Πλησιάζει η στιγμή που οι τράπεζες θα κληθούν να πληρώσουν το λογαριασμό της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους. Με τις δραματικές πολιτικές εξελίξεις των τελευταίων ημερών, οι αγορές φοβούνται ότι αυξάνεται ο κίνδυνος ενός «ατυχήματος», ενός απρόβλεπτου ντόμινο εξελίξεων που θα καταλήξει σε ανεξέλεγκτη χρεοκοπία. Αντιμέτωπο με τον κίνδυνο ενός συμβάντος τύπου Lehman Brothers, το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα διαπιστώνει ξανά έκπληκτο το βαθμό της αλληλεξάρτησης των μελών του και την έκταση των ζημιών που ενδέχεται να προκαλέσει μία κατάρρευση χώρας του ευρωπαϊκού νότου ακόμα και στα πιο απροσδόκητα σημεία του πλανήτη.Ο λογαριασμός της κρίσης πλησιάζει και σύμφωνα με τις πλέον έγκυρες εκτιμήσεις, θα είναι ακριβός. Η συμφωνία της 26 Οκτωβρίου για «κούρεμα» 50% στους κατόχους ελληνικών ομολόγων πέραν των τεχνικών προβλημάτων προκύπτει πλέον και το πολύ πρακτικό θέμα του κόστους ενός τέτοιου εγχειρήματος. Μελέτες κατέδειξαν πως οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα πρέπει να στηρίξουν τις τράπεζές τους με πολλά δισ. ευρώ για να αποτρέψουν την κατάρρευση του χρηματοοικονομικού συστήματος της Γηραιάς Ηπείρου. Σύμφωνα με τα στοιχεία της UBS, η έκθεση των ευρωπαϊκών τραπεζών (πλην των ελληνικών) στα ελληνικά κρατικά ομόλογα ανέρχεται σε 46 δισ. ευρώ, με τις γαλλικές και γερμανικές τράπεζες να έχουν θέσεις 9,4 δισ. και 7,9 δισ. αντίστοιχα.
Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών εκτιμά πως η ανάγκη για την ανακεφαλαιοποίηση των ευρωπαϊκών τραπεζών ανέρχεται στα 106 δισ. ευρώ
Σημαντική περαιτέρω στήριξη θα χρειαστούν και οι ελληνικές τράπεζες. Οι απώλειες που θα πρέπει να καλύψουν οι ελληνικές τράπεζες από το κούρεμα ανέρχονται στα 18 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 6,1 δισ. ευρώ έχουν ήδη καλυφθεί από το πρώτο κούρεμα 21% από τις αποφάσεις της 21ης Ιουλίου.
Φαίνεται λοιπόν πως η αναταραχή στην παγκόσμια οικονομία εισέρχεται σε μια νέα, ακόμα πιο επικίνδυνη φάση. Δεν περιορίζεται πια στην κρίση χρέους. Γεννά και μια τραπεζική κρίση, που ανακαλεί μνήμες του 2008. Μόνο που αυτή τη φορά όλοι γνωρίζουν ότι οι κυβερνήσεις δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να διασώσουν τις τράπεζές τους. Με τις δυνάμεις της αγοράς να επιτίθενται πλέον ακόμα και στη Γαλλία (τον έναν εκ των δύο βασικών πυλώνων του ευρωπαϊκού εγχειρήματος) και στις τράπεζές της, οι πιο απαισιόδοξοι προβλέπουν ότι το ντόμινο δεν θα σταματήσει παρά όταν πια θα έχει φτάσει στη Γερμανία.
Αναλαμβάνοντας απρόθυμα καθήκοντα πυροσβέστη, καθώς η πυρκαγιά της κρίσης χρέους απειλεί πλέον τον πυρήνα της Ευρώπης, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μπορεί να «μπαλώνει» προσωρινά το πρόβλημα. Αλλά σε καμία περίπτωση δεν δίνει λύση. Αντίθετα, επιτρέπει στην κρίση να πλήξει τις οικονομίες που μέχρι σήμερα θεωρούνταν υγιείς ή έστω προστατευμένες.
Αγοράζοντας ιταλικά και ισπανικά ομόλογα μέσω των δευτερογενών αγορών, η ΕΚΤ πετυχαίνει να αποκλιμακώνει τις αποδόσεις τους. Με την ελπίδα ότι οι πολιτικές εξελίξεις σε Ελλάδα και Ιταλία θα ικανοποιήσουν τις αγορές. Όμως, οι εμπλεκόμενοι στις αγορές δεν μπορούν παρά να ανησυχούν περισσότερο, όταν βλέπουν την ΕΚΤ να φορτώνει τον ύψους 2 τρισ. ευρώ ισολογισμό της, με ακόμα περισσότερα τοξικά. Η κεντρική τράπεζα έχει ήδη αναλάβει τεράστια ρίσκα, στην προσπάθειά της να στηρίξει την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία. Έχει αγοράσει ομόλογα των χωρών αυτών σχεδόν 75 δισ. ευρώ. Με αποτέλεσμα οι αναλυτές να υπολογίζουν ότι, εάν η ΕΚΤ αναγκαζόταν να διαγράψει έστω και το 4,25% των θέσεών της στα ελληνικά ομόλογα το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων της θα εξανεμιζόταν εν ριπή οφθαλμού.
Με την κρίση να επεκτείνεται στην Ιταλία, τα μεγέθη που διακυβεύονται αυξάνονται με ρυθμούς γεωμετρικής προόδου. Μόνο η ιταλική αγορά κρατικών ομολόγων αγγίζει τα 1,8 τρισ. ευρώ. Επομένως, είναι σαφές ότι για να έχει κάποιο αποτέλεσμα η παρέμβαση της ΕΚΤ, αυτή θα πρέπει να είναι πολύ πιο γενναιόδωρη. Οι πρώτες εκτιμήσεις αναφέρουν ότι θα χρειαστούν πάνω από 200 δισ. ευρώ.