοµία της Ευρώπης, άλλαξε ριζικά το πολιτικό σκηνικό. Η νοµισµατική ένωση, και κυρίως ο πάµπλουτος πυρήνας της, οπλίζεται έτσι µε έναν... οικονοµικό Eurofighter για την αντιµετώπιση της κρίσης. Το ότι ορισµένες χώρες, όπως η Ολλανδία και η Σλοβακία, συνεχίζουν να πατάνε «πόδι» στην έγκριση του Ταµείου, δεν αλλάζει την κατάσταση. Σύµφωνα µε τους ειδικούς, το EFSF µπορεί να τεθεί σε ισχύ και χωρίς το «ναι» των κοινοβουλίων τους. ΒΕΡΟΛΙΝΟ ∆ίκοπο µαχαίρι αποτελεί για την Ελλάδα το EFSF. Από τη µία, η ψήφιση της προσφέρει πρόσθετη ανάσα ζωής. Από την άλλη, την αιχµαλωτίζει στον φαύλο κύκλο της υπερχρέωσης.
Παράλληλα όλα δείχνουν ότι οι ευρωπαίοι εταίροι προετοιµάζουν τη χρεοκοπία της ελληνικής οικονοµίας – σύµφωνα µε την εφηµερίδα «Die Welt» αυτή θα είναι από τα θέµατα της συνάντησης των υπουργών Οικονοµικών του Eurogroup στις 3 Οκτωβρίου στο Λουξεµβούργο. Με το EFSF στο χέρι θα µπορούν τώρα να αποτρέπουν ευκολότερα αλυσιδωτές αντιδράσεις σε άλλες χώρες της ευρωζώνης.
Θολή είναι και η προοπτική για την έγκριση του δεύτερου πακέτου βοήθειας. Σύµφωνα µε τον ως τώρα προγραµµατισµό, η συζήτησή του στα ευρωπαϊκά κοινοβούλια θα έπρεπε να αρχίσει µετά την υποβολή του πορίσµατος της τρόικας. Ωστόσο το πόρισµα θα µπορούσε να φέρει τα πάνω κάτω αν οι συντάκτες του αποφανθούν ότι η Ελλάδα απέχει παρασάγγας από την εκπλήρωση των υποχρεώσεών της και βάλουν φρένο στην εκταµίευση της έκτης δόσης του πρώτου δανείου. Το επόµενο θα είναι αναθεώρηση της συµφωνίας της 21ης Ιουλίου, νέοι γύροι διαπραγµατεύσεων, εκβιασµοί, αναβολές. Η υπόθεση θα µπει στην αίθουσα αναµονής, η λήψη της απόφασης θα µπορούσε να τρενάρει ως τα τέλη του χρόνου.
Πέτερ Αλτµάγερ
«Η σωτηρία σας δεν εξαρτάται από εµάς»
Η γερμανική Βουλή ψήφισε την περασμένη Πέμπτη τον νόμο για το EFSF. Μπαίνει τώρα στην ατζέντα της η ψήφιση του δεύτερου πακέτου βοήθειας για την Ελλάδα;
«Το δεύτερο πακέτο θα τεθεί προς συζήτηση αφού παρουσιάσει το πόρισµά της η τρόικα και αφού θα ληφθεί η απόφαση για την έκτη δόση του πρώτου δανείου. Θα επιθυµούσαµε πολύ ένα θετικό πόρισµα, επειδή οι καλές ειδήσεις από την Ελλάδα θα κάνουν πιο εύκολη την έγκρισή του. Πιστεύω πάντως ότι η απόφαση θα ληφθεί εντός του έτους».
Είναι σωστό το ότι η απόφαση για το EFSF ελήφθη εσκεμμένα πριν από εκείνη για το δεύτερο πακέτο βοήθειας, έτσι ώστε το Eurogroup να έχει στα χέρια ένα καλό εργαλείο αποτροπής κινδύνων σε άλλες χώρες σε περίπτωση ξαφνικής χρεοκοπίας της Ελλάδας;
«Οχι. Θέλουµε να εµποδίσουµε οπωσδήποτε τη χρεοκοπία της Ελλάδας µε µέσο τις οικονοµικές µεταρρυθµίσεις και τις ιδιωτικοποιήσεις. Ωστόσο η επίτευξη αυτού του στόχου εξαρτάται από πάρα πολλούς παράγοντες, τους οποίους δεν µπορούµε να επηρεάσουµε εµείς από τη Γερµανία. Ως υπεύθυνοι πολιτικοί πρέπει όµως να είµαστε προετοιµασµένοι για κάθε ενδεχόµενο. Και ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο δηµιουργήσαµε το EFSF.
Ταυτόχρονα µας δίνει τη δυνατότητα, σε περίπτωση που θα έπρεπε να γίνει “κούρεµα” σε µια χώρα της ευρωζώνης, να εµποδίσουµε την καταστροφή στις άλλες χώρες που συµµετέχουν σε αυτήν. Αυτό δεν σηµαίνει όµως ότι επιδιώκουµε το “κούρεµα”. Αυτό θα εξαρτηθεί από τις εξελίξεις των επόµενων εβδοµάδων».
