Η πόλη Γκαντζά από το Αζερμπαϊτζάν κατέκτησε τον τίτλο της Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας Νεολαίας 2016, όπως ανακοινώθηκε σε τελετή που πραγματοποιήθηκε στο κατάμεστο φουαγιέ του Δημαρχείου Θεσσαλονίκης. Για πρώτη φορά στην ιστορία του θεσμού μία πόλη από χώρα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης λαμβάνει τον τίτλο.Η τελετή απονομής έγινε στο πλαίσιο του Συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Νεολαίας, που φιλοξενείται αυτές τις μέρες από τη Θεσσαλονίκη - Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Νεολαίας 2014. Υποψήφιες για τον τίτλο του 2016 ήταν επίσης οι πόλεις Βίλνιους (Λιθουανία), Βάρνα (Βουλγαρία), Γκάλγουεϊ (Ιρλανδία), Λα Λαγκούνα (Ισπανία) και Μπανταχόθ (Ισπανία).
Η νικήτρια
Με 315.000 κατοίκους, η Γκαντζά είναι η δεύτερη -μετά το Μπακού- μεγαλύτερη πόλη του Αζερμπαϊτζάν και θεωρείται το πολιτιστικό και πνευματικό κέντρο της χώρας.
Η κριτική επιτροπή που απένειμε τον τίτλο ψήφισε υπέρ της Γκαντζά εκτιμώντας ιδιαίτερα τη συμμετοχή των νέων στο υπό σχεδιασμό πρόγραμμα για το 2016 και την έμφαση στα ανθρώπινα δικαιώματα.
Με κεντρικό σύνθημα «να συνδέσουμε τους ασύνδετους», ένας συνασπισμός των τοπικών οργανώσεων νεολαίας ανέλαβε την πρωτοβουλία για την υποψηφιότητα της Γκαντζά με την υποστήριξη της τοπικής αυτοδιοίκησης. Το πρόγραμμα εστιάζει σε θέματα όπως τα δικαιώματα της LGBT (Lesbian, Gay, Bisexual, Transsexual) κοινότητας και άλλων μειονοτήτων, περιλαμβάνοντας πέντε θεματικούς τομείς: συμμετοχή της νεολαίας, εκπαίδευση, κοινωνική ένταξη, απασχόληση και εθελοντισμός.
Το σκεπτικό
«Η κριτική επιτροπή εξέτασε τις αιτήσεις των έξι προεπιλεγμένων υποψηφίων και μετά από διεξοδική συζήτηση και ανάλυση, κατέληξε σε κοινή απόφαση», δήλωσε ο Πέτερ Ματγιάσιτς, Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Νεολαίας . «Η επιτροπή επιθυμεί ιδιαίτερα να συγχαρεί τη Γκαντζά διότι έδειξε με τον ισχυρό και πολύπτυχο φάκελο υποψηφιότητάς της, ότι οι ευρωπαϊκές αξίες της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν σταματούν στα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης», πρόσθεσε. Ο ίδιος ευχαρίστησε όλες τις υποψήφιες πόλεις διότι, όπως τόνισε, «μας παρουσίασαν δυνατές αιτήσεις και ελπιδοφόρα οράματα σχετικά με την εφαρμογή των ευρωπαϊκών πολιτικών για τη νεολαία σε τοπικό επίπεδο και την ενθάρρυνση της συμμετοχής των νέων».
Η κριτική επιτροπή που συνεδρίασε για την αξιολόγηση των αιτήσεων αποτελούνταν από εκπροσώπους του Κογκρέσου των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών της Ευρώπης , της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας και της διακομματικής ομάδας για τη Νεολαία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της Επιτροπής των Περιφερειών, του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Δήμων και Περιφερειών, του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου για τη νεολαία του Συμβουλίου της Ευρώπης, EurActiv, του Πανεπιστημίου του Μονπελιέ, του δήμου της Κλουζ Ναπόκα, του βουλγαρικού Εθνικού Συμβουλίου Νεολαίας και του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Νεολαίας.
Ο θεσμός
Ο τίτλος της Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας Νεολαίας απονέμεται από το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Νεολαίας σε μια ευρωπαϊκή πόλη για ένα έτος, περίοδο κατά την οποία δίνεται η ευκαιρία στην πόλη αυτή να παρουσιάσει νεανικές δράσεις που σχετίζονται με την πολιτιστική, κοινωνική, πολιτική και οικονομική ζωή και την ανάπτυξη της.
Η πρώτη Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Νεολαίας ήταν το Ρότερνταμ (Ολλανδία) το 2009. Ακολούθησαν οι: Τορίνο (Ιταλία) το 2010 , Αμβέρσα (Βέλγιο) το 2011, Μπράγκα (Πορτογαλία) το 2012, Μάριμπορ (Σλοβενία) το 2013. Μετά τη Θεσσαλονίκη, Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Νεολαίας το 2014, θα πάρει τον τίτλο η Κλουζ Ναπόκα (Ρουμανία) το 2015.
Το Συμβούλιο
Παράλληλα με την τελετή ανακήρυξης της Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας Νεολαίας 2016 έκλεισε η Έκθεση Οργανώσεων Νεολαίας που φιλοξενήθηκε στο φουαγιέ του Δημαρχείου Θεσσαλονίκης παρουσιάζοντας ενημερωτικά τραπέζια για την πολιτική των νέων και τη χρηματοδότηση νεολαιίστικων δράσεων.
Μέχρι και το Σάββατο 23 Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθεί η Συνέλευση Μελών του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Νεολαίας στο ξενοδοχείο Grand Hotel. Την Παρασκευή 22 Νοεμβρίου η ανοιχτή στο κοινό συνεδρίαση (11.30 - 13.00) περιλαμβάνει ομιλίες του Δημάρχου Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη, της προέδρου της ΚΕΔΗΘ και επικεφαλής της Θεσσαλονίκης ΕΠΝ 2014 Μαρίας Πασχαλίδου και του συντονιστή προγράμματος Μπάμπη Παπαϊωάννου, της προέδρου της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής της UNESCO, Αικατερίνης Τζιτζικώστα και του υπεύθυνου επικοινωνίας του Cedefop Γκερντ Όσκαρ Μπάουζεβάιν. Παράλληλα, την Παρασκευή 22 Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθεί και η συνάντηση εργασίας του δικτύου Ευρωπαϊκών Πρωτευουσών Νεολαίας.