«Φυτίλι» ύφεσης στην παγκόσμια οικονομία

Η Τυνησία και η Αίγυπτος δεν είναι χώρες-κλειδιά για την παγκόσμια οικονομία. Η Λιβύη έχει σημαντική παραγωγή πετρελαίου, όχι όμως αρκετή για να προκαλέσει μια ανεξέλεγκτη κρίση η επικείμενη διακοπή τροφοδοσίας της διεθνούς αγοράς από τη χώρα που αιματοκύλισε το καθεστώς του Καντάφι. Τι γίνεται, όμως, αν οι άνεμοι της εξέγερσης φυσήξουν προς την Σαουδική Αραβία;

Μια είδηση που δικαίως φιλοξενήθηκε χθες ως βασικό θέμα της ιστοσελίδας των “Financial Times” ανέφερε ότι ο υπερήλικας και βαριά άρρωστος βασιλιάς Φαχντ της Σ. Αραβίας επέστρεψε στη χώρα του ύστερα από νοσηλεία στο εξωτερικό, για να εξαγγείλει «πακέτο» κοινωνικών παροχών 36 δις. δολ., καθώς η αντιπολίτευση (ναι, υπάρχει και τέτοια στο απολυταρχικό βασίλειο του «μαύρου χρυσού»…) οργανώνει «ημέρα οργής», για να εκφρασθούν οι πολίτες κατά του καθεστώτος.

Το Twitter, που όπως και το Facebook παρακολουθείται στενά πλέον από τις δυνάμεις ασφαλείας τέτοιων καθεστώτων, αφού αναδεικνύονται ως μέσα οργάνωσης κινητοποιήσεων, βρίθει μηνυμάτων ακραίας δυσαρέσκειας για το καθεστώς και αιτημάτων για εκδημοκρατισμό. «Δεν θέλουμε λεφτά, θέλουμε να ξέρουμε ότι θα έχουμε την προστασία ενός γραπτού συντάγματος για την υπόλοιπη ζωή μας», έγραψε στο Twitter μια φοιτήτρια από την Τζέντα, ως αυθόρμητη απάντηση στο «πακέτο» παροχών που ετοιμάζει το καθεστώς, για να εκτονώσει τη λαϊκή δυσαρέσκεια.

Το καθεστώς της Σαουδικής Αραβίας έχει αποδειχθεί αρκετά ανθεκτικό στο χρόνο, αλλά η δυναμική των εξεγέρσεων που εκδηλώνονται πια με μεγάλη ταχύτητα στα απολυταρχικά αραβικά καθεστώτα έχει αποδειχθεί εξαιρετικά απρόβλεπτη και ικανή να «γκρεμίσει» σε λίγες ημέρες ακόμη και καθεστώτα που φαίνονταν μέχρι χθες «αλεξίσφαιρα».

Οι διεθνείς αγορές και η πραγματική οικονομία που «κρύβεται» πίσω τους δεν είναι καθόλου βέβαιο πόσο μπορούν να αντέξουν μια αναταραχή σε καθεστώτα-κλειδιά για τον πετρελαϊκό εφοδιασμό της παγκόσμιας αγοράς. Μια αναταραχή, στη βάση της οποίας πολλοί αναλυτές βλέπουν ότι «κρύβονται» οι ΗΠΑ! Όχι γιατί ενεργοποίησαν κάποιο… σατανικό μυστικό σχέδιο αποσταθεροποίησης. Αλλά επειδή ο συνεχής βομβαρδισμός της παγκόσμιας αγοράς με πληθωριστικά δολάρια εκτίναξε στα ύψη τις διεθνείς τιμές των τροφίμων, φέρνοντας σε απόγνωση τα φτωχότερα στρώματα των αραβικών χωρών και αποτελώντας τον καταλύτη για την εμφάνιση «θαμμένων» για δεκαετίες αιτημάτων εκδημοκρατισμού.

Πολλοί αναλυτές λένε, ότι η παγκόσμια οικονομία γυρίζει ολοταχώς πίσω στις αρχές του 2008, όταν η μεγάλη αύξηση στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου κλόνισε τα ήδη σαθρά θεμέλια της αμερικανικής ανάπτυξης, που είχε στηριχθεί για χρόνια σε αλλεπάλληλες πιστωτικές και χρηματιστηριακές «φούσκες», οδηγώντας στη μεγάλη τραπεζική και χρηματιστηριακή κρίση, που με τη σειρά της έφερε τη βαθιά ύφεση, από την οποία οι ΗΠΑ δεν έχουν ακόμη αναρρώσει.

Αν οι νέοι γεωπολιτικοί κίνδυνου που εμφανίζονται σε χώρες-κλειδιά για τη διαμόρφωση της προσφοράς πετρελαίου στην παγκόσμια αγορά, η αμερικανική οικονομία, που παραμένει εξαιρετικά ευάλωτη στις αυξήσεις της τιμής του «μαύρου χρυσού», πολύ εύκολα θα διολισθήσει σε νέα βαθιά ύφεση, αυτή τη φορά μάλιστα χωρίς να υπάρχουν τα περιθώρια ελιγμών της Ουάσιγκτον και της Fed, για παρεμβάσεις τόνωσης της πραγματικής οικονομίας και του πιστωτικού συστήματος.

Πολλοί φοβούνται, ότι αν μείνει για μερικούς μήνες πάνω από τα 115 δολ. το βαρέλι, η τιμή του πετρελαίου θα επαναφέρει την αμερικανική οικονομία στην ύφεση, την οποία κανείς στο διεθνές στερέωμα δεν είναι έτοιμος δεν είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει: ούτε οι κυβερνήσεις, ούτε τα τραπεζικά συστήματα, ούτε και οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι. Σενάρια καταστροφής διακινούνται συχνά, αλλά μια απρόβλεπτη εξέλιξη της διαφαινόμενης κρίσης στη Σαουδική Αραβία θα τα κάνει όλα να ωχριούν μπροστά στο ντόμινο που θα προκαλούσε μια έστω μικρή «αρρυθμία» στην «καρδιά» του παγκόσμιου ενεργειακού συστήματος. Είναι πολύ δύσκολο, άλλωστε, να μετρήσει κανείς την αντοχή του διεθνούς συστήματος σε εξωπραγματικά υψηλές τιμές του πετρελαίου, ακριβώς την ώρα που βγαίνουμε ασθμαίνοντας από μια πολύ μεγάλη κρίση.