Ολοι μιλούν για ένα «Πλάνο Β’» από το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών με στόχο την απόκρουση των κινδύνων από ενδεχόμενη ελληνική χρεοκοπία. Εχει αυτό το πλάνο επιχειρησιακή αξία στην πολιτική της γερμανικής κυβέρνησης;
«∆εν ξέρω τέτοιο πλάνο. Πιστεύω ότι για θέµατα που αφορούν την Ελλάδα το ορθό είναι να µιλάµε κατευθείαν µε την ελληνική κυβέρνηση. Θέλουµε να βοηθήσουµε, αλλά για αυτό χρειαζόµαστε και τη βοήθεια του ελληνικού Κοινοβουλίου. Θα επιθυµούσα πολύ µια πολύ στενότερη συνεργασία της κυβέρνησης µε την αντιπολίτευση όταν πρόκειται για το µέλλον του ευρώ».
Η παρατήρηση αυτή στρέφεται κατά της αντιπολίτευσης στην ελληνική Βουλή;
«Ακριβώς».
Συμφωνείτε με την άποψη της καγκελαρίου ότι η Ελλάδα πρέπει να μείνει με κάθε τρόπο στην ευρωζώνη;
«Συµφωνώ απόλυτα».
Ελκε Φέρνερ
«Πάλι εις βάρος της Ελλάδας το “καζίνο”»
Ψηφίστηκε με μεγάλη πλειοψηφία ο νόμος για το EFSF. Θρίαμβος για την Ανγκελα Μέρκελ; «∆εν νοµίζω. Θα έπρεπε να είχε ψηφιστεί πριν από έναν χρόνο. Η καθυστέρησή του κόστισε πολλά δισεκατοµµύρια και στη Γερµανία και στην Ελλάδα».
Αρκεί το EFSF για να καταπολεμηθεί η κρίση;
«Ασφαλώς όχι. Σε αυτό θα πρέπει να προστεθούν µια σειρά εργαλεία, όπως η εισφορά τραπεζών, ο φόρος στις διεθνείς χρηµατοπιστωτικές συναλλαγές και, υπό συγκεκριµένους όρους, τα ευρωοµόλογα. Το κυριότερο είναι όµως η επιβολή αυστηρού ελέγχου στο παγκόσµιο χρηµατοπιστωτικό σύστηµα. Η κερδοσκοπία άρχισε πάλι να φουντώνει. Το “καζίνο” λειτουργεί όπως παλιά, εις βάρος της ευρωζώνης και της Ελλάδας».
Πότε πιστεύετε ότι θα έρθει προς συζήτηση στη γερμανική Βουλή το δεύτερο πακέτο βοήθειας για την Ελλάδα;
«Ενας Θεόςξέρει. ΟΒόλφγκανγκ Σόιµπλε (σ.σ.: ο γερµανός υπουργός Οικονοµικών) δηλώνει ότι αυτό θα γίνει µετά την υποβολή του πορίσµατος της τρόικας. Αν η τρόικα αποφανθεί ότι οι όροι που έθεσε στην Αθήνα έχουν εκπληρωθεί, η συζήτηση θα αρχίσει µάλλον τέλη Οκτωβρίου».
Πιστεύετε ότι το θέμα αυτό θα προκαλέσει νέα ένταση εντός του κυβερνητικού συνασπισμού;
«Πολύ πιθανόν. Η Μέρκελ αναγνώρισε µόλις την τελευταία εβδοµάδα τις προσπάθειες που γίνονται εδώ και έναν χρόνο στην Ελλάδα. Επόµενο έτσι πολλοί βουλευτές της να συνεχίζουν να βλέπουν τη βοήθεια µε στραβά µάτια».
Κατά δημοσιογραφικές πληροφορίες, στο Eurogroup σκοπεύουν να συζητήσουν το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους.
«Εµείς ζητάµε το “κούρεµα” από τον περασµένο χρόνο. Η Ελλάδα αδυνατεί να ξεπληρώσει το χρέος της, γι’ αυτό και η αναδιάρθρωση θα ήταν η καλύτερη λύση για όλους. Τώρα, µετά την ψήφιση του EFSF, οι προϋποθέσεις γι’ αυτό είναι καλύτερες».
Ο υπουργός Οικονομικών Φίλιπ Ρέσλερ και ο Σύνδεσμος Γερμανών Βιομηχάνων (BDI) σχεδιάζουν ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Το βρίσκετε καλή ιδέα;
«Το βασικό δεν είναι τι λένε οι άλλοι, αλλά τι λέει η ελληνική κυβέρνηση για τους βασικούς τοµείς της µελλοντικής ανάπτυξης. Αλλά χωρίς ευρωπαϊκές επενδύσεις δεν γίνεται. Μόνη της η Ελλάδα δεν µπορεί να τα βγάλει πέρα».
Πιστεύετε ότι ο BDI θα κάνει επενδύσεις στην Ελλάδα υπό τις σημερινές χαοτικές συνθήκες;
«Οι γερµανοί βιοµήχανοι επενδύουν µόνο όταν είναι σίγουροι ότι θα έχουν κέρδος».